مناطق اشباع خرید و اشباع فروش

شناسایی واگرایی معمولی منفی با استفاده از اندیکاتور MFI – نماد کاوه

چطور با اندیکاتور RSI سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم؟

RSI یکی از متداول‌ترین ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال است. اندیکاتور RSI مخفف "Relative Strength Index" و به معنی شاخص قدرت نسبی است. فردی به نام J. Welles Wilder Jr برای اولین بار چنین شاخصی را ابداع کرد. این اندیکاتور درباره گرایش فروشندگان و خریداران به فروش یا خرید سهم، در بازه زمانی 14 (روز، هفته و ماه) اطلاعاتی می‌دهد و به معامله‌گران در شناسایی سهم های دارای خرید و فروش بیش از حد (به اصطلاح Overbought and oversold) کمک می‌کند.

شاید در نگاه مناطق اشباع خرید و اشباع فروش اول، درک مفهوم و استفاده از اندیکاتور RSI به نظر مشکل باشد. اگر تا به حال مفهوم و کاربرد RSI برایتان زیاد جا نیفتاده و یا موفق به کسب سود با استفاده از این اندیکاتور نشده‌اید، این مطلب به شدت به شما پیشنهاد می‌شود. ما در این مطلب آن را معرفی کرده و آموزش استفاده از این اندیکاتور را به ساده‌ترین شکل شرح خواهیم داد. همچنین سعی می‌کنیم با ذکر الگوهای واقعی و تمرین‌ها، در استفاده از RSI ماهر شوید.

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتورها به طور کل به 2 دسته اندیکاتورهای معمولی و اُسیلاتورها تقسیم می‌شوند. اسیلاتورها اندیکاتورهایی هستند که دامنه نوسان دارند یعنی بین یک بازه خاصی نوسان می‌کنند. RSI هم از انواع اندیکاتورهای اسیلاتور است و بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. در بازه 0 تا 100 دو ناحیه 30 و 70 نقاط کلیدی و حساس اندیکاتور شناخته می‌شوند. مقادیر بالای 70 اشباع خرید و مقادیر پایین 30 اشباع فروش را نشان می‌دهند.

هر زمان مقادیر اندیکاتور پایین‌تر از 30 باشد یعنی شاهد فروش در بازار هستیم، بنابراین امکان کاهش فروش و رشد قیمت وجود دارد. هنگامی که RSI مقادیر بالای 70 را نشان دهد، یعنی بازار در وضعیت خریدهای افراطی قرار گرفته و امکان کاهش جو خرید و افت قیمت وجود دارد.

RSI از معادلات پیچیده ریاضی بدست می‌آید. اینکه این روابط چی هستند مسئله اصلی ما نیست. ما فقط قصد داریم از آن در معاملات خود کمک بگیریم.

وزیر اندیکاتورها RSI

اندیکاتور RSI یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال است. در واقع، این شاخص نسبی کندل‌های مثبت و منفی در بازه زمانی خود را مورد مقایسه قرار می‌دهد و پس از خروج از فرمول، عددی بین 0 تا 100 بدست می‌آید.

نکاتی در مورد اندیکاتور RSI

بهترین دوره برای اندیکاتور RSI دوره 14 روزه می‌باشد. اندیکاتور RSI چون بین محدوده 0 تا 100 نوسان می کند، یک اسیلاتور محسوب می‌شود. در واقع، اسیلاتور به اندیکاتورهایی گفته می‌شود که دامنه نوسان دارند. اندیکاتور RSI بسیار اندیکاتور قدرتمند و سودمندی است. دو نکته اصلی در مورد اندیکاتور RSI مطرح است، که در ادامه به آن می‌پردازیم.

1. منطقه پیش فروش و پیش خرید
2. خط روند، همانگونه که روی نمودار خط روند رسم می‌کنیم، می‌توانیم روی RSI هم خط روند رسم کنیم و نتیجه بگیریم.

وقتی اندیکاتور بالای عدد 70 قرار می‌گیرد، در اصطلاح در منطقه پیش خرید یا خریدهای افراطی قرار دارد و اینگونه تعبیر می‌شود که معامله‌گران به منطقه اشباع خرید رسیده‌اند و ممکن است روند تغییر کند و زمانیکه اندیکاتور زیر محدوده 30 قرار بگیرد وارد منطقه پیش فروش یا فروش احساسی می‌شویم که امکان تغییر روند وجود دارد.

اما نکته قابل توجه اینکه؛ وقتی اندیکاتور به عدد 70 رسید همیشه اینطور نیست که خیلی خطرناک باشد و ممکن است تا چندین روز در این محدوده باقی بماند و اگر همیشه به محض رسیدن به این محدوده آن را خطرناک تلقی کنیم، ممکن است از سودهای خوب بازار جا بمانیم؛ بهترین راهکار این است که، کنار سایر ابزار تحلیل تکنیکال از اندیکاتورها به عنوان تایید‌کننده استفاده کنیم که همواره بتوانیم در راستای بازار سودهای مناسبی کسب کنیم.

در نمودار فوق که مربوط به سهم تکشا است، همانگونه که می‌بینید با فلش‌های نارنجی مناطق اشباع فروش مشخص شده است. همانطور که انتظار داشتیم تغییر روند را روی چارت مشاهده می‌کنیم. اما؛ فلش‌های آبی بیانگر منطقه اشباع خرید می‌باشند و ما شاهد برگشت قیمت سهم و روند سهم می‌باشیم.

خطوط روند، برای نشان دادن مسیر حرکت قیمت کشیده می‌شوند. این خطوط می‌توانند حمایت یا مقاومت در بازار بورس و همینطور، مسیر و سرعت حرکت قیمت را نشان دهند و همچنین در دوره‌های کاهش قیمت الگوها رو توصیف می‌کنند. خطوط روند از ابزارهای کلیدی تحلیل تکنیکال هستند و اگر به درستی استفاده شوند می‌توانند بسیار مفید باشند؛ اما، استفاده نادرست از آنها ممکن است بی‌فایده یا حتی خطرناک باشد. یادگیری و آموزش اندیکاتور خط روند در بورس ساده است؛ اما، استفاده نادرست از خطوط روند ممکن است این باور اشتباه را ایجاد کند که قیمت تغییر روند داده است. در حالیکه، پرایس اکشن خلاف این را نشان می‌دهد.
در کل، ترسیم خط روند بر روی اندیکاتور می‌تواند به عنوان بخشی از استراتژی معامله در تحلیل تکنیکال به شمار رود. در نمودار زیر، به تحلیل سهم کساپا با ترسیم خط روند می‌پردازیم.

در نمودار فوق، خطوط روند ترسیم شده به رنگ سبز را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید، قیمت سهم پس از شکست خط روند صعودی، حرکت رو به پایینی داشته است. اگر به خط روند ترسیم شده در اندیکاتور توجه کنید؛ پس از شکستن خط روند، دقیقا همانند قیمت روی نمودار، نوسانات اندیکاتور رو به پایین است.
نکته قابل توجه اینکه؛ زمان شکسته شدن خط روند صعودی اندیکاتور (که با شکل بیضی بنفش رنگی روی اندیکاتور نشان داده شده است) اگر با دقت بیشتری نگاه کنید خواهید دید که، زودتر از شکست خط روند، قیمت سیگنال خروج را داده است، که خود مزیتی بسیار مناسب است. چرا که احتمال گیر افتادن در صف فروش را کمتر می‌کند.

در نمودار RSI مانند خط روند قیمت، نیاز به 3 سطح تماس داریم و هر چه خط روند نزولی RSI در سطوح پایین‌تر یعنی مناطقی که اشباع فروش است بشکند، فضای بیشتری برای حرکت کردن و رشد قیمت دارد.

نواحی اشباع خرید و اشباع فروش / سیگنال گیری از RSI

همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم ناحیه بین 70 تا 100 در نمودار اندیکاتور RSI معرف ناحیه اشباع خرید است و مفهومش این است که خریداران به صورت افراطی در حال خرید هستند. از نظر RSI خرید در این نقطه توصیه نمی‌شود.

به یک نمونه دریافت سیگنال از اندیکاتور RSI در نمودار EURUSD توجه کنید:

همان طور که در تصویر به طور واضح مشاهده می‌شود، حدوداً در مقدار 80 و اشباع خرید و سیگنال خروج داشتیم. بلافاصله بعد از این سیگنال خروج، روند نزولی شده است. مجدداً در مقدار زیر ناحیه 30، اشباع فروش داشتیم و اندیکاتور سیگنال خرید داده، بعد از آن نیز روند صعودی شده است.

ناحیه بین 0 تا 30 نیز معرف ناحیه اشباع فروش است و مفهومش این است که فروشندگان به صورت افراطی در حال فروش هستند. RSI در این ناحیه سیگنال خرید (Buy) صادر کرده و خرید را مناسب می‌داند. به بیانی هرگاه نمودار اندیکاتور سطح تراز 70 را رو به پایین قطع کند، سیگنال فروش صادر شده و باید منتظر افت نمودار قیمتی سهم باشیم. هرگاه نمودار این اندیکاتور سطح تراز 30 را رو به بالا قطع کند، سیگنال خرید صادر شده و باید منتظر رشد نمودار قیمتی سهم باشیم.

بهترین تنظیمات برای معاملات روزانه اندیکاتور RSI

برای سرمایه‌گذاری در بورس، علاوه بر کسب دانش و اطلاعات در این زمینه و همینطور یادگیری تحلیل، استفاده از اندیکاتور RSI برای انجام معاملات روزانه، بسیار کاربردی و سودمند است. همانطور که پیش‌تر گفتیم، تنظیمات پیش‌فرض دوره 14 روزه برای سرمایه‌گذاران بسیار مناسب است. اما ممکن است برخی از سرمایه‌گذاران و یا تاجران به دلایل مختلفی از تنظیمات متفاوتی در این زمینه مناطق اشباع خرید و اشباع فروش استفاده کنند که امری بدیهی است.
به این دلیل که، آنها با این تفکر که اگر تنظیمات دوره RSI کمتری را در نظر بگیرند، حساسیت نوسان‌ساز را افزایش می‌دهند. به این منظور که، یک نوسان‌ساز حساس را دریافت کنند. با این حال، سرمایه‌گذاران در امر تنظیمات دوره RSI به 3 دسته تقسیم می‌شوند:

1. سرمایه‌گذاران کوتاه مدت؛ این سرمایه‌گذاران، از تنظیمات دوره کوتاه تر 9 تا 11 روز را استفاده می‌کنند.
2. سرمایه‌گذاران میان مدت؛ این سرمایه‌گذاران، معمولا از همان دوره 14 روزه که به طور پیش‌فرض انتخاب شده است استفاده می‌کنند.
3. سرمایه‌گذاران بلند مدت؛ این نوع سرمایه‌گذاران، تنظیمات را روی دوره‌های بلندتر در بازه 20 تا 30 روزه قرار می‌دهند.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم، با زبانی ساده و روان شما را به درک صحیحی از RSI برسانیم. نکته‌ای که وجود دارد این است که؛ وقتی اندیکاتور بالای منطقه 70 بود به این معنا نیست که بفروشیم، چون احتمال بالا رفتن آن وجود دارد. به هنگام خرید باید دقت داشته باشیم، چون احتمال اصلاح هست و اگر این دیدگاه را داشته باشیم که در منطقه اشباع خرید، اقدام به فروش سهام کنیم، ممکن است سودهای خوب را از دست دهیم.

توصیه نویسنده به شما این است که؛ همواره هر سهم را به طور جداگانه تحلیل نمایید و از اندیکاتورها فقط و فقط در جهت تحلیل (نه سیگنال) استفاده کنید. این دلیل انقراض اکثر معامله‌گرانی است که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند.

نکته آخر اینکه؛ دوستان عزیز، همواره آموزش ببینید و با آنالیز داده‌های فراگرفته برای معاملات خود، مناسب‌ترین استراتژی سازگار با روحیات خود را انتخاب کنید تا لذت بودن در بازار های مالی را به طور مکرر تجربه کنید.

آشنایی با مفهوم اشباع فروش

اصطلاح اشباع فروش به شرایطی گفته می‌شود که در آن یک دارایی در قیمت‌های پایین معامله شده و انتظار می‌رود که قیمت صعود کند. اشباع فروش می‌تواند زمان طولانی طول بکشد، پس اشباع فروش به هیچ وجه به معنی وقوع سریع یک صعود نیست. اندیکاتورهای زیادی توانایی شناسایی سطوح اشباع فروش و اشباع خرید را دارند. عملکرد این اندیکاتورها بر اساس بررسی وضعیت فعلی قیمت نسبت به گذشته بازار می‌باشد. از اصول فاندامنتال نیز برای بررسی اینکه آیا واقعا دارایی موردنظر در وضعیت اشباع فروش بوده و از ارزش واقعی خود دور شده، استفاده می‌شود.

اشباع فروش به ما چه می‌گوید؟

برای یک معامله‌گر فاندامنتال، اشباع فروش به معنی این است که یک دارایی در قیمتی پایین‌تر از ارزش واقعی آن معامله می‌شود. معامله‌گران تکنیکال نیز وقتی که از وضعیت اشباع فروش صحبت می‌کنند در واقع به برداشت‌های خود از اندیکاتورها اشاره دارند. اگرچه که در هر دو روش از ابزارهای متفاوتی استفاده می‌شود ولی هر دو برداشت می‌توانند کاملا معتبر باشند.

اشباع فروش فاندامنتالی

سهم‌ها یا دارایی‌هایی که اشباع فروش شده‌اند، آنهایی هستند که در قیمتی پایین‌تر از ارزش واقعی خود معامله می‌شوند. این اتفاق می‌تواند در نتیجه انتشار اخبار غلط یا چشم‌انداز اشتباه از بازار و صنعت مورد نظر باشد.

اندیکاتور استانداردی که ارزش یک سهام را نشان می‌دهد، به طور سنتی نسبت قیمت-درآمد (P/E) می‌باشد. تحلیل‌گران و شرکت‌ها برای پیدا کردن ارزش یک سهام از گزارش درآمد شرکت و یا تخمین درآمد آن استفاده می‌کنند. اگر نسبت P/E به کف تاریخی خود سقوط کند، یا به زیر P/E متوسط حوزه خود حرکت کند، سرمایه‌گذاران این ارزش‌گذاری را بسیار پایین می‌دانند. این وضعیت نشانگر یک وضعیت خرید بسیار عالی می‌باشد.

به عنوان نمونه سهمی که نسبت P/E آن در گذشته بین ۱۰ تا ۱۵ بوده و در حال حاضر در محدوده عدد ۵ باشد، توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب خواهد کرد. اگر شرکت مورد نظر هنوز قدرت سابق خود را داشته باشد، به احتمال زیاد شرایط اشباع فروش حاکم بوده و فرصت خرید وجود دارد. هرچند نیاز به تحلیل دقیق‌تری هست تا مشخص شود که سرمایه‌گذاران دیگر مانند سابق به این شرکت علاقه ندارند.

اشباع فروش تکنیکالی

معامله‌گران همچنین می‌توانند از اندیکاتورهای تکنیکالی نیز برای شناسایی سطوح اشباع فروش استفاده کنند. یک اندیکاتور تکنیکالی صرفا قیمت فعلی را نسبت به گذشته آن در نظر می‌گیرد. این اندیکاتورها اطلاعات فاندامنتالی را در نظر نمی‌گیرند.

اندیکاتور استوکاستیک که در سال ۱۹۵۰ توسط جرج لین ساخته شد، با بررسی حرکت‌های گذشته بازار سعی می‌کند تا تغییر قدرت و جهت حرکت قیمت را شناسایی کند. RSI قدرت حرکت قیمت را در گذشته بازار، معمولا مناطق اشباع خرید و اشباع فروش ۱۴ روز، اندازه‌گیری می‌کند.

وقتی که سطح RSI پایین باشد، معمولا زیر ۳۰، نشانه این است که سهم مورد نظر اشباع فروش شده است. این اندیکاتور اساسا می‌گوید که قیمت در یک سوم پایینی حرکت خود نسبت به گذشته قرار دارد. حال این وضعیت به ما نمی‌گوید که قیمت فورا برخواهد گشت. اغلب معامله‌گران منتظر آغاز حرکت صعودی شده و سپس وارد بازار می‌شوند زیرا که اشباع فروش ممکن است بسیار طولانی باشد. مثلا یک معامله‌گر منتظر می‌ماند تا RSI به بالای سطح ۳۰ برود و سپس معامله خرید خود را باز کند. این حرکت نشان می‌دهد که سهام اشباع فروش شده و می‌خواهد که حرکت صعودی خود را آغاز کند.

برخی معامله‌گران برای شناسایی مناطق اشباع فروش از کانال‌های قیمتی مانند بولینجر بندز (Bollinger Bands) نیز استفاده می‌کنند. بولینجر بندز در یک نمودار به صورت چندین خط کشیده می‌شود که با میانگین متحرک تصاعدی ترکیب می‌شود. وقتی که قیمت به خط پایین برسد، احتمالا به معنی اشباع فروش می‌باشد. اینجا دوباره معامله‌گران قبل از اقدام به خرید منتظر صعود اولیه قیمت می‌مانند.

نمونه‌هایی از اندیکاتورها و اصول فاندامنتالی نشانگر اشباع فروش

تصویر بالا نموداری را نشان می‌دهد که دو اندیکاتور در آن فعال است. اندیکاتور بالا بوده و اندیکاتور زیر آن نسبت P/E می‌باشد.

در اندیکاتور RSI، جاهایی که قیمت به زیر ۳۰ رفته با فلش آبی رنگ نشان داده شده است. این نقاط پتانسیل احتمالی خرید را به دلیل اشباع فروش دارند. نتیجه برخی از این سیگنال‌ها ممکن است منجر به صعود قیمت شود در حالی برخی نیز شکست خورده و قیمت به نزول بیشتر خود ادامه می‌دهد.

سطح اشباع فروش P/E در هر سهم متفاوت است چون هر سهمی محدوده P/E منحصر به خود را دارد. در این سهم خرید در نزدیک نسبت P/E حدود ۱۰ فرصت خرید خوبی را ارائه می‌کند، چون قیمت از اینجا به سطوح بالاتری حرکت خواهد کرد.

تفاوت بین اشباع فروش و اشباع خرید

اگر اشباع فروش حالتی باشد که در آن یک دارایی یا سهم در پایین‌ترین محدوده تاریخی خود و در کف معامله شود، اشباع خرید عکس آن است. اندیکاتور تکنیکال اشباع خرید وقتی هشدار خرید می‌دهد که دارایی مورد نظر نسبت به گذشته قیمتی خود، در محدوده بالایی معامله شود. به طریق مشابه برداشت فاندامنتالی اشباع خرید نیز وقتی دیده می‌شود که دارایی موردنظر در بالاترین میزان نسبت‌های فاندامنتالی خود معامله شود. البته این به معنی این نیست که دارایی مورد نظر باید فروخته شود. بلکه تنها یک نشانه هشدار است که باید توجه خود را به آن جلب کنیم.

محدودیت‌های معامله با اشباع فروش

برخی معامله‌گران اشباع فروش را به اشتباه به معنی سیگنال خرید در نظر می‌گیرند. این مناطق اشباع خرید و اشباع فروش وضعیت بیشتر نشانی از یک علامت یا هشدار می‌باشد. این حالت به معامله‌گران می‌گوید که یک دارایی در محدوده‌ای پایین‌تر از میانگین یک سوم پایینی قرار دارد و یا اینکه در سطحی پایین‌تر از نسبت‌های فاندامنتالی معامله می‌شود. البته این به معنی این نیست که دارایی مورد نظر باید خریده شود. اغلب سهم‌هایی که به حرکت نزولی خود ادامه می‌دهند در تمام مسیر ارزان به نظر می‌رسند. دلیل این اتفاق این است که اغلب برداشت‌های اشباع فروش بر اساس عملکرد گذشته بازار می‌باشد. اگر سرمایه‌گذاران در یک سهم آینده روشن و امیدبخشی نبینند، به حرکت نزولی خود ادامه خواهد داد هرچند که بر اساس اطلاعات استانداردهای تاریخی قیمت خیلی پایین باشد.

حتی اگر فرصت خرید خوبی در یک سهم یا دارایی دیده شود، ولی باز مدت‌ها در وضعیت اشباع فروش خواهد ماند. به همین دلیل است که اغلب معامله‌گران این نقاط اشباع فروش را زیر نظر می‌گیرند ولی قبل از اقدام به خرید منتظر حرکت صعودی اولیه می‌مانند.

اشباع خرید و فروش (Overbought and Oversold)

نواحی اشباع خرید و فروش یکی از مفاهیمی است که شاید به درستی درک نشده است. اینکه در این نواحی روند معکوس می‌شود بیشتر شبیه به یک افسانه است که تمام آن ناشی از درک اشتباه این مفهوم می‌باشد.

هنگامی که یک اندیکاتور در Overbought و Oversold باشد ، هیچ ارتباطی با آمادگی بازار برای برگشت ندارد. هر معامله کننده‌ای که به شما بگوید این روند به احتمال زیاد به پایان می‌رسد، فقط به این دلیل که اندیکاتور در Overbought و Oversold است، هیچ وقتی برای مطالعه ابزارهایی که از آن استفاده می‌کند اختصاص نداده است.

هنگامی که یک اندیکاتور (مثل RSI یا STOCH) در منطقه اشباع خرید و فروش باشد، فقط یک معنی دارد: روند فعلی بسیار قوی است. واقعاً همین است و معنای دیگری ندارد.

بنابراین هرگاه یک اشباع خرید اتفاق بیفتد یک روند صعودی پرشتاب و مومنتوم بالا میبینیم که احتمالا همچنان به حرکت خود ادامه خواهد داد و هرگاه اشباع فروش رخ دهد یک روند نزولی پر قدرت خواهیم داشت.

مثالی از اشباع خرید و فروش

در عکس زیر در نواحی که قیمت وارد منطقه Overbought و Oversold شده است مشخص شده است. همانطور که‌ می‌بینید بعد از ورود قیمت به این نواحی تا مدت طولانی به روند خود ادامه داده است. این در حالی است که اکثر معامله‌گران تازه کار به محض ورود قیمت به نواحی اشباع خرید اقدام به فروش می‌کنند که در نهایت منجر ضرر می‌شود.

در اینجا روند همچنان برای صدها پیپ به حرکت خود ادامه داده است در صورتی که معامله‌گری در اینجا خلاف قیمت که دچار Overbought و Oversold شده پوزیشن میزد ممکن بود حتی کال مارجین شود.

نکته مهم این است که در صورت وجود اشباع خرید و فروش از آن به عنوان سیگنال ادامه دهنده روند استفاده کنید.

اشباع خرید و فروش

تصویر زیر چارت AUDJPY را در تایم فریم ۴ ساعته نشان می‌دهد. می‌بینید که هرگاه قیمت دچار اشباع خرید یا اشباع فروش شده است نه تنها حرکت آن معکوس نشده بلکه آن نقاط شروع یک روند قوی بوده است.

همانطور که مطالعه نمودار نشان می‌دهد، حتی زمانی که شاخص Overbought و Oversold را ترک می‌کند، هیچ تضمینی برای پایان یافتن روند وجود ندارد. ستون میانی این را به خوبی نشان می‌دهد، حتی با وجود اینکه STOCHASTIC دیگر در Oversold نیست، قیمت همچنان به نزول خود ادامه می‌دهد.

عکس زیر چارت طلای جهانی در تایم فریم ۴ ساعته است. همانطور که می‌بینید قیمت در یک روند بلند صعودی قرار داشته است، هرگاه قیمت به نقطه اشباع خرید رسیده است تنها یک اصلاح رخ داده و بعد از آن مجددا به حرکت صعودی خود ادامه داده است.

بخصوص در قسمت آخر که قیمت برای سومین بار وارد فاز اشباع خرید شده است، یک گام صعودی بلند را انجام داده که گرفتن پوزیشن خلاف اشباع خرید می‌توانست باعث ضرر سنگینی شود.

توجه داشته باشید که هرگاه اشباع قیمتی رخ داد، در وحله اول این نشان دهنده قدرت روند است و سپس ممکن است تنها یک اصلاح قیمتی رخ دهد و قیمت به روند قبلی خود ادامه دهد.

اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدی

اندیکاتور شاخص جریان نقدی Money Flow Index (یا به اختصار MFI) در گروه نوسانگرها یا همان اسیلاتورها و در بخش اندیکاتورهای حجم قرار دارد. برای محاسبات این اندیکاتور از قیمت و حجم در فرمول‌ها استفاده می‌شود.

ساختار و کاربرد اندیکاتور MFI بسیار شبیه به اندیکاتور RSI است، با این تفاوت که در محاسبات آن از حجم معاملات نیز استفاده می‌شود. لذا از این اندیکاتور به عنوان RSI وزنی نیز نام می‌برند. یکی از بهترین ابزارهای تکنیکال برای تشخیص مناطق اشباع خرید و اشباع فروش و سیگنال‌های برگشت روند، اندیکاتور MFI می‌باشد.

تنظیمات اندیکاتور MFI

مطابق معمول در ابتدا با نحوه اجرای اندیکاتور در نرم افزار متاتریدر شروع می‌کنیم. تصویر زیر نحوه قرار دادن اندیکاتور بر روی نمودار در نرم‌افزار متاتریدر را نشان می‌دهد.

دوره زمانی مورد استفاده به صورت پیش‌فرض معادل ۱۴ کندل در نظر گرفته شده است، که ما نیز از همین عدد استفاده می‌کنیم. هر چه دوره زمانی مورد استفاده کوتاه‌تر باشد، نوسانات اندیکاتور شدیدتر خواهد بود.

در صورتی که تنظیمات اندیکاتور MFI بر روی گزینه tick قرار گیرد، ملاک محاسبات تعداد معاملات بوده و در صورتی که بر روی گزینه real قرار گیرد، ملاک محاسبات حجم معاملات است. پس بهتر است در تحلیل‌های خود از گزینه real استفاده نماییم.

تنظیمات اندیکاتور MFI در نرم‌افزار متاتریدر

فرمول‌ها و محاسبات (برای مطالعه بیشتر)

برای انجام محاسبات اندیکاتور MFI از قیمت ویژه (Typical Price) یک کندل استفاده می‌شود. توجه کنید که تمامی این محاسبات توسط نرم‌افزار انجام گردیده و شما به هیچ وجه نیازی به حفظ کردن آن‌ها ندارید. محاسبات را مرحله به مرحله پیش می‌رویم :

۱- محاسبه قیمت ویژه

قیمت ویژه برابر با جمع بیشترین قیمت، کمترین قیمت و قیمت آخرین معامله تقسیم بر ۳ می‌باشد – [high+low+close)/3 = Typical Price)]

۲- محاسبه جریان نقدی

از ضرب قیمت ویژه در حجم معاملات، جریان نقدینگی یک کندل به دست می‌آید. – [Money Flow = Typical Price * Volume]

در این جا دو متغیر را تعریف می‌کنیم :

جریان نقدی مثبت یا positive money flow : جمع جریان نقدی در روزهایی که قیمت ویژه از قیمت ویژه روز قبل بیشتر بوده است.

جریان نقدی منفی یا negative money flow : جمع جریان نقدی در روزهایی که قیمت ویژه از قیمت ویژه روز قبل کمتر بوده است.

۳- محاسبه نسبت جریان نقدی

با تقسیم جریان نقدی مثبت بر جریان نقدی منفی، نسبت جریان نقدی به دست می‌آید. – (Money Flow Ratio = ( Positive Money Flow / Negative Money Flow

۴- محاسبه شاخص جریان نقدی

در نهایت شاخص جریان نقدی یا همان مقدار اندیکاتور طبق فرمول روبرو محاسبه می‌شود: [((MFI = 100 – (100 / (1 + Monet Flow Ratio]

سیگنال خرید و فروش MFI

می‌توان گفت که از اندیکاتور MFI به نوعی برای اندازه‌گیری اشتیاق خریداران و فروشندگان و تشخیص پول هوشمند (smart money) استفاده می‌شود. مقدار این اندیکاتور بین دو عدد ۰ و ۱۰۰ در نوسان بوده و لذا در گروه اسیلاتورها (نوسانگرها) نیز طبقه‌بندی می‌شود. تشخیص مناطق اشباع خرید و اشباع فروش در یک نگاه، از ویژگی‌های مهم این اندیکاتور است. به این صورت که دو مقدار ۸۰ و ۲۰ برای تشخیص این نواحی استفاده می‌شوند:

• اگر مقدار اندیکاتور از عدد ۸۰ بالاتر برود، قیمت وارد منطقه اشباع خرید شده و سیگنال فروش صادر می‌شود. سیگنال مهمتر زمانی صادر می‌شود که اندیکاتور سطح معیار ۸۰ را رو به پایین شکسته باشد.
• اگر مقدار اندیکاتور پایین‌تر از عدد ۲۰ قرار گیرد، قیمت وارد منطقه اشباع فروش شده و سیگنال خرید صادر می‌شود. سیگنال مهمتر زمانی صادر می‌شود که اندیکاتور سطح معیار ۲۰ را رو به بالا شکسته باشد.

تشخیص واگرایی‌ها با استفاده از اندیکاتور MFI

یکی دیگر از کاربردهای MFI تشخیص واگرایی‌ها است. از این اسیلاتور همانند سایر اسیلاتورها از جمله RSI و یا MACD برای تشخیص انواع واگرایی‌ها استفاده می‌شود. در تصویر زیر یک واگرایی معمولی منفی را بر روی سهام شرکت فولاد کاوه که با استفاده از اندیکاتور MFI شناسایی شده است را مشاهده می‌کنیم. پس از شکل‌گیری این واگرایی روند صعودی به پایان رسیده و سهم وارد فاز نزولی شده است.

شناسایی واگرایی معمولی منفی با استفاده از اندیکاتور MFI – نماد کاوه

نکته ! مهمترین استفاده از MFI در شناسایی واگرایی‌هاست.

پیدا کردن خطوط روند و شکست روند بر روی اندیکاتور

همانند سایر اندیکاتورها، شما می‌توانید روندها، نواحی شکسته شدن روند، برخی از الگوهای قیمتی و استراتژی‌های مرتبط با این ابزارها را، به جای نمودار قیمت، بر روی اندیکاتور MFI نیز شناسایی کنید. از این روش بیشتر برای تأیید سیگنال‌ها استفاده می‌شود.

شکست خط روند نزولی بر روی اندیکاتور MFI و سیگنال خرید – نماد فملی

توجه ! به هیچ وجه از سیگنال‌های یک اندیکاتور به تنهایی استفاده نکنید!

چکیده مطلب :

بارها اشاره کرده‌ایم که هر چند هر کدام از ابزارهای تکنیکال می‌تواند به تنهایی سیگنال‌های مناسبی را برای خرید و فروش صادر کنند، اما برای انجام یک تحلیل مطمئن و با خطای کم نیاز به یک استراتژی معاملاتی با ترکیبی از این ابزارها داریم. MFI با شناسایی ورود و خروج پول هوشمند می‌تواند بخش مهمی از استراتژی شما باشد. سطوح معیار ۲۰ و ۸۰ و همچنین تشخیص واگرایی‌ها از مهمترین کاربردهای این اندیکاتور است. شما نیز به عنوان یک معامله‌گر هوشمند می‌توانید از اندیکاتور MFI به عنوان بخشی از استراتژی معاملاتی خود، و نه تمام آن، استفاده کنید.

چطور با اندیکاتور RSI سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم؟

RSI یکی از متداول‌ترین ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال است. اندیکاتور RSI مخفف "Relative Strength Index" و به معنی شاخص قدرت نسبی است. فردی به نام J. Welles Wilder Jr برای اولین بار چنین شاخصی را ابداع کرد. این اندیکاتور درباره گرایش فروشندگان و خریداران به فروش یا خرید سهم، در بازه زمانی 14 (روز، هفته و ماه) اطلاعاتی می‌دهد و به معامله‌گران در شناسایی سهم های دارای خرید و فروش بیش از حد (به اصطلاح Overbought and oversold) کمک می‌کند.

شاید در نگاه اول، درک مفهوم و استفاده از اندیکاتور RSI به نظر مشکل باشد. اگر تا به حال مفهوم و کاربرد RSI برایتان زیاد جا نیفتاده و یا موفق به کسب سود با استفاده از این اندیکاتور نشده‌اید، این مطلب به شدت به شما پیشنهاد می‌شود. ما در این مطلب آن را معرفی کرده و آموزش استفاده از این مناطق اشباع خرید و اشباع فروش اندیکاتور را به ساده‌ترین شکل شرح خواهیم داد. همچنین سعی می‌کنیم با ذکر الگوهای واقعی و تمرین‌ها، در استفاده از RSI ماهر شوید.

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتورها به طور کل به 2 دسته اندیکاتورهای معمولی و اُسیلاتورها تقسیم می‌شوند. اسیلاتورها اندیکاتورهایی هستند که دامنه نوسان دارند یعنی بین یک بازه خاصی نوسان می‌کنند. RSI هم از انواع اندیکاتورهای اسیلاتور است و بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. در بازه 0 تا 100 دو ناحیه 30 و 70 نقاط کلیدی و حساس اندیکاتور شناخته می‌شوند. مقادیر بالای 70 اشباع خرید و مقادیر پایین 30 اشباع فروش را نشان می‌دهند.

هر زمان مقادیر اندیکاتور پایین‌تر از 30 باشد یعنی شاهد فروش در بازار هستیم، بنابراین امکان کاهش فروش و رشد قیمت وجود دارد. هنگامی که RSI مقادیر بالای 70 را نشان دهد، یعنی بازار در وضعیت خریدهای افراطی قرار گرفته و امکان کاهش جو خرید و افت قیمت وجود دارد.

RSI از معادلات پیچیده ریاضی بدست می‌آید. اینکه این روابط چی هستند مسئله اصلی ما نیست. ما فقط قصد داریم از آن در معاملات خود کمک بگیریم.

وزیر اندیکاتورها RSI

اندیکاتور RSI یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال است. در واقع، این شاخص نسبی کندل‌های مثبت و منفی در بازه زمانی خود را مورد مقایسه قرار می‌دهد و پس از خروج از فرمول، عددی بین 0 تا 100 بدست می‌آید.

نکاتی در مورد اندیکاتور RSI

بهترین دوره برای اندیکاتور RSI دوره 14 روزه می‌باشد. اندیکاتور RSI چون بین محدوده 0 تا 100 نوسان می کند، یک اسیلاتور محسوب می‌شود. در واقع، اسیلاتور به اندیکاتورهایی گفته می‌شود که دامنه نوسان دارند. اندیکاتور RSI بسیار اندیکاتور قدرتمند و سودمندی است. دو نکته اصلی در مورد اندیکاتور RSI مطرح است، که در ادامه به آن می‌پردازیم.

1. منطقه پیش فروش و پیش خرید
2. خط روند، همانگونه که روی نمودار خط روند رسم می‌کنیم، می‌توانیم روی RSI هم خط روند رسم کنیم و نتیجه بگیریم.

وقتی اندیکاتور بالای عدد 70 قرار می‌گیرد، در اصطلاح در منطقه پیش خرید یا خریدهای افراطی قرار دارد و اینگونه تعبیر می‌شود که معامله‌گران به منطقه اشباع خرید رسیده‌اند و ممکن است روند تغییر کند و زمانیکه اندیکاتور زیر محدوده 30 قرار بگیرد وارد منطقه پیش فروش یا فروش احساسی می‌شویم که امکان تغییر روند وجود دارد.

اما نکته قابل توجه اینکه؛ وقتی اندیکاتور به عدد 70 رسید همیشه اینطور نیست که خیلی خطرناک باشد و ممکن است تا چندین روز در این محدوده باقی بماند و اگر همیشه به محض رسیدن به این محدوده آن را خطرناک تلقی کنیم، ممکن است از سودهای خوب بازار جا بمانیم؛ بهترین راهکار این است که، کنار سایر ابزار تحلیل تکنیکال از مناطق اشباع خرید و اشباع فروش اندیکاتورها به عنوان تایید‌کننده استفاده کنیم که همواره بتوانیم در راستای بازار سودهای مناسبی کسب کنیم.

در نمودار فوق که مربوط به سهم تکشا است، همانگونه که می‌بینید با فلش‌های نارنجی مناطق اشباع فروش مشخص شده است. همانطور که انتظار داشتیم تغییر روند را روی چارت مشاهده می‌کنیم. اما؛ فلش‌های آبی بیانگر منطقه اشباع خرید می‌باشند و ما شاهد برگشت قیمت سهم و روند سهم می‌باشیم.

خطوط روند، برای نشان دادن مسیر حرکت قیمت کشیده می‌شوند. این خطوط می‌توانند حمایت یا مقاومت در بازار بورس و همینطور، مسیر و سرعت حرکت قیمت را نشان دهند و همچنین در دوره‌های کاهش قیمت الگوها رو توصیف می‌کنند. خطوط روند از ابزارهای کلیدی تحلیل تکنیکال هستند و اگر به درستی استفاده شوند می‌توانند بسیار مفید باشند؛ اما، استفاده نادرست از آنها ممکن است بی‌فایده یا حتی خطرناک باشد. یادگیری و آموزش اندیکاتور خط روند در بورس ساده است؛ اما، استفاده نادرست از خطوط روند ممکن است این باور اشتباه را ایجاد کند که قیمت تغییر روند داده است. در حالیکه، پرایس اکشن خلاف این را نشان می‌دهد.
در کل، ترسیم خط روند بر روی اندیکاتور می‌تواند به عنوان بخشی از استراتژی معامله در تحلیل تکنیکال به شمار رود. در نمودار زیر، به تحلیل سهم کساپا با ترسیم خط روند می‌پردازیم.

در نمودار فوق، خطوط روند ترسیم شده به رنگ سبز را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید، قیمت سهم پس از شکست خط روند صعودی، حرکت رو به پایینی داشته است. اگر به خط روند ترسیم شده در اندیکاتور توجه کنید؛ پس از شکستن خط روند، دقیقا همانند قیمت روی نمودار، نوسانات اندیکاتور رو به پایین است.
نکته قابل توجه اینکه؛ زمان شکسته شدن خط روند صعودی اندیکاتور (که با شکل بیضی بنفش رنگی روی اندیکاتور نشان داده شده است) اگر با دقت بیشتری نگاه کنید خواهید دید که، زودتر از شکست خط روند، قیمت سیگنال خروج را داده است، که خود مزیتی بسیار مناسب است. چرا که احتمال گیر افتادن در صف فروش را کمتر می‌کند.

در نمودار RSI مانند خط روند قیمت، نیاز به 3 سطح تماس داریم و هر چه خط روند نزولی RSI در سطوح پایین‌تر یعنی مناطقی که اشباع فروش است بشکند، فضای بیشتری برای حرکت کردن و رشد قیمت دارد.

نواحی اشباع خرید و اشباع فروش / سیگنال گیری از RSI

همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم ناحیه بین 70 تا 100 در نمودار اندیکاتور RSI معرف ناحیه اشباع خرید است و مفهومش این است که خریداران به صورت افراطی در حال خرید هستند. از نظر RSI خرید در این نقطه توصیه نمی‌شود.

به یک نمونه دریافت سیگنال از اندیکاتور RSI در نمودار EURUSD توجه کنید:

همان طور که در تصویر به طور واضح مشاهده می‌شود، حدوداً در مقدار 80 و اشباع خرید و سیگنال خروج داشتیم. بلافاصله بعد از این سیگنال خروج، روند نزولی شده است. مجدداً در مقدار زیر ناحیه 30، اشباع فروش داشتیم و اندیکاتور سیگنال خرید داده، بعد از آن نیز روند صعودی شده است.

ناحیه بین 0 تا 30 نیز معرف ناحیه اشباع فروش است و مفهومش این است که فروشندگان به صورت افراطی در حال فروش هستند. RSI در این ناحیه سیگنال خرید (Buy) صادر کرده و خرید را مناسب می‌داند. به بیانی هرگاه نمودار اندیکاتور سطح تراز 70 را رو به پایین قطع کند، سیگنال فروش صادر شده و باید منتظر افت نمودار قیمتی سهم باشیم. هرگاه نمودار این اندیکاتور سطح تراز 30 را رو به بالا قطع کند، سیگنال خرید صادر شده و باید منتظر رشد نمودار قیمتی سهم باشیم.

بهترین تنظیمات برای معاملات روزانه اندیکاتور RSI

برای سرمایه‌گذاری در بورس، علاوه بر کسب دانش و اطلاعات در این زمینه و همینطور یادگیری تحلیل، استفاده از اندیکاتور RSI برای انجام معاملات روزانه، بسیار کاربردی و سودمند است. همانطور که پیش‌تر گفتیم، تنظیمات پیش‌فرض دوره 14 روزه برای سرمایه‌گذاران بسیار مناسب است. اما ممکن است برخی از سرمایه‌گذاران و یا تاجران به دلایل مختلفی از تنظیمات متفاوتی در این زمینه استفاده کنند که امری بدیهی است.
به این دلیل که، آنها با این تفکر که اگر تنظیمات دوره RSI کمتری را در نظر بگیرند، حساسیت نوسان‌ساز را افزایش می‌دهند. به این منظور که، یک نوسان‌ساز حساس را دریافت کنند. با این حال، سرمایه‌گذاران در امر تنظیمات دوره RSI به 3 دسته تقسیم می‌شوند:

1. سرمایه‌گذاران کوتاه مدت؛ این سرمایه‌گذاران، از تنظیمات دوره کوتاه تر 9 تا 11 روز را استفاده می‌کنند.
2. سرمایه‌گذاران میان مدت؛ این سرمایه‌گذاران، معمولا از همان دوره 14 روزه که به طور پیش‌فرض انتخاب شده است استفاده می‌کنند.
3. سرمایه‌گذاران بلند مدت؛ این نوع سرمایه‌گذاران، تنظیمات را روی دوره‌های بلندتر در بازه 20 تا 30 روزه قرار می‌دهند.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم، با زبانی ساده و روان شما را به درک صحیحی از RSI برسانیم. نکته‌ای که وجود دارد این است که؛ وقتی اندیکاتور بالای منطقه 70 بود به این معنا نیست که بفروشیم، چون احتمال بالا رفتن آن وجود دارد. به هنگام خرید باید دقت داشته باشیم، چون احتمال اصلاح هست و اگر این دیدگاه را داشته باشیم که در منطقه اشباع خرید، اقدام به فروش سهام کنیم، ممکن است سودهای خوب را از دست دهیم.

توصیه نویسنده به شما این است که؛ همواره هر سهم را به طور جداگانه تحلیل نمایید و از اندیکاتورها فقط و فقط در جهت تحلیل (نه سیگنال) استفاده کنید. این دلیل انقراض اکثر معامله‌گرانی است که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند.

نکته آخر اینکه؛ دوستان عزیز، همواره آموزش ببینید و با آنالیز داده‌های فراگرفته برای معاملات خود، مناسب‌ترین استراتژی سازگار با روحیات خود را انتخاب کنید تا لذت بودن در بازار های مالی را به طور مکرر تجربه کنید.