نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه

افزایش کفایت سرمایه نهادهای مالی

به‌تازگی سازمان بورس ابلاغیه‌ای در راستای افزایش حداقل سرمایه نهادهای مالی منتشر کرد، بر اساس مصوبه مورخ ۲۴ آبان ماه، هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، با توجه به تغییر شاخص قیمت‌ها طی سال‌های اخیر، ریسک‌ها، نیازمندی‌ها و منابع موردنیاز کسب‌وکار و خرید فضای اداری در خصوص افزایش حداقل سرمایه نهادهای مالی تغییری اعمال کرد.

میثم فدایی، مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: ازآنجاکه سازمان بورس، متولی نظارت بر نهادهای مالی است و این نهادها با پول مردم سروکار دارند، اگر اختلافی در فعالیت این نوع نهادها ایجاد شود به‌طورقطع با تبعات زیادی مواجه خواهیم شد؛ از طرفی دیگر اگر سرمایه شرکت‌های سبد گردان کفاف فعالیت‌هایشان را ندهد، با مشکلات و خطرات اخلاقی روبرو خواهند شد؛ بنابراین این ابلاغیه در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران منتشرشده است.فدایی، با اشاره به مشکلات افزایش سرمایه در حوزه نهادهای مالی بیان کرد: در خصوص شرکت‌های تأمین سرمایه معضلی که با آن مواجه هستیم این است که بازار بدهی وسعت زیادی پیداکرده، اما هنوز شرکت‌های تأمین سرمایه به این اندازه نرسیده‌اند.وی اضافه کرد: با توجه به اینکه کفایت سرمایه تأمین سرمایه‌ها تکمیل‌شده است، این شرکت‌ها تمایل زیادی به انجام فعالیت‌های جدید و بیشتر ندارند. براین اساس نیاز به افزایش حداقل سرمایه در این شرکت‌ها بیش از گذشته وجود دارد. نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی دولت به انتشار اوراق بدهی بدون بازار گردان تشویق شده، موضوعی که بازار اوراق بدهی را به بازاری بدون بازار گردان تبدیل کرده است.

بیش از ۸ هزار سبدِ فعال در بازار سرمایه

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار با ارایه آماری از نهادهای مالی بازار سرمایه بیان کرد: در حال حاضر ۸ هزار و ۴۸ سبد در بازار سرمایه وجود دارد که در حدود ۳۶ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان ارزش‌دارند. شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و

سبد گردانی به ارزش ۱۳۲ همت (هزار میلیارد تومان) دارای صندوق سرمایه‌گذاری هستند که ۲۴ درصد از کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهند.

ارزش 132 هزار میلیارد تومانی صندوق‌های مشاور و سبد گردانی

فدایی با اشاره به حجم بالای فعالیت نهادهای مالی، سرویس‌دهی مناسب آنها را نیازمند وجود سرمایه‌هایی برای پوشش این فعالیت‌ها دانست و افزود: از بین ۲۶۷ صندوق اوراق بهادارِ فعال، ۱۴۲ صندوق معادل ۵۳ درصد از کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شرکت‌های سبد گردان اختصاص دارد. از سویی دیگر در حوزه صندوق‌های سهامی از ۵۴ «همت» صندوق سهامی، ۲۵ و نیم «همت»؛ همچنین در صندوق‌های با درآمد ثابت از ۳۹۶ همت، ۹۰ «همت»؛ و نیز در صندوق‌های کالایی از ۲ هزار و ۹۰۰ «همت»، ۱۲۰۰ «همت» یعنی معادل ۴۱ درصد از آنها به شرکت‌های مشاوره و سبد گردانی تعلق دارد.

افزایش حداقل سرمایه در سبدگردان‌ها

وی تصریح کرد: در بازار سرمایه با ۴ موضوع در حوزه سبد گردانی روبرو هستیم و ازاین‌رو لازم است در این حوزه نیز افزایش حداقل سرمایه صورت پذیرد. نخست اینکه با توجه به تعداد زیاد مجوزهایی که داده‌شده، افزایش رقابت بین سبدگردان‌ها وجود دارد. این موضوع سبب شده تا حاشیه سود بسیاری از سبدگردان‌ها کاهش پیدا کند.

فدایی ادامه داد: به دلیل شرایط نامناسب بازار سرمایه طی یک سال گذشته، برخی از سبدگردان‌ها زیان‌ده شده‌اند و احتمال دارد شرایط بازار تداوم داشته باشد. همچنین، با بالا رفتن هزینه نیروی انسانی به دلیل تعداد مجوزهایی که داده‌شده با کاهش نیروی انسانی متخصص در بازار روبرو هستیم، این موضوع به افزایش حقوق و دستمزد نیروی انسانی منجر شده است.

وی افزود: باوجود تورم کشور هزینه‌های عمومی اداری سبدگردان‌ها افزایش پیداکرده است و براین اساس اگر شرکت‌های سبد گردان بخواهند با سرمایه اندک مجوز فعالیت بگیرند و در آینده و برای پوشش ریسک‌های خود افزایش سرمایه بدهند با اختلافات سهامداری روبرو می‌شوند.فدایی نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه تأکید کرد: با توجه به عوامل یادشده بالا، برای اینکه یک سبد گردان بتواند فعالیت‌های خود را تداوم دهد و با چنین مشکلاتی روبرو نشود، سرمایه شرکت‌های سبد گردانی را به میزان ۱۰ میلیارد تومان افزایش دادیم.

افزایش سرمایه در شرکت‌های پردازش نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه اطلاعات مالی

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص افزایش حداقل سرمایه در شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی نیز گفت: به دلیل توسعه اکوسیستم استارتاپی، هزینه نیروی انسانی در شرکت‌های پردازش مالی به‌شدت بالا رفته است، به‌طوری‌که هزینه‌های جاری ماهانه یک شرکت پردازش اطلاعات معمولی حداقل ۳۰۰ میلیون تومان است.وی افزود: ازآنجاکه در فعالیت‌های شرکت پردازش اطلاعات مالی، توسعه و تجاری‌سازی یک نرم‌افزار، حداقل به دو سال زمان نیاز دارد، براین اساس، افزایش حداقل سرمایه‌ها طوری در نظر گرفته‌شده است تا یک‌نهاد نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه مالی حداقل بتواند تا دو سال تداوم فعالیت داشته باشد.فدایی تصریح کرد: نهادهای مالی به دلیل میزان سودآوری که در سال گذشته داشته‌اند، اغلب مشکل خاصی با این افزایش حداقل سرمایه نداشتند، بیشتر مشکلات در این زمینه به مشکلات فرایندی بازمی‌گردد. عده‌ای، نگران عقب افتادن درخواست‌های در صف انتظار دریافت مجوز بودند، اما قرار بر این شد تا بررسی مجوزها به همان ترتیب قبلی و با در نظر گرفتن ابلاغیه جدید رعایت شود.وی با اشاره به اینکه افزایش حداقلی سرمایه برای شروع فعالیت نهادهای مالی باید نقدی باشد، گفت: نهادهای مالی فعلی تا خرداد ۱۴۰۲ فرصت دارند تا این افزایش سرمایه را انجام دهند، زیرا در صورت عملی نشدن آن بعد از مهلت اعلام‌شده امکان لغو مجوزها وجود دارد.

اجرای عملکرد محوری کارمزد مدیران بزودی

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص اجرایی شدن کارمزد محوری عملکرد صندوق‌های سهامی گفت: دو شرکت نرم‌افزاری تدبیر سرمایه ورایان هم‌افزا در حال اجرای زیرساخت این مهم هستند که در حال حاضر شرکت تدبیر سرمایه، پیاده‌سازی‌های نرم‌افزاری در این خصوص را انجام داده است؛ شرکت رایان هم‌افزا نیز اکنون در حال پیاده‌سازی و انجام آزمایش‌ها در این زمینه است. با پیاده‌سازی کامل این فرآیند، عملکرد محوری کارمزدها اجرایی می‌شود که درنهایت تا یکی دو هفته آینده عملی خواهد شد.

آشنایی با نهادهای مالی و سرمایه‌گذاری

شاید شما هم جزو آن‌دسته از افراد باشید که دانش مالی کافی برای سرمایه‌گذاری ندارید. یا اینکه دانشش را دارید ولی فرصت کافی برای ارزیابی بازار و اینکه چه سهامی برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند را نداشته باشید. آشنایی با نهادهای مالی و سرمایه‌گذاری موجود در بازار می‌تواند شما را به‌سمت سرمایه‌گذاری صحیح سوق دهد. اگر جزو دو دسته بالا هستید، خواندن این مقاله حتما به شما پیشنهاد داده می‌شود.

انواع روش‌های سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری‌ها معمولا به دو روش مستقیم و غیر‌مستقیم انجام می‌شوند.

در سرمایه‌گذاری مستقیم، طرفین معامله به‌طور مستقیم با هم معامله می‌کنند. اما در سرمایه‌گذاری غیر‌مستقیم، شخص یا نهادی به‌عنوان واسطه‌ی مالی، منجر به انجام معامله می‌شود.

با یک مثال ساده این موضوع را شفاف‌تر می‌کنیم. مثلا اگر شما قصد خرید خانه‌ای را داشته باشید، اگر به‌طور مستقیم با صاحب‌خانه توافق کنید و قراردادی امضا شود، در این‌صورت پول به‌طور مستقیم از شما به فروشنده خانه انتقال می‌یابد، این نوعی سرمایه‌گذاری مستقیم است.

اما اگر مشاور املاک، ملک را برای شما پیدا کرده باشد، و بین شما و فروشنده به‌عنوان یک واسطه قرار بگیرد و منجر‌به انجام معامله شود، در این‌صورت یک سرمایه‌گذاری غیرمستقیم رخ داده است. که در این سرمایه‌گذاری شما مبلغی از پول را به واسطه، که همان مشاور املاک است، به‌عنوان حق کمیسیون پرداخت می‌کنید.

نهادهای مالی چه هستند و چه وظایفی برعهده دارند؟

به‌طور کلی نهادهای مالی، سازمان یا موسساتی هستند که نقش واسطه‌های مالی را اجرا می‌کنند. این نهادها باعث می‌شوند که سرمایه‌ها با سرعت بیشتر و با هزینه‌‌ای کمتر در گردش باشند. به بیان دیگر، این نهادها عمدتا امور مالی و سرمایه‌گذاری‌ را اجرایی می‌کنند.

نهادهای مالی، سازمان یا موسساتی هستند که نقش واسطه‌های مالی را اجرا می‌کنند. این نهادها باعث می‌شوند که سرمایه‌ها با سرعت بیشتر و با هزینه‌‌ای کمتر در گردش باشند. به بیان دیگر، این نهادها عمدتا امور مالی و سرمایه‌گذاری‌ را اجرایی می‌کنند.

نهادهای مالی یکی از ارکان اساسی بازارهای مالی هستند. این نهادها بین افرادی که مازاد منابع دارند، با افرادی که با کمبود آن مواجه هستند ارتباط برقرار می‌کنند. به‌نوعی این نهادها همانند یک واسطه منجر‌به انتقال راحت‌تر و سریع‌تر منابع مالی بین افراد می‌شوند. وجود این نهادها و نظارتی که بر آن‌ها می‌شود، ‌ریسک معاملات را کاهش می‌دهد.

این نهادها نقش مهمی را در بورس اوراق بهادار ایفا می‌کنند و خدمات متعددی از طرف آن‌ها ارائه می‌شود.

انواع نهادهای مالی

بانک‌های تجاری

یکی از مهم‌ترین نهادهای مالی فعال در اقتصاد، بانک‌ها می‌باشند. این نهاد مالی را می‌توان به‌عنوان یکی از واسطه‌های مالی معتبر شناخت. بانک‌های تجاری، سپرده‌ها و وجوه نقد افراد را به‌طور امانت نگهداری می‌کنند. در‌صورت نیاز از این وجوه برای دادن اعتبار و یا وام به نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه افراد استفاده می‌شود. قسمت عمده‌ای از این وجوه که به‌عنوان سپرده دریافت می‌شود، در پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری و یا به خرید اوراق بهادار اختصاص داده می‌شود. این نهاد مالی وظایف متعددی نظیر انتشار اسکناس، افتتاح حساب جاری و صدور دسته چک، ارائه خدمات مالی مشاوره‌ای، واسطه‌گری اعتباری و . را برعهده دارد.

مشاوران سرمایه‌گذاری

مشاوران سرمایه‌گذاری معمولا شخصیتی حقوقی هستند که با توجه به مجوزهایی که در اختیار دارند، به مشتریان مشاوره‌های مالی و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند. این مشاوران گزارشاتی را مبنی بر این‌که چه اوراقی برای خرید یا فروش مناسب هستند به مشتریان می‌دهند. و معمولا اطلاعاتی در رابطه با تغییرات احتمالی روند بازار در آینده، در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند. به‌طور کلی مشاوران سرمایه‌گذاری با عقد قرارداد با افراد مختلف سرمایه آن‌ها را به سمت سهم‌های مناسب هدایت می‌کنند.

ارائه مشاوره به سرمایه‌گذار

شرکت‌های سرمایه‌گذاری

شرکت‌های سرمایه‌گذاری از جمله نهادهای فعال در بازار هستند. موضوع اصلی فعالیت این شرکت‌ها در اساسنامه‌ی آن‌ها مشخص شده است. این نهاد مالی می‌تواند در سهام یا سایرِ اوراق بهادار دارایِ حقِ رایِ شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کند. همچنین توانایی سرمایه‌گذاری در واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها، موسسات یا صندوق‌های سرمایه‌پذیر را در چارچوب قوانین و مقررات دارند.

فعالیت این شرکت‌ها به‌طوری است که منابع مالی و پس‌اندازهای خرد و کلان سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری می‌کنند. سپس این مبالغ را در سهام یا اوراق قرضه سایر شرکت‌ها و . سرمایه‌گذاری می‌کنند.

این نهاد مالی در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند. همان‌طور که در مقاله مدیریت سرمایه و ریسک خواندیم، می‌دانیم که سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف منجر به کاهش ریسک می‌شود و حتی می‌تواند بازدهی را نیز افزایش دهد. این شرکت‌ها بخشی از سود کسب شده را بنا بر قراردادی که بین خود و مشتری انعقاد کردند، به‌عنوان کارمزد به خود اختصاص می‌دهند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری

این صندوق‌ها از جمله نهادهای واسطه‌ای هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجوهی که از مشتریان خود دریافت می‌کنند را در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند.

این حوزه‌ها ممکن است سهام و یا حق تقدم سهام، پروژه‌های ساختمانی، طلا، ارز، انواع اوراق بهادار و هر‌چیزی که مشخصات آن در امیدنامه صندوق آورده شده است، باشد. افرادی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، در سود و زیان حاصل از فعالیت صندوق به نسبت سرمایه‌اشان شریک می‌شوند. سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری خود نیز می‌تواند در بورس مورد معامله قرار بگیرد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان از جنبه‌های مختلف تقسیم‌بندی کرد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر حسب نوع سرمایه به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه ثابت و مشخص (Closed-end Funds)
2. صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرفعال (Unit Trust)
3. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه باز یا متغیر (Open-end Fund)

در مقاله‌ای جدا به انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداخته خواهد شد.

شرکت‌‌های کارگزاری

شرکت‌های کارگزاری از جمله نهادهای واسطه‌ای هستند، که انجام معاملات در بازار‌های مالی را ممکن می‌کنند. این شرکت‌ها خدمات متنوعی ارائه می‌دهند، اما مهم‌ترین وظیفه آن‌‌ها خرید و فروش سهام و همچنین سایر اوراق پذیرفته شده در بورس است. کارگزاران بورس نقش واسطه‌ای بین خریداران و فروشندگان ایفا می‌کنند و به ازای آن مبلغی را به‌عنوان کارمزد از مشتریان (سهامداران) دریافت می‌کنند.

برای این‌که یک معامله انجام شود، دو کارگزار مشخص به نمایندگی از هر سهامدار اقدام به خرید و فروش می‌کنند. کارگزاری‌ها علاوه بر خرید و فروش سهام به نمایندگی از طرف سهامداران، وظایف دیگری مانند سبدگردانی، ارائه مشاوره در زمینه سرمایه‌گذاری و مدیریت نقدینگی، آموزش سهامداران و آشنا کردن آن‌ها با قوانین و مقررات بازار سرمایه را نیز بر عهده دارند.

کارگزار به نوعی نماینده‌ی حقوقی سرمایه‌گذاران در معاملات بوده و افراد بدون کارگزاری، قادر به انجام معامله نیستند.

شرکت‌های تامین سرمایه

شرکت‌های تامین سرمایه که به آن‌ها Investment Bank هم می‌گویند، یکی از نهادهای واسطه‌ای فعال در بازارهای مالی هستند. این شرکت‌ها منابع مالی سرمایه‌گذاران را جذب می‌‌کنند و این منابع را به شرکت‌هایی که برای توسعه خود به سرمایه و منابع مالی نیاز دارند می‌رسانند. این شرکت‌ها با کسب مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار و تحت نظارت این سازمان فعالیت می‌کنند.

فعالیت اصلی این نهاد واسطه‌ای در تعهد پذیره‌نویسی اوراق بهادار تازه منتشر شده، از طریق بازار اولیه است.

صندوق‌های بازنشستگی (Pension funds)

صندوق‌های بازنشستگی نوعی دیگر از نهادهای واسطه‌ای هستند. در دوران اشتغال افراد، مبالغی به‌طور ماهانه از حقوقشان کاسته می‌شود. این مبالغِ کم شده در صندوقی به نام صندوق بازنشستگی جمع‌آوری می‌شوند. مبالغ جمع شده در این صندوق‌ها به کارهای مختلفی نظیر سرمایه‌گذاری در بورس و اوراق بهادار اختصاص داده می‌شود. هدف از این سرمایه‌گذاری‌ها افزایش وجوه داخل صندوق است تا کارفرما بتواند از طریق آن وجوه، مستمری دوران بازنشستگی کارمندانش را پرداخت کند. این صندوق‌ها نیز به‌دلیل مبالغ زیادی که در خود جای داده‌اند، تاثیر قابل توجهی در بازار دارند.

شرکت‌های بیمه

یکی از نهادهای فعال در بازار سرمایه شرکت‌های بیمه هستند. این شرکت‌ها وجوهی را تحت عنوان حق‌بیمه بابت بیمه اشخاص و یا غیر‌اشخاص دریافت می‌کنند. شرکت‌های بیمه در قبال دریافت حق بیمه، تضمین می‌کنند که خسارات احتمالی وارده به افراد و غیر افراد، نظیر کارخانه‌ها، شرکت‌ها و . را در طی یک دوره زمانی مشخص جبران و یا پرداخت کنند.

شرکت‌های بیمه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند. این شرکت‌ها همه‌ی حق بیمه دریافتی از مشتریان خود را صرف جبران خسارت نمی‌کنند. معمولا قسمت عمده‌ای از این حق بیمه‌های دریافتی باقی می‌ماند. این قسمت باقی‌مانده از حق بیمه‌های دریافتی، توسط این شرکت‌ها در بازار اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌شود و تاثیر قابل توجهی در این بازار دارند.

شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی

سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در رابطه با انواع سرمایه‌گذاری‌ها به اطلاعاتی صحیح، جامع، به‌روز و به موقع احتیاج دارند. واحد پردازش اطلاعات مالی، داده‌ها و اطلاعاتی که بر تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد را جمع‌آوری، پردازش و طبقه‌بندی می‌کند. این شرکت نیازهای اطلاعاتی تمامی سرمایه‌گذاران در هر سطحی را برطرف می‌کند. با مراجعه به سایت fipiran می‌توانید از اطلاعات گردآوری شده توسط این سازمان آگاهی پیدا کنید.

موسسات رتبه‌بندی اعتباری

موسسات رتبه‌بندی اعتباری به بررسی صلاحیت اعتباری شرکت‌ها می‌پردازند. به بیان دیگر این موسسات احتمال این‌که شرکت‌ها نتوانند به تمام یا بخشی از نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه تعهدات خود عمل کنند را اندازه‌ می‌گیرد. بعد از اندازه‌گیری این احتمال، میزان ریسک اعتباری شرکت‌ها و بازدهی آن‌ها مشخص می‌شود. اعلام رتبه‌ی اعتباری شرکت‌ها در تصمیم‌های سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و قانون‌گذاران تاثیر زیادی دارد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بورسی (Exchange Traded Funds)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله که به اختصار به آن‌‌ها ETF نیز می‌گویند، نوعی دیگر از نهادهای مالی جدید هستند. این صندوق‌ بعضی از ویژگی‌های صندوق‌هایی با سرمایه ثابت و مقداری از ویژگی‌های صندوق با سرمایه متغیر را با هم دارد. سهام این صندوق‌ها همانند سهام سایر شرکت‌های فعال در بورس در طول روز مورد معامله قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها باعث می‌شود که شما با صرف زمان کمتر برای انتخاب سهام مناسب، پرتفویی متنوع را در قالب یک سهم داشته باشید.

صندوق‌های زمین و ساختمان (Construction Funds)

این صندوق‌ها سرمایه‌های خرد اشخاص حقیقی و حقوقی را جمع می‌کنند و این سرمایه‌ها را در پروژه‌های بزرگ ساختمانی، اداری، تجاری و مسکونی شریک می‌کنند.

این صندوق‌ها تحت نظر افراد حرفه‌ای و متخصص که به طور کامل با شرایط بازارِ ملک آشنایی دارند، اداره می‌شوند. همچنین نظارتی که بر این صندوق‌ها می‌شود باعث شده است که سرمایه‌گذاران با اطمینان بیشتری در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق‌های پوششی (Hedge Funds)

صندوق‌های پوششی ریسک، صندوق‌هایی هستند که برای عضویت در آن‌ها باید حداقل سرمایه اولیه قابل توجهی داشت. مدیران این صندوق‌ها افراد متخصصی هستند که تعداد اندکی از سرمایه‌گذاران خرد با مبلغ اولیه قابل توجه و یا تعدادی نهاد معتبر را برای مشارکت قبول می‌کنند.

این صندوق‌ها از اهرم‌های مالی (وام) در سرمایه‌گذاری‌هایشان نیز استفاده می‌کنند، بنابراین ریسک آن‌ها بالا است. علاوه بر ریسک بالا، این صندوق‌ها معمولا بازدهی قابل توجهی نیز نصیب سرمایه‌گذارنش می‌کنند. ساختار این صندوق‌ها معمولا متشکل از اوراق بهادار عمومی و ابزارهای مشتقه مبتنی بر این اوراق هستند.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از جمله نهادهای اجرایی است. وظیفه این نهاد انجام امور پس از معاملات بازارهای بورس و خارج از بورس است. در سیستم این شرکت، اوراق بهادار به نام سرمایه‌گذاران ثبت می‌شود. علاوه‌بر این همه حقوق و عایدی‌های سهامداران مثل سود‌تقسیمی، سهام جایزه تعلق گرفته و . به‌نام سرمایه‌گذار در سیستم درج می‌شود.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر این مقاله برایتان مفید بود و یا نظری درباره آن داشتید، حتما در انتهای همین صفحه، نظر خود را برای من ثبت بفرمایید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

بررسی تأثیر ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر عملکرد آن‌ها

فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران، به‌طور رسمی پس از تصویب قانون بازار اوراق بهادار، از سال 1386 آغاز شده است و طی چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است. عملکرد و بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به‌عنوان یکی از نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، همواره مدنظر سرمایه‌گذاران بوده است؛ از طرفی، مدیران صندوق‌ها نیز به دنبال افزایش بازده و بهبود عملکرد صندوق‌های تحت مدیریت خود هستند. در این پژوهش، تأثیر عوامل مختلف و ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری شامل: عملکرد گذشته، اندازه، نسبت هزینه‌ها، نسبت گردش، تعداد صندوق‌های تحت مدیریت مدیر صندوق و نوع مؤسس صندوق، بر عملکرد آن‌ها بررسی می­شود. به این منظور، از اطلاعات هفتگی 43 صندوق سرمایه‌گذاری در سهام ثبت‌شده نزد سازمان بورس و نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه اوراق بهادار، طی بازه زمانی ابتدای تیرماه سال 1390 لغایت 31 شهریورماه سال 1392 استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش، حاکی از تأثیرگذاری دو متغیر عملکرد گذشته و نوع مؤسس صندوق بر عملکرد جاری آن است.

کلیدواژه‌ها

• صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• بازده صندوق
• ویژگی‏های صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• نوع مؤسس صندوق

20.1001.1.23831170.1395.4.2.3.2

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• صندوق‌ها (سرمایه گذاری، بازنشستگی، پوشش ریسک)

عنوان مقاله [English]

The Effects of Mutual Fund Attributes on Mutual Fund Performance

نویسندگان [English]

• Ali Rahmani
• Seyyed Ali Hosseini
• Masoumeh Kashef

چکیده [English]

Mutual funds were first established in Iran in 2007 under Securities Market Act 2005 and have since grown significantly to one of the most important capital market intermediaries. Hence understanding and evaluating the performance of these funds are critical to both investors and fund managers. This research aims to examine the effects of various mutual fund attributes and characteristics, namely past performance, size, expenses ratio, turnover ratio, number of funds under fund manager’s management, and type of institution of fund founder, on their current performance. For this purpose, a sample of 43 equity mutual fund was chosen and relevant weekly data for the period of 22th June to 22th September 2013 was collected. The results show that only past performance and the type of institution of founder have an impact on the mutual fund's performance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mutual funds
• Funds’ performance
• Mutual fund return
• Fund characteristics
• Fund attributes
• Fund founder

مراجع

پورزمانی، زهرا، علی روحی و امیرمحمد صفری. (1389). بررسی تأثیر برخی عوامل مدیریتی و محیطی بر بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در ایران. پژوهش‌های مدیریت، 86، 101-85.

[4] تاری وردی، یدالله، محمد فرجی ارمکی، رضا داغانی و فرزانه حیدرپور. (1392). بررسی عملکرد و رتبه‌بندی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای مدل ارزیابی مرتون هنریکسون. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7، 99-83.

[5] عزیزی، شهریار و امیر شریف‏فر. (1392). عوامل تعیین‌کنندة انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک: رویکرد پژوهش آمیخته. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 2، 50-35.

[6] Abbasi, Majid; Kalantari, Elham&Abbasi, Hamideh. (2012). Effect of Fund Size on the Performance of Mutual Funds: Evidence from Iran. Journal of Basic and Applied Scientific Research. 2 (7), 6889-6902.

[7] CambonMurica, M Isabei. (2011). Spanish Mutual Fund Performance: An Analysis of Determinants. Working Paper.

[8] Elton, Edwin J., Gruber, Martin J. & Blake, Christopher R. (2011). Doze Size Matter? The Relationship between Size and Performance.

[9] Goel, Sweta. (2013). Performance of Mutual Funds and Investors’ Behavior.JAYPEE Institute of Information Technology.

[10] Gözbaşı, Onur&Çitak, Levent. (2010). An Evaluation of the Attributes Considered by Investment Professionals in Selecting Mutual Funds: The Case of Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 36.

[11] Groave B.V. (2011). Study of the factors influencing distributor perception of an asset management company.Birla Institute of Management Technology.

[12] Ke Tang, Wang, Wenjun&Xu, Rong. (2012). Size and Performance of Chinese Mutual Funds: The Role of Economy of Scale and Liquidity. Pacific-Basin Finance Journal, 20, 228 –246.

[14] Pui See, Yong &Jusoh, Rozita. (2012). Fund Characteristics and Fund Performance: Evidence of Malaysian Mutual Funds. International Journal of Economics and Management Sciences, 9, 31-43.

بانک جامع اطلاعات مالی ایران (Iran Financial Data Bank (IFDB

طراحی و انتشار ابزارهای مالی در کنار ایجاد نهادهای مالی جدید در یک دهه گذشته، سبب شد تا بازار سرمایه ایران روند پرشتابی برای توسعه داشته باشد. این توسعه مستمر بازار، اطلاعات بسیار زیاد و در عین حال پراکنده‌ای را در بخش های مختلف بازار تولید کرد که گردآوری و تجمیع این اطلاعات و ارائه آن در قالب‌های نوین ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

این ضرورت، مرکز مالی ایران را بر آن داشت تا با توجه به موضوع فعالیت خود و ترکیب منحصر به فرد سهامداری نسبت به طراحی برنامه کاربردی موبایل (اپلیکیشن) بانک اطلاعات مالی ایران ( IFDB ) اقدام نماید. برای تهیه این محصول از سه ماهه پایانی سال 1395 گردآوری داده‌ها انجام و همزمان کار طراحی اپ آغاز شد و خوشبختانه همزمان با نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه از نسخه اندروید این اپ با حضور ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار رونمایی شد. و پس از آن با تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته هم اکنون این محصول در نسخه‌های اندروید و iOS قابل دسترسی است و نخستین محصول موبایلی بانک اطلاعاتی در بازار سرمایه ایران است که توسط مرکز مالی ایران عرضه شده است.

ویژگی‌ها:

IFDB شامل اطلاعات ابزارهای مالی و کالای قابل معامله در بورس‌های کشور و مشخصات نهادهای مالی ایران است. در بخش‌ ابزارهای مالی، با تقسیم‌بندی این ابزار بر حسب سهام، اوراق بدهی و مشتقه اطلاعات معاملاتی هر یک از ابزارها برحسب نماد قابل مشاهده است. همچنین اطلاعات صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کالای قابل معامله در بورس انرژی ایران و بورس کالای ایران نیز در بخش‌های دیگر ارائه شده است. این امکان برای کاربران وجود دارد تا به ابزارها و کالاها بر حسب بورس‌ها و بازارهای آنها نیز دسترسی پیدا کنند.

در یکی دیگر از بخش‌های این برنامه، اطلاعات موسسات و نهادهای فعال در بازار مالی ایران به تفکیک نهاد ناظر (بانک مرکزی، سازمان بورس و اوراق بهادار و بیمه مرکزی) ارائه شده است.

همچنین اطلاعات کلیه ناشران پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران و ثبت ‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار؛ کلیه شرکت‌ها و شخصیت‌های حقوقی عرضه کننده کالا در بورس های کالایی نیز گردآوری شده است.

بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، توسعه این محصول در دستور کار مرکز قرار گرفته است و بزودی قابلیت‌های جدیدی بر روی این محصول ارائه می‌شود.

منابع:

مرکز مالی ایران، داده‌ها و اطلاعات موجود در برنامه را از طریق منابع زیر گردآوری کرده است.

نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه

021-88536880 (512)
با ما تماس بگیرید

• دوره‌های آموزشی
• سنجش آنلاین سواد مالی
• آموزش سواد مالی

• راهنمای ثبت نام
• برگزاری آزمون
• دریافت گواهینامه
• سؤالات متداول

• تماس با ما
• شبکه‌های اجتماعی
• درخواست همکاری

عرضۀ سهام نهادهای واسط مالی در بازار سرمایه

به نقل از پایگاه خبری سنا، امیر هامونی مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به اینکه در سال جدید باید زمینه‌های لازم برای ورود شرکت‌هایی را که در زنجیرۀ ارزش بازار سرمایه قرار دارند به بازارهای بورس و فرابورس فراهم کنیم، گفت: این اقدام کمک می‌کند تا صنعت خدمات نهادهای مالی واسط گسترده‌تر شود.

این گروه تنها به سهام بورس‌های چهارگانه و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار که طی چند ماه اخیر رشدهای عجیب و غیرواقعی قیمت سهام را تجربه کرده‌اند، متکی نباشد.

امیر هامونی در گفت‏‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) به شرکت‌های ارائه‌دهندۀ خدمات نهادهای واسط مالی که در زنجیرۀ ارزش بازار سرمایه قرار دارند و سهام آن‌ها می‌تواند در بازار عرضه شوند، اشاره کرد و افزود: شرکت‌هایی نظیر کارگزاری، سرمایه‌گذاری، مشاور سرمایه‌گذاری، رتبه‌بندی، سبدگردان، پردازش اطلاعات مالی، تأمین سرمایه و شرکت‌های مادر یا همان هلدینگ‌ها در این دسته قرار می‌گیرند. او با اعلام اینکه این صنعت همواره دارای شرایط معمول و متعادلی در زمینۀ فعالیت‌های خود است، ادامه داد: در واقع محور فعالیت‌ها و خدمات شرکت‌هایی که در زنجیرۀ ارزش بازار سرمایه قرار دارند دچار رکود و یا رونقی که بنابر چرخه‌های اقتصادی در سایر صنایع عموماً گروه‌های کالامحور بازار رخ می‌دهد، نمی‌شوند و با ورود آن‌ها به بازار می‌توانند به عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مدنظر سرمایه‌گذاران قرار بگیرند. مدیرعامل فرابورس یکی از برنامه‌های سال جدید بازار سرمایه را برنامه‌ریزی برای ورود این شرکت‌ها به بازار عنوان و خاطر نشان کرد: عطش خریداران و سرمایه‌گذاران بازار سهام نسبت به سهام بورس‌ها در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد این گروه نیازمند حضور شرکت‌های بیشتر برای مدیریت هرچه بهتر تقاضاست که با استقبال شرکت‌های فعال در چرخۀ نهادهای مالی واسط برای ورود به بازار سرمایه این امر به خوبی محقق خواهد شد. هامونی با بیان اینکه در این راستا تا کنون چند کارگزاری درخواست پذیرش خود را به فرابورس ایران ارائه کرده‌اند و درخواست آن‌ها در هیأت پذیرش مورد موافقت قرار گرفته است، عنوان کرد: ورود این شرکت‌ها به بازار منوط به طرح این مسأله در هیأت‌مدیرۀ محترم سازمان بورس است و ما منتظریم که هیأت‌مدیرۀ سازمان در خصوص این راهبرد، اتخاذ تصمیم کرده و مصوبۀ لازم را در این زمینه ابلاغ کند. به گفتۀ مدیرعامل فرابورس با توجه به رشد و رونق بازار سرمایه در سال‌های اخیر، درآمد کارگزاری‌ها به علت بیشتر بودن نرخ کارمزد این شرکت‌ها در مقایسه با بورس‌ها و قابل توجه بودن این رقم، می‌تواند صنعت کارگزاری را به عنوان یک گروه سودآور مطرح کند. او عنوان کرد که موضوع ورود شرکت‌های کارگزاری به بازار سهام را می‌توانیم از کارگزاری‌های بخش خصوصی و بانکی آغاز کنیم و بدین ترتیب سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به این صنعت هستند در عرضۀ اولیه سهام آن‌ها مشارکت کنند.

سنجش آنلاین سواد مالی

موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.