معاملات سریع فرابورس (OTC)

در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است

بورس چیست | هر آن چه که برای ورود به بازار بورس باید بدانید

آیا تا کنون با خود اندیشیده اید که چطور می توانید با سرمایه ای اندک در سرمایه گذاری های بزرگ و پر سود شرکت کنید؟ راه انجام این کار، شرکت در بازار بورس است. بازار سرمایه و به ویژه بازار بورس اوراق بهادار این امکان را فراهم می کند تا هر فرد به میزان دارایی و سرمایه ای که دارد در یک یا چند شرکت بزرگ سرمایه گذاری کند، و در سود آن ها شریک شود.

• 1. تعریف و تاریخچه بورس
• 2. انواع سهام در بورس
  • 2.1. کالا
  • 2.2. ارز
  • 2.3. اوراق بهادار
  • 3.1. شاخص کل
  • 3.2. شاخص کل هم وزن
  • 3.3. شاخص قیمت
  • 3.4. شاخص قیمت هم وزن
  • 3.5. شاخص سهام شناور آزاد
  • 3.6. شاخص صنعت
  • 3.7. شاخص بازار اول

  اما بازار بورس چیست؟ چه تفاوتی با بازارهای فارکس دارد؟ فرابورس چیست؟ نحوه سرمایه گذاری در بورس چگونه است؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد، و هر آن چه که برای ورود به این بازار نیاز دارید را در اختیار شما قرار می دهیم.

  اما پیش از ورود به مبحث بورس، باید با مفهوم بازار آشنا شوید. بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد. هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد، بازار تشکیل شده است. این شرایط می تواند مکانی خاص، یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد. در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی مورد معامله قرار می گیرند: دارایی های واقعی و دارایی های مالی.

  دارایی های واقعی، همان طور که از نام آن ها مشخص است، عبارت اند از دارایی های فیزیکی همچون زمین، ساختمان، انواع کالا و …. . اما دارایی های مالی، به صورت فیزیکی نیستند، و تنها اسناد و کاغذهایی هستند که ارزش آن ها به پشتوانه یک دارایی دیگر تعیین می شود و از جمله آن ها می توان به سهام و اوراق مشارکت اشاره نمود.

  تعریف و تاریخچه بورس

  

  اکنون که با تعریف بازار آشنا شدیم، درک بورس نیز آسان می شود؛ چرا که بورس هم یکی از همین بازارها می باشد. تعریف بورس را می توان به صورت ساده این گونه بیان داشت که بورس بازاری است که دارایی های مختلفی در آن مورد معامله قرار می گیرند.

  اولین بورس به اواخر قرن چهارده و اوایل قرن پانزده در کشور هلند می رسد اما بورس، به صورت مدون، از دو قرن پیش شروع به فعالیت نموده است. مطالعات اولیه درباره تاسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجری شمسی بر می گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام ران لوترفلد پس از انجام مطالعات گسترده درباره‌ تاسیس بورس در ایران، اساسنامه‌ داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملا موضوع بررسی و تاسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تاخیر افتاد.

  در نهایت در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه‌ صنعتی و معدنی ایران تشکیل شد، و موافقت نامه‌ اولیه تاسیس بورس سهام در این کمیسیون تنظیم گشت.

  در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیئتی از بروکسل به سر پرستی دبیر کل آن برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.

  حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس، در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه‌‌‌‌‌‌‍ صنعتی و معدنی که بزرگ ترین مجتمع واحدهای تولیدی معاملات سریع فرابورس (OTC) و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

  انواع سهام در بورس

  

  همان طور که گفتیم، بورس به بازاری اطلاق می شود که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می پذیرد. در مجموع می توان بازار بورس را به سه نوع تقسیم نمود:معاملات سریع فرابورس (OTC)

  بازار کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران ارائه می شود. در این بورس معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام کالایی که درآن معامله می شود می شناسند. مثلا نفت، گندم و… . بازار کالا خود به بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه تقسیم می شود.

  در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می گیرد. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشم گیری دارد.

  اوراق بهادار

  در بازار اوراق بهادار دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و … مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می شود بورس اوراق بهادار می گویند ولی ما در این نوشته برای اختصار آن را بورس یا می نامیم.

  شاخص بورس

  

  شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد. در بازار بورس شاخص های زیادی توسط فعالان استفاده می شوند و کاربرد دارند. این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده، و پیش بینی روندها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.

  در ادامه انواع شاخص بورس را برای شما بیان می کنیم:

  شاخص کل

  شاخص کل، مهم ترین شاخص در بازار است که نشان دهنده میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است. برای درک ساده تر شاخص کل می توان گفت اگر شما سهام تمامی شرکت های بازار را متناسب با وزن سرمایه ای هر شرکت در پرتفوی خود داشته باشید، تغییر شاخص کل دقیقا میزان سود و ضرر شما را نشان می دهد.

  شاخص کل هم وزن

  در شاخص هم وزن، تمام شرکت ها چه بزرگ و چه کوچک یکسان در نظر گرفته می شوند. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

  در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل شود. اما در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.

  شاخص قیمت

  شاخص قیمت نشان گر روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل در این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است. در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند. به این معنی که شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند.

  شاخص قیمت هم وزن

  تفاوت این شاخص با شاخص قیمت این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود. در شاخص قیمت هم وزن، شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودن بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.

  شاخص سهام شناور آزاد

  سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم شدند؛ قابلیت نقد شوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.

  شاخص صنعت

  شاخص صنعت بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود. این شاخص نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. مانند شاخص صنعت خودرو یا صنعت پتروشیمی و … .

  شاخص بازار اول

  این شاخص، میانگین بازدهی شرکت های بازار اول بورس را نمایش می دهد. برای مثال پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آن ها دارد؛ شاخص بازار اول نشان دهنده میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.

  تفاوت بورس و فارکس

  

  بازار فارکس، همان بازار بورس تبادلات ارزی است، و همان طور که بیان کردیم، در کشور ایران فعالیتی در این زمینه بورسی انجام نمی شود.

  فارکس به عنوان یک بازار محبوب در میان معامله گران شناخته می شود و به دلیل داشتن ویژگی هایی مثل باز بودن 24 ساعته در روزهای معاملاتی، وجود همیشگی خریدار و فروشنده، امکان نقد شوندگی بالا، معاملات دو طرفه و لحظه ای و وجود اهرم افزایش سرمایه (لوریج) در دنیا رایج است.

  اصلی ترین دلیل محبوبیت فارکس در دنیا این است که برای کسب سود از کالاها فقط می توان از پیش بینی روند صعودی قیمت ها استفاده کرد، ولی در بازار ارز به علت این که معاملات بر اساس ارزش گذاری دو نوع پول تعیین می گردد، با افزایش ارزش یک ارز، متقابلا ارزش ارز مقابل کاهش می یابد؛ به همین دلیل نه تنها از روند صعودی افزایش ارزش یک ارز، بلکه از روند نزولی کاهش ارزش یک ارز نیز می توان سود گرفت. در واقع روند نزولی ارزش یک ارز روند صعودی ارزش ارز مقابل است.

  تفاوت بورس و فرابورس

  

  فرق بورس با فرابورس را باید در تعداد بازارها، شفافیت و عملکرد سهام و دامنه نوسان قیمتی در ساعات معاملاتی دانست. همچنین ضریب نقدشوندگی، ریسک خرید و فروش سهام، احتمال توقف نماد و میزان زیان انباشته سهام نیز متفاوت است.

  فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را معاملات سریع فرابورس (OTC) گسترش دهد. مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع تر به بازار را دارند.

  به همین خاطر رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای است که شرکت ها با دارا بودن حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

  نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار به اختصار otc نیز گفته می شود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت های مالی و عملیاتی شرکت های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

  نحوه سرمایه گذاری در بورس

  

  برای سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش سهام و اوراق بهادار، در قدم اول باید در سامانه سجام ثبت نام کنید. پیشتر در مقاله ای جداگانه، به صورت کامل به معرفی سجام پرداخته ایم، و مزایای عضویت در این سامانه را بیان کرده ایم.

  پس از این که ثبت نام خود را در سجام تکمیل کردید، باید کارگزاری خود را انتخاب نموده، و چه به صورت حضوی و چه اینترنتی، اقدام به ثبت نام و ارائه مدارک در کارگزاری خود نمایید. از کارگزاری های خوب در زمینه بورس را می توان کارگزاری مفید دانست. برای یادگیری نحوه عضویت در مفید، بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

  معاملات سریع فرابورس (OTC)

  بازار تبادل ارز خارجی یا فارکس (به انگلیسی: FOREX) اصطلاحی است برگرفته از دو کلمهٔ Foreign Exchange که به معنی تبادل پول خارجی است. به پول خارجی در زبان فارسی ارز گفته می‌شود بنابر این FOREX را می‌توان «دادوستد ارز» نامید.

  این بازار بر خلاف اکثر بازارهای مالی دیگر مکان فیزیکی خاصی نداشته و بانکها، مؤسسات و معامله گران از طریق شبکه الکترونیکی، یک ارز را در مقابل ارز دیگر معامله می کنند. هر چند ماهیت معاملات فارکس، خارج بورس OTC یعنی Over the counter است اما مراکز اصلی تجارت ارز به ترتیب در لندن، نیویورک و توکیو می باشد و بانکها از سراسر جهان در این معاملات شرکت می کنند.

  معامله در بازار فارکس در واقع عبارت است از خرید یک ارز و همزمان، فروش ارز دیگر است. ارزها از طریق یک معامله گر یا کارگزار و به صورت جفت ارز معامله می شوند. برای مثال یورو و دلار (EUR/USD) یا پوند انگلیس و ین ژاپن(GBP/JPY).

  معامله در فارکس را می توان در دو هدف خلاصه کرد: 1. ابتدا در نرخ بالا بفروشید و سپس در نرخ پایین بخرید 2. ابتدا در نرخ پایین بخرید و سپس در نرخ بالا بفروشید. منبع :اقتصاد روز

  اعلام شرایط و زمان معاملات سهام عدالت در فرابورس

  سرویس مجله - معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس، شرایط انجام معاملات سهام عدالت در فرابورس را اعلام کرد.

  مهر به نقل از سازمان بورس و اوراق بهادار نوشت: بهنام محسنی در مورد نحوه انجام معاملات سهام عدالت در فرابورس، اعلام کرد: فرابورس از امروز هجدهم خردادماه، امکان انجام معاملات در شرکت های سرمایه پذیر موضوع سبد سهام عدالت را از سوی کارگزاری ها از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴ نیز فراهم کرده است.

  معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس، شرکت های سرمایه پذیر موضوع سبد سهام عدالت را ۶ شرکت «پالایش نفت لاوان، پالایش نفت شیراز، پتروشیمی مارون، پتروشیمی تندگویان، کارخانجات مخابراتی ایران و سرمایه گذاری فنی و مهندسی مشانیر» معرفی کرد و گفت: معاملات این شرکت ها در بازار ۴ با اعمال یک مرحله پیش گشایش ۱۵ دقیقه ای و با محدودیت حجمی خرید نماد عادی قابل انجام است.

  محسنی با بیان اینکه معاملات سبد سهام عدالت در فرابورس در بازه مشخص شده بعد از زمان عادی بازار و با اعمال قیمت پایانی همان روز به عنوان کف دامنه نوسان انجام می شود، گفت: این در حالی است که به منظور حمایت از دارندگان سهام عدالت و نیز فراهم شدن امکان منصفانه خرید برای متقاضیان سهام عدالت، سقفی برای دامنه نوسان قیمتی تعیین نشده تا خریداران در قیمت معامله، رقابت کنند.

  معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس تاکید کرد که قیمت های معامله شده در بازار ۴، تأثیری بر قیمت پایانی نماد عادی نخواهد داشت و افزود: قیمت پایانیِ مبنای تعیین دامنه نوسان قیمتی نماد عادی در شرکت های سرمایه پذیر موضوع سبد سهام عدالت برای جلسه معاملاتی بعدی، همان قیمت پایانی نماد عادی در پایان جلسه معاملاتی هر روز ساعت ۱۲:۳۰ خواهد بود.

  گفتنی است سهام ۴ شرکت فرابورسی موجود در سبد سهام عدالت شامل پالایش نفت لاوان با نماد «شاوان»، پالایش نفت شیراز با نماد «شراز»، پتروشیمی مارون با نماد «مارون» و پتروشیمی تندگویان با نماد «شگویا» در بازار دوم فرابورس و ۲ شرکت کارخانجات مخابراتی ایران «لکما» و سرمایه گذاری فنی و مهندسی مشانیر «ومشان» در بازار پایه زرد فرابورس معامله می شود.

  بازار دلالی (Market Dealer) چیست و چه معاملاتی در آن انجام می شود؟

  بازار دلالی از جمله مفاهیمی است که لازم است هر سرمایه گذار و یا معامله گری نسبت به آن آگاهی داشته باشد تا با کمک آن بتواند درک بسیار بهتری نسبت به بازار پیدا کند. این بازار از مزیت های بسیاری برخوردار است که باعث شده است تا به عنوان یک بازار کاملاً متفاوت از سایر بازارها عمل کند.

  

  بازار دلالی (Market Dealer) چیست و چه معاملاتی در آن انجام می شود؟

  بازار دلالی ( Market Dealer )

  یکی از نقاط بسیار جذاب بازار برای معامله گران، بازار دلالی است. تقریباً می توان گفت که هر کسی دوست دارد سر از فعالیت بازار دلالی در بیاورد. به همین منظور ما نیز در این مقاله قصد داریم تا شما را با بازار دلالی و مزایا و معایبش آشنا کنیم. البته در این بین به مقایسه بازارهای مشابه نیز می پردازیم تا به شما اطلاعات بسیار خوب و مفیدی را در مورد این بازار و کاربردهایش بدهیم، پس با ما همراه باشید تا در کنار هم به بررسی دقیق تر بازار دلالی بپردازیم.
  

  منظور از بازار دلالی چیست؟

  بازار دلالی بخشی از بازار مالی است که در آن چندین دلال قیمت های پیشنهادی خودشان را برای یک سهم و یا یک ابزار خاص ارائه داده و عملیات خرید و یا فروش را انجام می دهند. دلال ها در این بازار حکم بازارسازها را دارند، چراکه آن ها با قیمت های خودشان بازار را به گردش در می آورند و موجب می شوند تا خرید و فروش در بازار انجام می شود.

  اوراق قرضه و مبادلات خارجی در صدر پرطرفدارترین محصولات مورد معامله در بازار دلالی به حساب می آیند. می توانیم از بازار نزدک NASDAQ به عنوان یک نمونه بسیار خوب و برجسته از بازار دلالی نام ببریم . لازم به ذکر است که از بازار دلالی تحت عنوان بازار خارج از بورس یا otc نیز یاد می شود. (1)

  

  هدف اصلی و نقش بازار دلالی چیست؟

  یک بازار دلالی به بازرگانان یا فروشندگان اجازه می دهد تا از منابع مالی خودشان برای انجام فعالیت های تجاری، تحقیق و پشتیبانی مشتریان سرمایه گذار خودشان استفاده کنند. علاوه بر این، سازندگان بازار دلالی محدودیت های بازار حراج یا کارگزاری را نیز ندارند. در این بازار ممکن است فروشندگان زیادی در بازار برای یک سهم موجود باشد که پول خودشان را در یک سهام معین، سرمایه گذاری کرده باشند.

  یکی از بهترین نمونه های این نوع بازار، NASDAQ است. فروشندگان در این قسمت از بازار قادر به حرکت سریع به سمت سفارشات برای انجام عملیات خرید و فروش و تعامل آزادانه در هنگام تحقیق و آنالیز هستند. توجه داشته باشید که موارد ذکر شده از مزایای اصلی بازار فروش به حساب می آیند. توانایی حرکت سریع در خرید و فروش اوراق بهادار در بازار دلالی به معنای داشتن فرصت های بیشتر برای به دست آوردن سود های کلان و به حداقل رساندن میزان ضرر در هر سرمایه گذاری است .

  یک بازار فروش می تواند بر روی هر نوع کالایی از جمله سهام و خزانه داری متمرکز باشد. به طور کلی، نمایندگی ها برای مشارکت در این نوع بازارها باید شرایط و مقررات بسیار محکم و سختگیرانه ای را رعایت کنند. درصورتی که یک دلال یا سازنده ی بازار اگر بخواهد خارج از مقررات مربوط به تجارت عمل کند، ممکن است به طور موقت محدود گردد یا برای مدتی از تجارت اخراج شود. (1) و (2)

  

  تفاوت دلالی و کارگزاری چیست؟

  برای انجام معامله در بازار سرمایه توسط کارگزاری باید یک خریدار و فروشنده مشخص وجود داشته باشد، چرا که بدون وجود همزمان هر یک از آن ها، معامله صورت نمی گیرد. این در حالی است که در بازار دلالی، خریداران و فروشندگان سفارش های خودشان را به صورت جداگانه و مستقل در اختیار دلال ها قرار می دهند.

  • کارگزاران، معاملات و تجارت به نمایندگی معاملات سریع فرابورس (OTC) از یک شخص انجام می دهند، در حالی که در دلال ها معاملات را از طرف خودشان انجام می دهند و نماینده شخص خاصی نیستند.
  • کارگزاران با اعتبار موجود در حساب مشتریان خودشان معامله می کند، در حالی که دلال ها از جیب خودشان برای معاملات مایه می گذارند و پول حاصل از فروش را نیز در حساب خودشان ذخیره می کنند.
  • کارگزاران برای انجام هر معامله، کمیسیون دریافت می کنند، این درحالی است که دلال ها سود خودشان را از حذف اختلاف بین قیمت عرضه و تقاضا به دست می آورند.
  • کارگزاران این اجازه را ندارند که تحت اختیار خودشان اقدام به معامله نمایند و در صورت درخواست مشتری خودشان اقدام به خرید و فروش یک سهم می کنند، در حالی که دلال ها آزادی عمل بیشتری را از این حیث دارا هستند. (1)

  تفاوت بازار دلالی و بازار حراجی چیست؟

  در بازار های دلالی، فروشندگان و خریداران همدیگر را نمی بینند از پیشنهادات یکدیگر با خبر نمی شوند، چرا که سر و کار آن ها فقط با دلال است و معامله را با دلال انجام می دهند. اما حراجی یک بازار است که در آن خریداران و فروشندگان به صورت همزمان پیشنهادات خود را ارائه می دهند و با ایجاد یک فضای رقابتی، محصول به بالاترین پیشنهاد فروخته می شود.

  در بازار دلالی، هر دلال به عنوان یک بازار ساز به حساب می آید که قیمت پیشنهادی خودش را به خریدار و فروشنده ارائه می دهد. از طریق این کار او سهم و اوراق بهادار را تهیه می کند و متعاقباً پس از اینکه یک مشتری یا سرمایه گذار قیمتی را که دلال روی سهم می گذارد را بپذیرد، معامله انجام می شود. اما در طرف مقابل و در یک بازار حراجی، خریداران و فروشندگان بالقوه در یک بستر مشترک همدیگر را ملاقات می کنند و به معامله می پردازند. آن ها طبق قواعد و قوانین حراج، قیمت های پیشنهادی خودشان را ارائه می دهد و معامله وقتی صورت می گیرد که کسی قیمت بالاتری نسبت به آخرین قیمت پیشنهادی ارائه ندهد.

  در بازار دلالی طبقه معاملات متمرکز وجود ندارد. بازار نزدک NASDAQ نمونه ی بسیار خوبی از این مورد است. این در حالی است که بازار حراج دارای یک طبقه تجاری متمرکز است، بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE نمونه خوبی از بازار حراجی محسوب می‌شود.

  در بازار دلالی ممکن است چندین فروشنده مختلف وجود داشته باشند، اما در بازار حراجی فقط یک فروشنده وجود دارد که با بررسی پیشنهادات و مقایسه قیمت ها، فعالیت خریداران در محل حراجی را کنترل می نماید.

  از طرفی در بازار دلالی، شفافیت بالایی وجود ندارد چرا که فروشنده جنس را نزد خودش نگه می دارد و با شما به صورت مجازی در ارتباط است، اما در بازار حراجی، شما فروشنده و سایر خریداران را در یک محیط می بینید همین موضوع باعث می شود تا شفافیت بیشتری بر معاملات حاکم شود. (3) و (4)

  

  چه عواملی بر بازار دلالی تاثیرگذار هستند؟

  در ابتدا لازم است شما را با مفهوم قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش آشنا نماییم، چرا که یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار روی بازار دلالی همین قیمت های پیشنهادی برای خرید و فروش است. همانطور که در قسمت های قبلی به آن اشاره کردیم، دلال می تواند نقش یک بازارساز را در معاملات ایفا می نماید و با ارسال قیمت پیشنهادی خود برای خرید یک سهم و یا فروش آن، بازار مورد نظر خود را ایجاد کند. یک دلال می تواند از دو راه مختلف بازار را کنترل نماید:
  

  ۱. قیمت پیشنهادی برای خرید یا Bid

  ۲. قیمت پیشنهادی برای فروش یا Ask

  قیمتی است که یک دلال تمایل دارد سهم را با آن بفروشد.

  توزیع قیمت پیشنهادی یا bid ask spread نشان دهنده ی میزان تفاوت بین قیمت پیشنهادی برای خرید و قیمت پیشنهادی برای فروش یک سهم در بازار است.

  به عبارت ساده تر، bid معاملات سریع فرابورس (OTC) ask spread تفاوت بین بالاترین قیمتی پیشنهادی خریدار و پایین ترین قیمتی پیشنهادی فروشنده است. به طور کلی می توان گفت که این فاکتور به ما نشان می دهد که دو طرف معامله چقدر با انجام موفقیت آمیز معامله فاصله دارند. (5) و (6)

  

  بازار دلالی چه مزایا و معایبی دارد؟

  مزایای بازار دلالی

  • شخص ثالثی به عنوان واسطه در تجارت به سبک بازار دلالی وجود ندارد، چرا که همه ی نمایندگی ها فارغ از خریدار و یا فروشنده بودن، صرفاً با استفاده از حساب شخصی خودشان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می کنند .
  • یکی دیگر از مزایای بسیار ویژه در بازار دلالی این مورد است که امکان دسترسی سریع و آسان معاملات سریع فرابورس (OTC) به فعالیت های تجاری وجود دارد، زیرا فروشنده با استفاده از حساب کاربری خودش معامله می کند و همین مورد، روند انجام معامله را سریع و آسان می کند .
  • باید توجه داشته باشید که زمان عامل مهمی در معاملات اوراق بهادار است، مدت زمان لازم برای اتفاق افتادن نوسان ها در قیمت بسیار کم است. در این بین یک معامله گر برای اینکه حداکثر بازده را از یک معامله - بدون اتلاف وقت - کسب کند، باید سریع اقدام نماید. بازار دلالی به معامله گران این امکان را می دهد که سرعت را به حداکثر برسانند.
  • مکان متمرکزی برای فعالیت بازار دلالی وجود ندارد. نمایندگی ها می توانند معامله را به صورت کاملاً الکترونیکی انجام دهند. بازار دلالی قابلیت دسترسی آسان را به نمایندگی هایی که در قسمت های مختلف مستقر هستند، می دهد . (3) و (4)
  • از آنجا که مشارکت شخص ثالث وجود ندارد، هیچ پولی صرف هزینه های معاملاتی و کمیسیون ها نمی شود.
  • بازار دلالی این امکان را به فروشنده می دهد تا با استفاده از منابع اطلاعاتی خود، تحقیقات لازم را انجام داده و هر چه سریعتر وارد معاملات شود.
  • این بازار توانایی واکنش سریع در مورد حرکات بازار و گرفتن بهترین بازخورد و در نتیجه به حداقل رساندن ضرر را دارد. (6)

  معایب بازار دلالی

  • در بازار دلالی همه ی فعالیت ها توسط معامله گران انجام می گردد و کامپیوتر ها نقش خاصی در معاملات ندارند.
  • قیمت گذاری سهام یا کالا در بازار دلالی ممکن است مناسب و منصفانه نباشد، چرا که در این بازار فاکتوری به نام دامنه مناقصه وجود ندارد .
  • دانش و اطلاعات یک متخصص برای برخی معاملات لازم است. متخصص کسی است که در مورد بازار تجربه و دانش دارد و می تواند از فرصت های ایجاد شده، بهتر استفاده کند. یکی از معایب بازار دلالی این است که این بازار نمی تواند از تخصص یک متخصص استفاده کند زیرا در معاملات بازار دلالی شخص سومی وجود ندارد. (3) و (4)
  • فروشندگان به نوعی ایجاد کننده ی بازارهای جدید نیز هستند و احتمال دستکاری و ایجاد گمانه زنی ها در مورد قیمت ها از این طریق نیز وجود دارد. (6)

  جمع بندی و نتیجه گیری

  بازار دلالی با بسیاری از بازارهای موجود در فضای اقتصادی متفاوت است. مهمترین بخش در نحوه انجام عملیات و سادگی آن است. این بازار با پتانسیل بالقوه بسیار بالای خود می تواند بر سهام و اوراق خزانه داری متمرکز شود.

  یکی دیگر از ویژگی های خاص این بازار، وجود تعداد زیادی از فروشنده هاست که به نوعی تنور رقابت را در این بازار داغ نگه می دارند. طبیعتاً آگاهی از مفاهیم این بازار و آشنایی با آن ها، ما را در راه تجارت مان کمک خواهد کرد و به همین دلیل در این مطلب به بررسی کامل این موضوع پرداختیم.

  فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

  

  فرابورس دارای پنج بازار با نام‌های بازار اول، بازار دوم و . میباشد

  بازار فرابورس ایران، از نظر ساختار و مزایا به بازار سرمایه بورس شباهت دارد. کسب سود مناسب به عنوان نخستین و بزرگ ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس محسوب میشود. در این مطلب از سرپوش با بازار فرابورس آشنا می شوید.

  فرابورس

  یکی از بازارهای مالی ایران به نام بازار فرابورس میباشد که می توان سهام های مختلف را در آن خرید و فروش کرد. امکانات فرابورس و شیوه خرید و فروش سهام به بورس، شبیه است. تالار بورس و فرابورس ایران به مردم گوشزد می کند که لازمه ی ورود به چنین بازاری، داشتن دانش درباره مفهوم فرابورس است. درواقع شما نیازمند ارزیابی موقعیت های مربوطه و عمل کردن طبق اصولی پایدار برای موفقیت در فرابورس هستید.

  هدف از راه اندازی بازار فرابورس، برای شرکتهای علاقه مند به حضور در بازار سرمایه و افزایش نقد شوندگی میباشد درحالیکه این شرکت ها هنوز نتوانسته اند در بازار بورس، حاضر شوند. نام چنین بازاری برگرفته ازOver the Counter Market‪( OTC)‬ به معنی« خارج از بورس» می باشد. شرکتهای متقاضی براساس مجوز بازار OTC می توانند با شرایط پذیرش اسان تری روبرو شوند و از تمام مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار، پس از ورود سریعتر به بازار سرمایه برخوردار شوند.

  تاریخچه فرابورس در ایران

  بازار فرابورس ایران، فعالیت خود را در آبان سال ۱۳۸۷ تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرد. ساختار و جایگاه قانونی این بازار به بورس، شباهت دارد اما از شرایط پذیرش و معامله ساده تري برخوردارست تا از این طریق به تامین مالی اقتصاد کشور ، کمک کند.

  ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه، یکی از مهم ترین وظایف بازار فرابورس محسوب میشود که فاقد شرایط ورود به بورس اوراق بهادار است و یا تمایلی ندارد که سریعا به بازار وارد شود. علاوه‌براین که در بازار فرابورس، انواع متنوعی از اوراق بهادار، معامله میشود؛ شرایط و الزامات کمتری برای ورود به آن نیاز است.

  بنگاه های اقتصادی براساس تنوع در شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس ایران می توانند به این بازار مالی با کسب حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، وارد شوند و در بازار مبادلات اوراق بهادار، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده بهره مند شوند.

  انواع فرابورس

  تقسیم بندی های بازار فرابو رس، متفاوت از بازار مالی بورس است. فرابورس، متشکل از ۷ بخش بازار مالی می باشد ولی بازار مالی بورس متشکل از دو بازار اول و دوم است. بخش های بازار مالی شامل بازارهای اول، دوم، سوم یا عرضه، شرکتهای کوچک یا متوسط، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه و ابزار مشتقه می باشد. فرابورس ایران عبارتست از:

  ۱. بازار اول:

  بیشترین سهام پذیرفته شده در فرابورس، متعلق به بازار اول است. شرایط معاملات سریع فرابورس (OTC) پذیرش این بازار نسبت به بورس، از لحاظ حداقل سرمایه ثبت شده ، سهام شناور، تعداد سهامدارن و شفافیت اطلاعاتی، آسان تر است. این بازار نسبت به بازار های دیگر فرابورس، ریسک کمتری دارد اما ریسک بیشتری نسبت به معاملات در بازار بورس دارد.

  ۲. بازار دوم:

  اوراق بهادار شرکتهای سهامی عام در بازار دوم، خرید و فروش می شوند؛ همانگونه که در بازار اول، اینکار نیز انجام میشود ولی میزان سخت گیری شرایط در بازار دوم، کم تر است و شرکت هایی که برای عضو شدن در بازار اول از شرایط کافی برخوردار نیستند، در بازار دوم پذیرفته می شوند. گاهی اوقات این عضوها شامل شرکتهای کوچک، نوپا، زیان ده و یا شرکت هایی هستند که به منظور افزایش سرمایه میخواهند به سهامی عام از سهامی خاص، تبدیل شوند. شرایط پذیرش این شرکت ها در بازار دوم عبارتند از:

  * از زمان تاسیس این شرکت، حداقل ۱۲ ماه بگذرد.

  * در رابطه با شرکت، هیچگونه پرونده یا شکایت مالی وجود نداشته باشد.

  * میزان سهام شناور شرکت، شامل حداقل ۵ درصد از سهام ثبت شده باشد.

  * آخرین سرمایه ای که در شرکت، ثبت شده باید ۱۰۰ میلیون تومان باشد.

  * اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت، نباید سابقه محکومیت قطعی کیفری داشته باشند.

  

  یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بورس ایران، فرابورس است

  ۳. بازار سوم:

  بازار عرضه، نام دیگر بازار سوم است. اوراق بهادار مختلفی در این بازار، عرضه می شود که شرایط پذیرش در بورس و فرابورس را ندارند. از موارد قابل معامله در این بازار می توان به بلوک سهام شرکتهای سهامی، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری پذیرفته نشده در فرابورس، حق تقدم خرید این سهم ها ، رهن و اجاره، اوراقی مثل اوراق مشارکت، سهام بی نام شرکتهای سهامی عام و حتی سهام شرکتهای در حال تاسیس اشاره کرد. میزان ریسک معاملات در این بازار، بالاست و تنها افراد جسور می توانند در آن شرکت کنند.

  سهام شرکتهای سهامی عامی ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار که در هیچ یک از بازارهای بورس یا فرابورس، پذیرش نمیشوند؛ در بازار پایه، منتشر می شود.

  ۴. بازار پایه:

  بهتر است بدانید که در بازار پایه، شروط مذکور در بازار اول و دوم وجود ندارد چون نیازی نیست که شرکت ها در این بازار، پذیرش شوند. این بازار، متشکل از سه رنگ زرد ، نارنجی و قرمز میباشد به این صورت که از شرکتهای کم ریسک به پرریسک دسته بندی شده اند. در ادامه با ویژگی های شرکت های بازار پایه اشنا شوید:

  > نوسان قیمتی در بازار به این صورت تعيين شده که زرد ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز ۱درصد است.

  > شرکتهای بازار زرد، از مجوز درخواست پذیرش برخوردار نیستند و در این بازار باید، صرفا به دلیل الزام قانونی ثبت شوند.

  > به شرکتهای ثبت شده در سازمان بورس که شرایط لازم برای پذیرش را ندارند؛ شرکتهای بازار نارنجی می گویند.

  > در نهایت شرکت هایی در بازار قرمز قرار می گیرند که پذیرششان در بازار بورس و فرابورس به دلیل از دست دادن شرایط لازم لغو می شود.

  ۵. بازار ابزارهای نوین مالی:

  کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم سهام ها مجوز پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی را دارند؛ به شرطی که توسط شورای عالی بورس، تائید شده باشند و مشمول ثبت یا معاف از ثبت سازمان، بنا بر اعلام این شورا باشند. اوراق معامله شده در این بازار عبارتند از:

  - گواهی سرمایه گذاری

  - صکوک که ویژگی های مشخص دارند

  - اوراق مشارکت رهنی

  - صندوق های زمین و ساختمان

  - گواهی های سپرده بانکی

  ۶. بازار شرکت های کوچک( SME):

  بازار سرمایه شرکتهای کوچک، توسط شرکت فرابورس ایران راه اندازی شده است تا شرکتهای دانش بنیان برای بهره برداری از مزایای مالی بتوانند در آن حاضر شوند. بیشتر عملکرد آتی آنها در این شرکت ها بررسی میشود و هیچ توجهی به عملیات مالی حال حاضر آنها نمی شود. حضور شرکتهای کوچک و تامین مالی آنها از بازارهای شرکتهای SME باعث رشد و پیشرفت آنها می شود.

  

  در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است

  مهم ترین وظیفه فرابورس ایران

  مهم ترین وظیفه فرابورس ایران اینست که برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه، طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی را ساماندهی و هدایت کند. به همین دلیل شرایط پذیرش شرکت ها به این صورت است که شرکت ها باید در سریع ترین زمان ممکن با احراز حداقل شرایط به بازار، وارد شوند و بتوانند در بازار اوراق بهادار، از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده استفاده کنند.

  در واقع میزان نظارت سازمان بورس بر معاملات در فرابورس، محدود تر است و صرفا معامله شرکت هایی در این بازار انجام می شود که برای جلوگیری از کلاه برداری ها شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند.

  بهتر است بدانید که سازمان بورس اوراق بهادار، نظارت کاملی بر فعالیت های مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا دارد.

  تفاوت بازار بورس و فرابورس

  >> شرایط پذیرش شرکت ها در بورس نسبت به فرابورس، سخت تر است.

  >> به دلیل این که شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس، آسان است؛ از این رو دوره ی آن نسبت به بورس، کم تر است.

  >> قوانین بورس نسبت به فرابورس، سختتر است؛ به همین خاطر، ریسک نمادهای پذیرفته شده در بورس، کم تر از فرابورس است.

  >> کارمزد خرید و فروش در بورس نسبت به فرابورس، بیشتر است.

  مزایای سرمایه گذاری در فرابورس

  بازار فرابورس ایران، از نظر ساختار و مزایا به بازار سرمایه بورس شباهت دارد. کسب سود مناسب به عنوان نخستین و بزرگ ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس به شمار می رود. شما باتوجه به سرمایه ی اکانت فرابورسی خود، می توانید سودی دریافت کنید که مناسب با آن است. مزایای دیگر ورود به فرابورس عبارتست از:

  > حمایت و شفافیت قانونی

  > حفظ سرمایه مردم در مقابل تورم

  > آسانی نقد شوندگی

  > عدم وجود محدودیت برای سرمایه گذاری در فرابورس

  > مشارکت در اداره شرکت

  > معافیت مالیاتی در فرابورس

  

  شرایط پذیرش شرکت ها در بورس سخت گیرانه تر و در فرابورس ساده تر است

  نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس

  نحوه ی خرید و فروش سهام در فرابورس به بازار بورس اوراق بهادار، شباهت دارد و نیازی به اخذ کد بورسی جدا برای معامله کردن نیست. شما درصورت فعالیت در بازار بورس میتوانید از کد بورسی خود برای خرید و فروش سهام در فرابورس استفاده کنید وگرنه باید حتماً کد بورسی بگیرید.