اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟
رفتار بازار خودرو پس از اصلاح قیمت بنزین
با سهمیه‌بندی بنزین و اصلاح قیمت این سوخت از بامداد جمعه، حالا این پرسش در ذهن افکار عمومی شکل گرفته که آینده بازار خودروی کشور چه می‌شود. آیا کاهش قیمت در خودروهای پر مصرف رخ می‌دهد و کم‌مصرف‌ها گران می‌شوند؟ دوگانه‌سوزها چطور؟ آیا قیمت آنها تغییر میکند؟
به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد با این مقدمه نوشت: «طبق تصمیم شورای هماهنگی سران سه قوه، در حال حاضر بنزین سهمیه‌ای با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود و نرخ آزاد این سوخت نیز سه هزار تومان است. همچنین بنزین سوپر نیز با قیمت لیتری ۳ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود. بنابراین، قیمت بنزین حداقل ۵۰۰ تومان و حداکثر دو هزار و ۵۰۰ تومان بالا رفته که با توجه به سهمیه ماهانه، شاید بیشتر شهروندان مجبور شوند بخشی از نیاز بنزینی خود را با نرخ آزاد تامین کنند. همچنین با توجه به این که قیمت سوخت گاز (CNG) ثابت مانده و بنابراین فاصله آن با نرخ بنزین بیش از پیش شده، پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای استفاده از این خودروها نیز افزایش یابد. با توجه به رخداد بنزینی و شرایط خاص تولید خودرو در کشور (افت تیراژ به دلیل اتفاقات ناشی از تحریم) و همچنین اوضاع ناپایدار معاملات خودرو، می‌توان سناریوهای مختلفی را در مورد آینده بازار خودروی کشور (پس از سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین) پیش‌بینی کرد. سناریوی نخست، افزایش قیمت خودروهای کم‌مصرف و احتمال کاهش قیمت پرمصرف‌هاست و سناریوی دوم نیز به رشد قیمت خودروهای دوگانه‌سوز مربوط می‌شود. این دو سناریو البته می‌تواند توامان نیز رخ بدهد؛ به نحوی که کم‌مصرف‌ها و دوگانه‌سوزها همزمان با یکدیگر افزایش تقاضا و قیمت را تجربه کنند. در نهایت سناریوی سوم نیز اثرپذیری اندک بازار خودرو از ماجرای بنزین است؛ به نحوی که طبق آن منحنی تقاضا و قیمت چندان متاثر از سهمیه‌بندی و اصلاح نرخ بنزین نخواهد شد.
نزدیکی به کم‌مصرف‌ها
طبق سناریوی نخست که فعلا محتمل‌تر به نظر می‌رسد، تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف افزایش خواهد یافت و احتمال این که پرمصرف‌ها نیز افت قیمت را تجربه کنند، وجود دارد. در حال حاضر قیمت بنزین سهمیه‌ای در مقایسه با نرخ قبلی (۱۰۰۰ تومان)، ۵۰ درصد بالا رفته و نرخ آزاد آن رشد ۲۰۰ درصدی را به خود می‌بیند که طبعا رشد هزینه اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ سوخت را برای شهروندان به دنبال دارد. این موضوع می‌تواند روی انتخاب‌های آنها در بازار خودرو اثرگذار باشد؛ به نحوی که تقاضا برای کم‌مصرف‌ها افزایش یافته و پرمصرف‌ها بخشی از مشتریان خود را از دست بدهند. بسته به این که میزان مصرف سوخت هر شهروند-خانواری چند لیتر در ماه باشد، هزینه سوخت متفاوت خواهد بود و در نتیجه، ممکن است برخی به هوای مدیریت این هزینه، به سراغ خودرویی کم‌مصرف بروند.
این اتفاق می‌تواند به دو صورت رخ دهد. نخست این که یک شهروند دارای خودروی شخصی، برای کاستن از هزینه‌های سوخت خود، اقدام به تعویض کرده و محصولی کم‌مصرف‌تر را جایگزین کند. شکل دیگر ماجرا نیز این است که شهروندی دیگر (فاقد خودروی شخصی) با توجه به سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین، خودرویی کم‌مصرف را بخرد. هر دو اتفاق سبب می‌شود تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف افزایش یابد و احتمالا پرمصرف‌ها کمی به حاشیه بروند. این شرایط در بازارهای جهانی خودرو معمولا رخ می‌دهد؛ به نحوی که مثلا در آمریکا وقتی بنزین گران می‌شود، تقاضا برای شاسی‌بلندها و وانت‌ها کاهش می‌یابد و سدان‌ها و کم‌مصرف‌ها بیشتر خریدار پیدا می‌کنند.
بنابراین طبق سناریوی نخست، مشابه چنین اتفاقی نیز در ایران رخ می‌دهد، البته احتمالا آرام‌تر از بازارهای جهانی. این را نیز نباید فراموش کرد که اجرا شدن یا نشدن سناریوی مورد نظر، بستگی مستقیم به رفتار شهروندان در مدیریت مصرف سوخت دارد. ممکن است برخی شهروندان با وجود اصلاح قیمت بنزین همچنان بر استفاده از خودرویی پر مصرف اصرار داشته باشند که در این صورت یا باید هزینه اضافی (ناشی از تفاوت نرخ بنزین آزاد و سهمیه‌ای) را تقبل کرده یا به واسطه استفاده کمتر از خودرو، مصرف سوخت را کنترل کنند. در این صورت احتمال رخ دادن سناریوی تحت بررسی، بسیار پایین خواهد بود، مگر آن که شهروندان مجاب شوند مصرف سوخت را از ناحیه استفاده از خودروهای کم‌مصرف‌تر مدیریت کنند. در مجموع با توجه به این که قیمت بنزین سه‌نرخی شده و بیشتر خودروها (بنزین‌سوزها) اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ ۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای دارند و تنها ۵۰۰ تومان به هزینه هر لیتر سوخت مصرفی‌شان اضافه شده، احتمال رخ دادن سناریوی مورد نظر و پایداری آن چندان بالا نیست. این سناریو همچنین از این جهت که در بازار خودروی ایران تنوع محصول چندانی نیز (به لحاظ میزان مصرف سوخت) به چشم نمی‌آید و خودروی کم‌مصرف خاصی به معنای جهانی در کشور تولید نمی‌شود، احتمال وقوع کمی دارد. با این حال اما شاید به طور مقطعی قیمت خودروهای کم‌مصرف‌تر بازار افزایش پیدا کند و پس از مدتی دوباره نزولی شود.
اقبال دوباره دوگانه‌سوزها
افزایش تقاضا برای خودروهای دوگانه‌سوز و طبعا بالا رفتن قیمت آنها، دیگر سناریویی است که از پس ماجرای بنزین پیش‌بینی می‌شود. هر چند احتمال رخ دادن این سناریو کمی بیشتر از سناریوی نخست است، با این حال نمی‌توان آن را قطعی و پایدار دانست. در نگاه اول، با توجه به تفاوت قیمت زیاد بنزین و گاز به نظر می‌رسد بخشی از شهروندان نیاز بنزین غیر سهمیه‌ای خود را از ناحیه گاز تامین کرده یا حتی برای خرید خودرو به سراغ دوگانه‌سوزها بروند. در واقع سناریوی دوم می‌گوید قیمت پایین‌تر گاز نسبت به بنزین (اختلاف ۸۵۰ تومانی نسبت به بنزین سهمیه‌ای و ۲ هزار و ۳۵۰ تومانی نسبت به بنزین آزاد)، انگیزه برای استفاده بیشتر از دوگانه‌سوزها را بالا خواهد برد. در واقع ممکن است برخی تصمیم بگیرند خودروی بنزینی خود را با مدلی دوگانه‌سوز تعویض یا در موقع خرید، مدلی دوگانه را به بنزینی ترجیح دهند. اگر این اتفاق در سطحی وسیع رخ بدهد، هم تقاضا برای دوگانه‌سوزها را افزایش خواهد داد و هم قیمت آنها را بالا می‌برد.
در تجربه قبلی سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین نیز دوگانه‌سوزها با اقبال عمومی مواجه شدند؛ هر چند در ادامه به دلیل مشکلات و چالش‌هایی مانند کمبود جایگاه‌های سوخت گاز و پراکندگی نامناسب در سطح کشور و همچنین مشکلات فنی این خودروها، استقبال از آنها کاهش یافت. اتفاقا مساله‌ای که از احتمال رخ دادن سناریوی دوم اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ در سطحی وسیع می‌کاهد، همین مشکلات هستند. در حال حاضر هنوز هم جایگاه‌های سوخت گاز از تعداد و پراکندگی لازم برخوردار نیستند و مشکلات فنی دوگانه‌سوزها نیز تقریبا سرجایشان است، بنابراین این مسائل می‌تواند مانعی باشد برای به اجرا درآمدن سناریوی دوم. هر چه هست، اگر قرار بر افزایش تقاضا برای دوگانه‌سوزها باشد، قیمت آنها به‌خصوص در مقایسه با مدل‌های بنزینی بالا خواهد رفت؛ مخصوصا این که تیراژشان بسیار افت کرده است. طبعا اگر خودروسازان نتوانند تولید دوگانه‌سوزها را با تقاضای احتمالی تطبیق دهند، افزایش قیمت بیشتری در بازار این محصولات رخ خواهد داد.
بی‌تفاوتی بازار
اما سناریوی سوم بر این موضوع تاکید میکند که با وجود سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین، تغییر خاص و فراگیر و پایداری در بازار خودرو رخ نخواهد داد. این سناریو از چند جهت سرچشمه می‌گیرد؛ نخست این که بنزین در حال‌حاضر سه نرخی است و بسیاری از شهروندان می‌توانند تا ۶۰ لیتر در ماه از بنزین سهمیه‌ای استفاده کنند. قیمت بنزین سهمیه‌ای تنها ۵۰۰ تومان نسبت به نرخ قبلی افزایش یافته، بنابراین برای مشتریانی که با سهمیه مورد نظر کنار می‌آیند و چند لیتری بیشتر بنزین آزاد استفاده نمی‌کنند، انگیزه چندانی برای تغییر رفتار در بازار خودرو ایجاد نمی‌کند. فرض کنیم یک شهروند عادی که خودرویی بنزین‌سوز دارد، در طول ماه به طور متوسط همان ۶۰ لیتر سهمیه را استفاده کند، در این صورت تفاوت هزینه اضافه شده بابت مصرف سوخت نسبت به بنزین ۱۰۰۰ تومانی، تنها ۳۰ هزار تومان در ماه است، یعنی روزی هزار تومان و سالی ۳۶۰ هزار تومان. اگر فرض کنیم متوسط مصرف بنزین در ماه مثلا ۱۰۰ لیتر باشد، آنگاه ۴۰ لیتر آن باید با قیمت سه هزار تومان تهیه شود که در مقایسه با بنزین ۱۰۰۰ تومانی، مابهالتفاوت ۸۰ هزار تومانی را در ماه به دنبال دارد. با در نظر گرفتن مابهالتفاوت ۵۰۰ تومانی بنزین سهمیه‌ای، کل هزینه اضافه شده سوخت به یک شهروند با مصرف ماهانه ۱۰۰ لیتر، به ۱۱۰ هزار تومان می‌رسد. از آنجا که قرار است دولت بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان ماهانه در قالب طرح معیشتی به خانوارهای ایرانی پرداخت کند، حداقل نصف این هزینه جبران خواهد شد. طبعا برای آنهایی که سقف طرح معیشتی (۲۰۵ هزار تومان) را دریافت می‌کنند، دو برابر هزینه اضافه شده به آنها بابت سوخت، جبران خواهد شد. با توجه به این موضوع و همچنین چالش‌هایی که در سناریوهای اول و دوم مطرح شد، به نظر می‌رسد سناریوی سوم یعنی تاثیرپذیری حداقلی بازار خودرو از سهمیه‌بندی و اصلاحات قیمت بنزین، محتمل‌ترین و نزدیک‌ترین گزینه به اجرا باشد.»
دامیننس تتر
در نمودار زیر می‌توانید دامیننس امروز usdt را مشاهده کنید.
دامیننس تتر چیست؟
دامیننس تتر به معنی درصد غلبه تتر به بازار ارزهای دیجیتال است. یعنی تتر چه مقدار از سهم کل بازار کریپتو کارنسی و معاملات آن را از آن خود کرده. با استفاده از این نمودار می‌توانید ببینید که درصد غلبه تتر چقدر است و چه تغییراتی طی زمان داشته. با مقایسه دامیننس بیت کوین و دامیننس تتر می‌توانید ارتباطی معنادار میان این دو پیدا کنید.
تحلیل دامیننس تتر
تحلیل‌ها حاکی از این است که در مواقع ریزش دامیننس بیت کوین و وقتی ارزش بیت کوین رو به سقوط است، دامیننس تتر افزایش یافته و این یعنی مردم ترجیح داده‌اند که ارزش دارایی خود را با تبدیل به یک استیبل کوین، ثابت نگه دارند. عکس آن هم صورت می‌گیرد یعنی وقتی ارزش بیت کوین رو به افزایش است، مردم دارایی‌شان را از حالت پایدار و ثابت به سمت بیت کوین می‌برند و به این صورت دامیننس تتر کاهش و دامیننس بیت کوین افزایش می‌یابد.
بررسی دقیق و روزانه دامیننس تتر USDT به شما در تحلیل بازار کمک میکند و دید بهتری از روند تغییرات و نوسانات می‌دهد و در نهایت می‌توانید برای دارایی‌های خود دقیق‌تر تصمیم بگیرید.
برای اینکه درباره تتر بیشتر بدانید، این نوشته را مطالعه کنید: تتر چیست؟
برای مشاهده وضعیت بازار و شاخص ترس و طمع امروز کلیک کنید: شاخص ترس و طمع
آموزش تحلیل دامیننس تتر در تریدینگ ویو
از آنجایی که دامیننس تتر مانند بقیه دارایی‌ها دارای نمودار و چارت است، می‌توانید به تحلیل آن بپردازید. در ادامه به شما نحوه استفاده از چارت برای تحلیل تکنیکال دامیننس usdt را آموزش می‌دهیم:
۱. وارد سایت tradingview.com شوید.
۲. پس از ثبت نام و ورود به سایت تریدینگ ویو مانند تصویر زیر از منوی بالا روی «chart» کلیک کنید.
۳. همانند تصویر زیر روی symbol search کلیک کنید و سپس عبارت usdt.d را تایپ کنید و روی آن کلیک کنید:
حالا می‌توانید نمودار دامیننس تتر را ببینید و با ابزارهایی که تریدینگ ویو در اختیارتان می‌گذارد آن را تحلیل کنید.
در بخش Trading Ideas هم می‌توانید تحلیل افراد مختلف را بخوانید و ایده بگیرید.
برای دریافت مشاوره رایگان در حوزه پروژه‌های بلاک چینی، کیف پول‌های ارز دیجیتال، نحوه خرید و فروش رمزارزها و… پیام بگذارید تا کارشناسان ما راهنمایی‌تان کنند.
اصلاح قیمت BTC به زیر 55 هزار دلار | آیا احتمال اصلاح و ریزش قیمت وجود دارد ؟
قیمت برترین کوین بازار کریپتو توانست خود را به بالای 57,500 دلار برساند و در بالای میانگین متحرک ساده 100 ساعته (SMA) قرار گیرد.
اما در ادامه مسیر، قیمت بیت کوین در صعود به بالای 58,000 دلار کمی با مشکل مواجه شد. قبلاً از این که اصلاح فعلی رخ دهد، بالاترین قیمت بیت کوین در سطح 57,837 دلار قرار گرفته بود. همین اصلاح در ادامه به شکست قیمت به زیر 56,000 دلار و میانگین متحرک ساده 100 ساعته منجر شد.
بیت کوین حمایت خود را در نزدیکی 54,019 دلار پیدا کرد و اخیرا حرکت رو به بالای خود را از سر گرفته است. در کاهش قیمت اخیر از 57,831 به 54,019 دلار، یک شکست قیمت به بالای 50 درصد اصلاح فیبوناچی رخ داده است.
با توجه به همه این موارد و قیمت فعلی (زمان نگارش این مطلب) 54,689 دلار، باز هم بر روی نمودار ساعتی BTC/USD یک مسیر صعودی با حمایت در سطح 55,200 دلار در حال شکل گیری است.
در قسمت بالایی، مقاومتی که در انتظار خریداران می باشد، سطح 56,350 دلار است. این سطح در نزدیکی 61.8 درصد اصلاح فیبوناچی از کاهش اخیر قرار دارد.
اولین مقاومت کلیدی در نزدیکی 57,000 دلار است.
نمودار قیمت BTC – منبع: TradingView
یک شکست صعودی کامل به بالای مقاومت 57,000 دلار می تواند آغاز یک مسیر افزایشی تازه باشد. یک حمایت فوری در قسمت پایین، در نزدیکی 56,000 دلار قرار دارد. مقاومت بزرگ بعدی که انتظار خریداران را می کشد در سطح 58,000 دلار قرار گرفته است.
اگر بیت کوین در از پیش رو برداشتن مقاومت 57,000 دلار نتواند موفقیت آمیز عمل کند، یک حمایت فوری رو به پایین در سطح 56,000 دلار انتظار قیمت را می کشد.
اولین حمایت اساسی، هم اکنون در حال شکل گیری در سطح 55,900 دلار است. یک حرکت نزولی به زیر میانگین متحرک ساده 100 ساعته، می تواند قیمت را تا حمایت در 54,000 دلار در کوتاه مدت، کاهش دهد.
بازار طلا و سکه تحت تاثیر قیمت جهانی و سال نو میلادی
روز چهارشنبه 4 دی ماه 98 در بازارهای جهانی نرخ اونس طلا با افزایش 8 دلاری نسبت به روز سه‌شنبه 1500 دلار اعلام شد و قیمت دلار در بازار آزاد نیز به 13180 تومان و قیمت خرید هر دلار در تابلوی صرافی‌های بانکی با کاهش 10 تومانی ۱۲ هزار و 870 تومان و فروش آن نیز ۱۲ هزار و 970 تومان درج شد. نرخ خرید هر یورو نیز ۱۴ هزار و ۱۵۰ تومان و نرخ فروش آن ۱۴ هزار و ۲۵۰ تومان شد با توجه به این قیمت‌گذاری صرافی‌ها، دلار هنوز وارد کانال ۱۳ هزار تومانی نشده، اما در مرز آن قرار دارد. همچنین بانک‌ها هر دلار امریکا را با قیمت ۱۲ هزار و ۷۱۱ تومان و هر یورو را ۱۴ هزار و ۳۵ تومان می‌خرند.
به گزارش «تعادل»، در سامانه سنا نرخ لحظه‌ای قیمت خرید دلار به 12 هزار و 870 تومان و قیمت فروش آن 12 هزار و 970 تومان اعلام شد. همچنین نرخ لحظه‌ای هر یورو به قیمت 14 هزار و 150 تومان خریداری و به قیمت 14 هزار و 250 تومان به فروش رسیده است. سامانه سنا نیز نرخ میانگین ارز برای روز سه‌شنبه سوم دی 98 را برای دلار 12 هزار و 916 تومان، یورو 14هزار و 208 تومان، پوند انگلیس 16هزار و 564تومان، درهم امارات 3 هزار و 532 تومان، لیر ترکیه 2هزار و 269تومان و یوآن چین یک هزار و 863تومان اعلام کرد.
روز چهار شنبه با اعلام اونس طلای جهانی به قیمت 1500 دلار اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ و دلار آزاد به قیمت 13 هزار و 180تومان در بازار آزاد، طلا و سکه با افزایش قیمت مواجه شدند بر این اساس مظنه یک مثقال طلای آب شده 17عیار 2میلیون و 27 هزار تومان، هر گرم طلا 18عیار 468هزار تومان، سکه طرح جدید 4 میلیون و 575هزار تومان، طرح قدیم 4 میلیون و 550 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و 330 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 440هزار تومان و سکه گرمی نیز 910 هزار تومان معامله شد
در بازار ارز رسمی نیز بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۱۰ ارز مانند یورو کاهش و قیمت ۲۵ واحد پولی دیگر مانند پوند افزایش یافت؛ نرخ دلار و ۱۱ ارز دیگر نیز ثابت ماند. بر اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار امریکا برای روز «چهارشنبه چهارم دی ماه ۹۸» ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. پوند انگلیس ۵۴ هزار و ۴۱۱ ریال و هر یورو ۴۶ هزار و ۵۶۷ریال ارزش‌گذاری شد.
تغییرات قیمتی دلار مقطعی است
همچنین عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اعلام کرد: تغییرات قیمت ارز مقطعی بوده و در نهایت آرامش بر بازار حاکم خواهد شد.
عزت‌الله یوسفیان ملا در گفت‌وگو با ایبِنا با اشاره به نوسانات قیمت ارز در هفته‌های اخیر گفت: اصلاح نرخ بنزین شوک قیمتی به بازار ارز وارد کرد اما در نتیجه سیاست‌گذاری‌های مشخص و برنامه مداری بانک مرکزی نوسانات موقتی بود.
نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس، با بیان اینکه ارزیابی من این است که تغییرات قیمتی در دلار مقطعی بوده و به صورت مقطعی نرخ‌ها اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ را تکان داده است، افزود: وقتی آرامش در بازار برقرار شود ثبات قیمتی نیز حتمی است. این نماینده مردم در مجلس دهم، با تاکید بر اینکه افزایش قیمت ارز اگر مبنای اقتصادی داشته باشد قابل تامل است، تصریح کرد: اکنون افزایش قیمت‌ها بر مبنای صادرات و واردات نبوده و ورود ارز نیز کم نشده از این رو می‌توان امیدوار به روند نزولی نرخ‌ها اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ بود.
یوسفیان ملا با بیان اینکه افزایش قیمت ارز بر اثر اصلاح قیمت بنزین به زودی متوقف می‌شود، گفت: با توجه به اینکه صادرات بنزین بدون محدودیت در حال انجام است به‌طور حتم با افزایش ورود ارز به کشور عرضه بر تقاضا پیشی گرفته و نرخ‌ها روند نزولی پیدا می‌کنند. وی با تاکید بر اینکه مردم نباید به حرف‌های بیهوده در حوزه ارز توجه کنند، افزود: تجربه نشان داده که سرمایه‌گذاری در این حوزه ضررهای بسیاری برای افراد به همراه خواهد داشت.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس همچنین با اشاره به افزایش قیمت طلا به تناسب رشد قیمت ارز در بازار گفت: قیمت ارز و طلا به هم وابسته‌اند و با کاهش نرخ ارز طلا و سکه نیز روند نزولی را تجربه خواهند کرد.
بازار طلا و سکه تحت تاثیر قیمت جهانی است
از سوی دیگر، رییس کمیسیون طلا و جواهر اتاق اصناف ایران معتقد است: شرایط کنونی بازار طلا و سکه تحت تاثیر افزایش قیمت جهانی طلاست که در پایان هر سال میلادی بروز میکند و پیشینه هم نشان می‌دهد در این دوران قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی افزایش داشته و ناشی از تسویه حساب‌های فیزیکی طلا در شرکت‌ها و موسسات مالی خارجی است.
محمد کشتی آرای افزود: رشد قیمت ارز هم در افزایش قیمت سکه و طلا نقش دارد و در یک هفته گذشته روند رشد قیمت ارز تداوم یافت و روز (سه‌شنبه) هر دلار در بازار ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان به فروش رسید و اکنون هیچ تقاضای جدیدی وارد بازار نشده بنابراین نمی‌توان گفت قیمت‌ها حباب دارد.
کشتی آرای توضیح داد: روند رشد قیمت هر اونس طلای جهانی تا آغاز سال میلادی جدید ادامه پیدا میکند، اما وضعیت بازار ارز نامشخص است و سیاست‌های بانک مرکزی در این باره تغییر دارد، بنابراین نمی‌توان میزان و تداوم اثربخشی افزایشی بازار ارز بر بازار سکه را پیش بینی کرد.
به گفته وی، تحولاتی مثل تصویب لوایح FATF می‌تواند زمینه تغییر قیمت را فراهم کند، اما باز هم نمی‌توان به پیش بینی دقیقی از این مساله رسید.پیش بینی شده بود که سفر رییس‌جمهوری به توکیو اثر مثبت بر بازار ارز بگذارد، اما قیمت ارز از زمان سفر رییس‌جمهوری هیچ تغییری نکرد و روند رشد را ادامه داد.
دلار سر جای خود ماند
در خبری دیگر، شاخص دلار بار دیگر با ثبات نسبی به کار خود خاتمه داد. پس از مدت‌ها کش و قوس بر سر مسائل تجاری به نظر می‌رسد که دو اقتصاد نخست جهان به یک توافق جامع تجاری با یکدیگر نزدیک شده‌اند. پس از آنکه چین و امریکا دست از افزایش متقابل تعرفه روی بخشی از کالاهای وارداتی یکدیگر برداشتند، اکنون دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا گفته که به زودی به همراه ژی جین پینگ، رییس‌جمهور چین فاز نخست توافق تجاری را امضا خواهد کرد.
استیون منوچین، وزیر خزانه داری امریکا نیز با تمجید از کاهش تنش‌ها گفته است که فاز نخست توافق تجاری به نفع اقتصاد امریکا، چین و همه جهان خواهد بود. به گزارش رویترز، اقتصاد امریکا در سه ماهه سوم امسال ۲.۱ درصد رشد کرد تا طولانی‌ترین دوره رشد متوالی مثبت اقتصاد امریکا ادامه یابد. از سوی دیگر با تصویب طرح استیضاح در مجلس نمایندگان، اکنون دونالد ترامپ به سومین رییس‌جمهور تاریخ این کشور تبدیل می‌شود که باید در سنا حضور یابد. بند نخست قطعنامه استیضاح با ۲۳۰ رای مثبت در برابر ۱۹۷ رای منفی و بند دوم با ۲۲۹ رای مثبت و ۱۹۸ رای منفی به تصویب نمایندگان کنگره رسید و در صورتی که دوسوم سناتورها نیز به استیضاح رای دهند، ترامپ عزل خواهد شد.
رای‌گیری در این خصوص احتمالا در ماه ژانویه برگزار خواهد شد. با توجه به اکثریت جمهوری‌خواهان در مجلس سنا خیلی بعید به نظر می‌رسد که آرای لازم برای برکناری ترامپ حاصل شود شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، تنها با ۰.۰۲ درصد افزایش در مقایسه با روز قبل و در سطح ۹۷.۲۵۵ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوییس معادل ۱.۰۱۹۷ دلار اعلام شد.
مارک شندلر، استراتژیست ارزی در موسسه «بانوک‌برن» گفت: به خاطر تعطیلات سال نو بسیاری از بازار‌ها تعطیل شده‌اند و آنها که باز هستند هم حجم معاملات پایینی دارند. با این حال دلار به نسبت در موقعیت بهتری از سایر ارزها قرار دارد.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد که اروپا به جز برگزیت اکنون باید نگران مساله دیگری باشد. رابرت لایت هایزر، وزیر بازرگانی امریکا گفته است که شاید این کشور تعرفه بر واردات محصولات اروپایی را افزایش دهد. در شرایطی که اقتصادهای اروپایی پیش از این نیز با بحران رشد اقتصادی مواجه شده و رشد اقتصادی کشورهای بزرگ مثل آلمان، انگلیس و ایتالیا در محدوده صفر درصد قرار گرفته است، یک جنگ تجاری آن هم در زمان برگزیت می‌تواند آخرین چیزی باشد که اروپایی خواستار آن هستند.
ادوارد مویا، تحلیل‌گر ارشد بازار در موسسه «اواندا» گفت: با توجه به احتمال بالای ثابت نگه داشتن نرخ بهره در امریکا توسط فدرال رزرو در سال‌آینده، وضعیت دلار به میزان زیادی به تصمیمات اروپا بستگی خواهد داشت و با کاهش تنش‌های تجاری بین امریکا و چین و افزایش تولیدات در آلمان و فرانسه، احتمالا یورو سال خوبی را در پیش خواهد داشت.
در آخرین دور از معاملات، پوند با افزایش ۰.۲ درصدی نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۲۹۵۳ دلار مبادله شد. یورو اما ۰.۱۲ درصد ریزش کرد و به ۱.۱۰۸۵ دلار رسید. همچنین هر دلار امریکا به ۱.اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ ۳۱۵۹ دلار کانادا افزایش یافت. در برابر همتای سنگاپوری، هر دلار به ازای ۱.۳۵۴۹ دلار سنگاپور مبادله شد. شندلر افزود: معامله گران نسبتا امیدوار هستند که سال ۲۰۲۰ شروع خوبی داشته باشد. باید منتظر ماند و دید چه پیش خواهد آمد.
همچنین تحولات انگلیس نشان می‌دهد که احتمالا موضع لندن در برابر بروکسل به دنبال پیروزی تاریخی محافظه‌کاران در انتخابات سخت‌تر خواهد شد و انگلیس خواهان گرفتن امتیازات بیشتری از اتحادیه اروپا در خصوص توافقات تجاری، بانکی و گمرکی خواهد شد. مجلس جدید انگلیس با اکثریت قاطع آرا به لایحه دولت برای ترک اتحادیه اروپا تا سی و یکم ژانویه سال آینده رای مثبت داد تا برگزیت یک گام بزرگ به سرانجام خود نزدیک شود.
در معاملات بازارهای ارزی جهانی، همچنین هر دلار با ۰.۰۵ درصد کاهش به ۱۰۹.۳۶۴۶ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار امریکا به ازای ۱.۴۴۴۸ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۹۹۷۲ یوآن چین اعلام شد.
پیروزی بزرگ پولی ژاپن
همچنین، از ابتدای سال آینده میلادی ین ژاپن به عنوان سومین ارز جهانی و نخستین ارز آسیایی در اتحادیه تسویه پایاپای آسیا پذیرفته خواهد شد. تا پیش از این تنها دلار و یورو برای تسویه پولی بین کشورهای آسیایی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
به گزارش بیزینس ریکوردر، مکانیزم تسویه آسیایی امکان تسویه تراکنش‌های بین کشورهای عضو را با مکانیزمی شبیه مکانیزم اتاق تسویه بین بانکی فراهم میکند. این اتحادیه با صدور دستورالعملی جدید با تایید خبر پذیرفته شدن ین در مبادلات اعلام کرده است که در فصل سیزدهم راهنمای جامع ارزی خود چگونگی امکان تسویه مبادلات با استفاده از ین را توضیح داده است.
پذیرفته شدن ین به عنوان سومین ارز مورد تایید تسویه تراکنش کشورهای آسیایی بیش از پیش به تقویت این ارز و افزایش سهم آن از سبد ارزی بانک‌های مرکزی کشورهای آسیایی خواهد انجامید. طبق اعلام صندوق بین‌المللی پول، تا پایان سه ماهه سوم امسال ین ژاپن پس از دلار، یورو و یوآن چهارمین ارز از نظر فراوانی در ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان بوده است.
نکاتی در مورد اصلاح بازار حامل‌های انرژی
مسئله اول: تورم در ماه‌های گذشته بخش قابل‌توجهی از دهک‌های درآمدی جامعه را تحت‌فشار شدید قرار داده و علاوه بر تشدید فقر، فضای روانی و امنیتی جامعه را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط نظام بانکی که به‌تفصیل در مورد آن صحبت شده است، یکی از اصلی‌ترین دلایل تورم کنونی حجم بالای نقدینگی خلق‌شده در شبکه بانکی است که بنابر پیش بنی مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۹۷ به‌طور متوسط روزانه ۱۰۰۰ میلیارد تومان به حجم نقدینگی کشور افزوده خواهد شد؛ حجم نقدینگی موجود نیز بنابر گزارش‌های موجود از عدد ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان تجاوز کرده است. ازاین‌رو اولاً ادامه وضع موجود به معنای ادامه وضعیت تورمی در کشور خواهد بود. کنترل تورم بدون توقف فرایند خلق نقدینگی میسر نیست که در این راستا نیز عموم راهکارهای پیشنهادی برای کنترل نقدینگی، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت به دلایل مختلفی چون آزادسازی سپرده‌های رسوب‌کرده در شبکه بانکی و یا ضرورت تزریق پایه پولی برای ممانعت از ورشکستگی بانک‌ها عملاً با یک دوره توأم با تشدید تورم همراه خواهد بود. ازاین‌رو به نظر می‌رسد اقتصاد تورمی عملاً در دروان پیش رو در کشور تا حد زیادی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود[۱].
مسئله دوم: از منظر اجتماعی آنچه بیش از تورم حائز اهمیت به شمار می‌رود، کاهش قدرت خرید مردم است. درواقع اگر متناسب با تورم قدرت خرید توده‌های مردم نیز افزایش یابد، عملاً آثار تورم به مسائلی چون ناپایداری محیط کسب‌وکار محدود خواهد شد. اما ازآنجایی‌که در عمل تورم با کاهش قدرت خرید بخش‌های قابل‌توجهی از جامعه همراه شده است، ادامه وضعیت تورمی تبعات نگران‌کننده‌ای ازجمله چالش تأمین کالری برای دهک‌های پایین، و تبعات احتمالی در قالب ناآرامی‌های اجتماعی به همراه خواهد داشت. لازم به توجه است که برخلاف آشوب‌هایی که بر مبنای مطالبات سیاسی و اجتماعی شکل می‌گیرند، آشوب‌های معیشتی با روش‌های پلیسی یا با به میان آوردن آحاد جامعه قابل‌کنترل نیستند و آسیب‌های جدی و طولانی‌مدت به کشور وارد می‌کنند.
نتیجه اول: با توجه به اینکه در کوتاه‌مدت به نظر می‌رسد امکان کنترل تورم و به بیان دقیق‌تر حفظ قدرت خرید دهک‌های ضعیف جامعه وجود ندارد، مواجهه کشور با بحران کالری و ناآرامی‌های اجتماعی باید به‌عنوان یک خطر احتمالی جدی موردتوجه قرار گیرد. یکی از الزامات فعلی سیاست‌های باز توزیعی به‌منظور حفظ ضعف قدرت خرید این بخش از جامعه است. لازم به توجه است که سیاست‌های توسعه‌ای که عموماً به‌منظور توانمندسازی اقشار ضعیف جامعه توسط دولت‌ها پیاده‌سازی می‌شود در شرایط فعلی و در کوتاه‌مدت راه حال مشکل فعلی نخواهد بود.
نباید فراموش کرد در این شرایط سخت فرصتی تاریخی نهفته است: اصلاح اموری که در شرایط عادی به دلیل منافع سیاسی و جناحی و اقتصاد سیاسی پیچیده در شصت سال گذشته ممکن نبوده است و اقتصاد ایران را با توزیع نادرست مشوق‌ها علیل نگاه داشته است.
الزامات سیاست‌های باز توزیعی
- سیاست باز توزیعی نباید مبتنی بر منابع پرقدرت بانک مرکزی باشد؛ به دلیل تبعات تورمی.
- سیاست‌های باز توزیعی نباید به کسری بودجه دولتی منجر شود زیرا ممکن است درنهایت منجر به فشار به منابع بانکی و حرکت به سمت ابرتورم منجر شود.
- در شرایط فعلی که هدف اول سیاست‌گذاری باید حفظ واقعی قدرت خرید و بازگرداندن آرامش و جلوگیری از آشوب فراگیر باشد، سیاست‌گذاران باید هوشیار باشند و متغیرهای واقعی اقتصاد را هدف بگیرند و از تالش بی‌حاصل برای هدف‌گیری متغیرهای اسمی به قیمت فدا کردن متغیرهای واقعی اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ شدیداً پرهیز کنند. برای مردم و به‌خصوص برای قشر ضعیف مهم این است که با پولی که به دست می‌آورند چه میزان توان خرید دارند؛ مهم این است که بتوانند شغلشان را حفظ کنند؛ مهم این است که سرپناه بالای سر داشته باشند؛ اینکه نرخ تورم چه اندازه است یا نرخ ارز چه میزان است و امثال این متغیرها، هرچند در شرایط عادی مهم‌اند، اکنون در درجه اول اهمیت قرار ندارند.
- نظام باز توزیعی مبتنی بر نقدینگی فعلی موجود در جامعه باشد. درواقع باید دولت به دنبال راهکاری باشد که بتواند نقدینگی موجود در جامعه را در قالب‌هایی هوشمندانه از دهک‌های بالا به دهک‌های پایین هدایت نماید. این تعبیر از مفهوم هدایت نقدینگی کمتر موردتوجه بوده است[۲].
- منابع باز توزیع شده باید به صورتی باشد که تضمین‌کننده اصلاح درآمد اقشار مستضعف به‌صورت خودکار نسبت به تورم باشد- به‌منظور تضمین قدرت خرید حداقلی مردم با هر سطحی از تورم. تضمین درآمد بر اساس ارزش دلار یا طلا (البته با پرداخت ریالی) از سوی دولت برای مردم، اثرات مخرب تورم و افزایش نرخ ارز بر سرمایه اجتماعی را تا حد زیادی خنثی خواهد کرد. اگر بتوانیم چنین امری را اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ تضمین نماییم، علل اقتصادی اصلی برای ایجاد ناآرامی‌های اجتماعی را عقیم نموده‌ایم.
پیشنهاد: به نظر می‌رسد تنها محوری که می‌تواند چنین امکانی را فراهم کند، اصلاح قیمت حامل‌های چهارگانه انرژی (بنزین، گازوئیل، برق و گاز) است. بر این اساس، هرگونه بسته پیشنهادی برای برون‌رفت ایمن از شرایط فعلی و تحول در اقتصاد کشور، باید مشتمل بر جراحی سیاست‌های یارانه‌ای نیز باشد. قابل‌توجه است که درآمدهای حاصل‌شده از محل اصلاح سیاست‌های یارانه‌ای به‌اندازه‌ای است که نه‌تنها می‌تواند کاهش درآمدهای نفتی دولت در ماه‌های آتی را پوشش دهد، بلکه با مازاد آن می‌توان درآمد روزانه معادل یک دلار (بر اساس نرخ دلار تعیین‌شده در بازار) را برای جامعه تعیین نماید.
دو ضرورت دیگر برای اصلاح قیمت حامل‌های انرژی:
الف) متأسفانه فشار شدید بر دولت در تأمین بنزین و سایر حامل‌های انرژی، مصرف بی‌رویه و کسری بودجه ناشی از یارانه‌های پرداختی، اصلاحات اقتصادی در بخش انرژی را به یکی از اولویت‌های اصلی اقتصادی کشور تبدیل نموده است. تخمین حدود روزانه ۳۰ میلیون لیتر قاچاق بنزین که به دلیل اختلاف قیمت شدید در مرزها رخ می‌دهد، بخشی از مشکل عیان کنونی است. طرح‌های گذشته در سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت‌ها در ابتدای دهه نود نیز پایدار نماند. اصلاح قیمتی ناپایدار، در طی سال‌ها کشور را در دور بی‌پایان مناقشه بر سر قیمت سوخت درصحنه مجلس و دولت و جامعه قرار داده است.
ب) نظام فعلی توزیع یارانه بسیار ناعادلانه است و بنابر برخی آمارها میزان استفاده دهک بالایی از یارانه حدود ۱۱ برابر دهک پایینی است. بر اساس آمار یکی از مقامات سرانه مصرف آب در منطقه ۱ تهران حدود ۶ برابر متوسط شهر تهران است. البته استفاده بیشتر دهک‌های بالا از حامل‌های انرژی و خدمات عمومی تنها بخش کوچکی از حمایت یارانه‌ای کشور از اقشار برخوردار است. پرداخت سود بانکی کاملاً غیرمتعارف کنونی به صاحبان سپرده‌های کلان که به دلیل ورشکستگی بانک از منابع بانک مرکزی تأمین می‌شود (توجه به خلق نقدینگی روزانه حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان در کشور) که تبعات تورمی آن بیش از همه گریبان گیر اقشار فقیر جامعه است، عملاً بزرگ‌ترین نوع حمایت دولتی از اقشار متمول در جامعه است.
بنابراین مشخصاً پیشنهاد می‌شود که برنامه اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و باز توزیع منابع حاصل از آن در دستور کار دولت محترم قرار گیرد.
یک گزاره نادرست سیاستی: پیش از ذکر سرفصل‌های اصلی طرح پیشنهادی لازم به ذکر است که تصور نادرستی در فضای سیاستی کشور غالب شده است و آن‌هم عرضه-محور بودن تورم است. دیدگاهی که بر اساس آن سال‌های تصور می‌شد که افزایش قیمت سوخت عامل اصلی تورم در کشور است و هم‌اکنون نیز بر اساس آن تصور می‌شود که افزایش نرخ ارز عامل اصلی تورم در سایر بخش‌های اقتصادی است. این دیدگاه به‌ویژه در موضوع نرخ ارز دارای خطای هم‌زمانی است زیرا درواقع افزایش نرخ ارز نیز معلول پدیده تورم در کشور است. درواقع در حال حاضر که تورم به‌تبع حجم عظیم نقدینگی کشور ایجاد شده است، ارز نیز همانند کلیه کالاهای دیگر تحت شوک تقاضا قرار گرفته و افزایش قیمت یافته است. هرچند نگارنده منکر اثرات افزایش قیمت ارز بر هزینه کالاهای وارداتی نیست، اما حتی اگر قیمت ارز با مداخلات شدید دولت ثابت نگاه داشته شود، عملاً و به بیان غیر فنی، نقدینگی سرگردان به سایر بخش‌ها سرازیر شده و اثرات تورمی خود را به‌هرحال خواهد گذاشت. هرچند تجربه نشان داد که تلاش برای تثبیت نرخ ارز در شرایطی که تورم ناشی از نقدینگی بروز کرده است، موفق نخواهد بود. همین استدلال در مورد نرخ حامل‌های انرژی نیز صائب است. بنابراین این دیدگاه عامه‌پسند که افزایش نرخ حامل‌های انرژی آثار تورمی زیادی به همراه دارد ازنظر نگارنده اساسی دیدگاهی غلط و بدون پشتوانه تجربی و کمی است.
پیشنهاد
بر این اساس یک برنامه باز توزیعی که منابع آن از محل اصلاح پایدار قیمت حامل‌های انرژی مورد پیشنهاد این نوشتار است. سرفصل‌های این برنامه به‌طور خاص شامل موارد زیر است.
قیمت‌گذاری شناور و غیردستوری: تاکنون رویه قیمت‌گذاری از طریق تعیین یک قیمت ثابت برای حامل‌های انرژی در کل سال صورت می‌گرفته است و بعضاً نیز در طول چند سال قیمت‌های گذشته تمدید می‌شده است. به دلیل تورم بالای کشور – بیش از متوسط تورم ارزهای بین‌المللی – قیمت‌های ثابت در طول سال‌های متمادی به معنی کاهش قیمت حقیقی این حامل‌ها بوده است. بیان دیگر این مسئله بار فزاینده هزینه فرصت این کالاها برای دولت و یا افزایش یارانه آنها در طول زمان بوده است. افزایش قیمت این کالاها متناسب با تورم نیز همواره با موانعی جدی از منظر اقتصاد سیاسی همراه بوده است. ازاین‌رو توصیه می‌شود یک‌بار برای همیشه رابطه قیمتی مشخصی بر مبنای قیمت‌های بین‌المللی و قیمت آزاد ارز مصوب شود تا در طول زمان به‌صورت خودکار و به‌دوراز انگیزه‌های اقتصاد سیاسی فرایند اصلاح قیمتی صورت پذیرد؛ یا لااقل در حد اصلاح پارامترهای این رابطه صورت پذیرد. البته این به معنای برابرسازی قیمت‌ها باقیمت‌های جهانی نیست و می‌تواند به‌طور مثال برابر ۵۰ درصد قیمت فوب یا خرده‌فروشی جهانی قرار گیرد، اما بنابر نوسانات قیمت جهانی و یا ارز تغییر کند. ضمن آنکه با قواعد هموارسازی می‌توان مانع از نوسانات روزانه آن در داخل کشور شد.
قابلیت مرحله‌بندی و یا سهمیه‌بندی: با توجه به آسیب‌های وارده به اعتماد عمومی، می‌توان پیشنهاد کرد که این اقدامات به‌صورت پلکانی انجام شوند، به‌گونه‌ای که در هر مرحله افراد ثمر سیاست‌های جدید را به چشم خویش ببینند و با مداومت دولت، اعتماد ازدست‌رفته به مرورترمیم شود. ضمن آنکه می‌توان برای کاهش نگرانی‌ها یک‌میزان از کف مصرف را برای خانوارها به‌صورت یارانه‌ای حفظ نمود. به‌هرحال لازم به توجه است که مواردی چون تخصیص سوخت باید برای حفظ عدالت، به خانوارها و نه خودروها تخصیص یابد. در این راستا مطالعات مفصلی انجام‌گرفته که نتایج آن در صورت نیاز قابل‌ارائه است.
سازوکار اجرایی: در این راستا پیشنهاد می‌شود که قیمت حامل‌های انرژی و به‌طور مشخص بنزین به‌صورت روزانه و مبتنی بر اساس رابطه‌ای مبتنی بر قیمت جهانی عمده‌فروشی، نرخ آزاد دلار و ضریب خرده‌فروشی محاسبه شود[۳]. این اصلاح می‌تواند تدریجی باشد و درآمدهای ناشی از آن در قالب یارانه نقدی و به‌صورت تابعی از درآمد و ثروت افراد باز توزیع گردد، و بخشی در قالب یارانه حمایتی ویژه در اختیار نهادهای خیریه چون سازمان بهزیستی و کمیته امداد قرار گیرد. نکته بسیار مهم این طرح آن است که افزایش قیمت این کالاها در بازار جهانی و یا افزایش قیمت دلار منجر به تقویت سازوکار باز توزیعی این الگو خواهد شد و عملاً نارضایتی ناشی از این افزایش قیمت‌ها با یک سازوکار انگیزشی به نفع اقشار کم‌مصرف همراه خواهد شد.
تبعات اجتماعی و اقتصادی این پیشنهاد
همراه کردن انگیزه توده‌ها با حفظ نظم اجتماعی موجود: ناآرامی‌های اجتماعی به دلیل بر هم زدن نظم اجتماعی با مواجه منفی طبقاتی مواجه می‌شود که از بر هم خوردن نظم موجود آسیب می‌بینند. شاید از همین روست که در بسیاری از اوقات صاحبان صنعت و کسب‌وکار تمایل بیشتری به حفظ وضع موجود دارند. بااین‌حال درصورتی‌که بخش زیادی از اقشار فقیر حس کنند که چیز زیادی برای از دست دادن ندارند، امکان بروز ناآرامی بیشتر خواهد داشت. طرح پیشنهادی ازآنجایی‌که منجر به ایجاد یک درآمد پایدار برای چند دهک پایین جامعه خواهد شد، حفظ نظم موجود را برای آنها بااهمیت خواهد کرد. ازاین‌رو بخشی از این اقشار را در مخالفت با هرگونه ناآرامی که نظم حاصل از برقراری دولت را با مخاطره مواجه سازد قرار خواهد داد. ضمن آنکه در پیشنهاد حاضر اقشار دریافت‌کننده یارانه به‌صورت ملموس درک خواهند کرد که افزایش قیمت حامل‌های انرژی اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ و یا ارز در طول زمان منجر به افزایش یارانه آنها می‌گردد و اثرات منفی اثرات نرخ ارز و تورم در فضای اجتماعی تا حدی تعدیل می‌گردد. در این شرایط ازآنجایی‌که این افزایش قیمت – که ممکن است ناشی از افزایش قیمت آنها در جهان و یا افزایش قیمت ارز باشد – می‌باید به‌صورت مستقیم منجر به افزایش یارانهٔ دریافتی دهک‌های پایین شود تا اثرات اجتماعی ناشی از افزایش قیمت به‌صورت درونی تعدیل گردد.
درگیر کردن بخشی از نقدینگی: نکته مهم دیگر در این طرح قابلیت جذب بخشی از نقدینگی موجود است. ازآنجاکه نقدینگی آزادشده از شبکه بانکی می‌تواند موجب تورم بالایی در کشور شود، ایجاد تورم هدفمند در یکی از بخش‌های کشور می‌تواند به‌صورت هدفمند جذب‌کننده بخشی از نقدینگی شبکه بانکی باشد. جالب آنکه در زمان منفک شدن دلار از طلا که همزمان با چاپ بی‌رویه دلار در زمان جنگ ویتنام همراه بود، تحریم نفتی اسرائیل توسط کشورهای عربی از همین منظر با حمایت ضمنی آمریکا همراه شد. زیرا افزایش قیمت ناشی از این مسئله در بخش انرژی دنیا که حجم عظیمی از مبادلات دلاری در بخش‌های مرتبط با آن صورت می‌پذیرفت، سازوکاری مؤثر برای جذب حجم عظیم دلارهای منتشرشده توسط آمریکا بود[۴] که بنابر شواهد موجود با موفقیت نیز همراه بود[۵].
[۱] به نظر می‌رسد استفاده از سایر راهکارهای غیرتورمی، ازجمله تخریب نقدینگی و یا سیاست‌هایی که از آنها به‌عنوان جهت‌دهی به نقدینگی یاد می‌شود صرفاً امکان کنترل بخشی از نقدینگی موجود را داشته باشند و عملاً بخش دیگری از نقدینگی در قالب تورم خنثی خواهد شد.
[۲] شاید یکی از بهترین قالب‌ها برای این امر صلاح نظام مالیاتی کشور و تصویب و اجرای قانون مالیات بر درآمد افراد باشد که بارها توسط خبرگان اقتصادی مطرح شده است؛ امری که در صورت اجرا می‌تواند نیاز به بسیاری از برخوردهای قضایی در مقابل آنچه ثروت بادآورده خوانده می‌شود را مرتفع سازد. بااین‌حال به توجه به عدم امکان‌پذیری این امر و مهم‌تر از آن عدم اصلاح قیمت در بازار به چه معنا است؟ کفاف منابع حاصل از آن برای نیاز کلان باز توزیعی در شرایط فعلی عملاً نیاز به ایده دیگری خواهیم داشت.
[۳]. ایده این نوشتار توسط نویسندگان دیگری نیز مورداشاره قرار گرفته است که به‌عنوان نمونه می‌توان به “قیمت شناور: طرحی برای اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و یارانه‌های نقدی و غیر نقدی در ایران” نوشته پویا ناظران و علیرضا توکلی‌کاشی اشاره کرد. در این نوشتار برخی از ابعاد این مسئله از برای توجه بیشتر سیاست‌گذار مورد تبیین قرار گرفته است.
Engdahl, William, and William Engdahl. “A century of war: Anglo-American oil politics and the new world order.“ London: Pluto Press, 2004.
[۵]. ضمن آنکه آمریکا مطمئن بود با توجه به تولید نفت کشورهایی مانند ایران این تحریم نگرانی زیادی در عرضه نفت به هم‌پیمانان آن ایجاد نمی‌کرد.
دیدگاه شما