انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعهای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان سادهتر به بازاری که در آن داراییهای مالی مانند سهام، سپردههای سرمایهگذاری، طرحهای بازنشستگی، انواع بیمه نامهها و اوراق بهادار معامله میشود، بازار مالی گفته میشود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا میکند.
در واقع این بازارها شرایطی را فراهم میکنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسانبورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظامهای اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایهگذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی در نظامهای مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دستهی مختلف طبقهبندی میشوند:
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دستهی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله میشود، بازار بدهی میگویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولتها، بانکها، شهرداریها و سایر سازمانها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانونمند مانند بورس؛ توزیع و مبادله میشود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته میشود. این بازار یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد است، زیرا به شرکتها این امکان را میدهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایهگذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دستهی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین میشود، بازار پول میگویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول میباشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام میشود، بازار سرمایه میگویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل میکند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق میافتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه میگویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم میکند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی به چهار دستهی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمانیافته است که قوانین و شرایط سختگیرانهای را برای پذیرش شرکتها اعمال میکند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار میگیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله میشود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانهزنی میگویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسانتری را برای پذیرش شرکتها در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمانها و موسسات بزرگ سرمایهگذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمانهایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دستهی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله میشود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شدهاست، بازار نقدی میگویند. بازار نقدی در نقطهی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطهای از زمان انجام میشود، به آن بازار نقطهای نیز میگویند.
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعهای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان سادهتر به بازاری که در آن داراییهای مالی مانند سهام، سپردههای سرمایهگذاری، طرحهای بازنشستگی، انواع بیمه نامهها و اوراق بهادار معامله میشود، بازار مالی گفته میشود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا میکند.
در واقع این بازارها شرایطی را فراهم میکنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسانبورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظامهای اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایهگذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی در نظامهای مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دستهی مختلف طبقهبندی میشوند:
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دستهی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله میشود، بازار بدهی میگویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولتها، بانکها، تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس شهرداریها و سایر سازمانها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانونمند مانند بورس؛ توزیع و مبادله میشود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته میشود. این بازار یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد است، زیرا به شرکتها این تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس امکان را میدهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایهگذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دستهی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین میشود، بازار پول میگویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول میباشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام میشود، بازار سرمایه میگویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل میکند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق میافتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه میگویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم میکند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانونمندی به چهار دستهی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمانیافته است که قوانین و شرایط سختگیرانهای را برای پذیرش شرکتها اعمال میکند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار میگیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله میشود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانهزنی میگویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسانتری را برای پذیرش شرکتها در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمانها و موسسات بزرگ سرمایهگذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمانهایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دستهی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله میشود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شدهاست، بازار نقدی میگویند. بازار نقدی در نقطهی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطهای از زمان انجام میشود، به آن بازار نقطهای نیز میگویند.
آنفلوانزا تا چه مدت مسری است؟
عفونت آنفلوانزا بدون عارضه در بیشتر افراد از جمله کودکان از ۳ تا ۷ روز ادامه خواهد داشت. با این حال، سرفه و احساس ضعف یا خستگی میتواند دو هفته یا بیشتر طول بکشد.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ آنفلوانزا عفونت تنفسی بسیار مسری ناشی از ویروس آنفلوانزا است. عفونت آنفلوانزا بدون عارضه در بیشتر افراد از جمله کودکان از ۳ تا ۷ روز ادامه خواهد داشت. با این حال، سرفه و احساس ضعف یا خستگی میتواند دو هفته یا بیشتر طول بکشد.
چه افرادی بیشتر در معرض خطرات عفونت آنفولانزا هستند؟
برخی از افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض مربوط به عفونت آنفولانزا هستند. این موارد شامل:
- پنومونی
- برونشیت
- عفونتهای سینوسی
- عفونت گوش
این عوارض ممکن است به دلیل ویروس آنفلوانزا یا عفونت باکتریایی ثانویه باشد. عوارض جدی مربوط به آنفولانزا میتواند منجر به بستری شدن در بیمارستان و حتی مرگ شود.
در صورت ابتلا به آنفلوانزا معمولاً علائم طی یک هفته برطرف میشوند. داروهای ضد ویروسی تجویز شده ممکن است این مدت زمان را کاهش دهد.
بهعلاوه، عفونت آنفولانزا ممکن است شرایط موجود را بدتر کند. به عنوان مثال، اگر مبتلا به آسم هستید، با وجود عفونت آنفلوانزا حملات آسم شدیدتری را تجربه خواهید کرد.
افراد با این شرایط در معرض خطر بیشتری هستند:
- افراد ۶۵ ساله یا بالاتر
- کودکان زیر ۵ سال و به ویژه زیر ۲ سال
- نژاد آمریکاییهای بومی (سرخپوست آمریکایی یا بومی آلاسکا)
- بارداری یا دو هفته پس از زایمان
- افراد بسیار چاق (BMI 40 یا بیشتر)
- زندگی در خانه سالمندان یا مراکز مراقبت
- ضعف سیستم ایمنی مانند افراد مبتلا به سرطان یا HIV
- ابتلا به بیماری مزمن مانند تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس آسم، دیابت یا COPD
- اختلال کبدی یا کلیوی
آیا ماندگاری برخی از سویههای عفونت آنفولانزا بیش از سایر گونهها است؟
گرچه سویههای مختلف عفونت آنفلوانزا بر طول مدت بیماری تأثیر نمیگذارند، برخی از گونهها (و انواع مختلف آنفلوانزای A ، مانند H3N2) میتوانند بیماری شدیدتری نسبت به سایرین ایجاد کنند.
ویروسهای آنفلوانزای A) H3N2) بیش از سایر زیرگروهها یا سویههای آنفلوانزا انسانی مانند آنفلوانزای A) H1N1) و آنفلوانزای B با بستری و مرگ و میر در کودکان و سالخوردگان همراه است.
علاوه بر این، اثر واکسن برای ویروس های آنفلوانزای A) H3N2) کمتر است.
آنفولانزا تا چه مدت مسری است؟
ظهور علائم آنفولانزا ممکن است یک تا چهار روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس آنفلوانزا طول بکشد.
در صورت ابتلا به عفونت آنفلوانزا، یک روز قبل از بروز علائم آنفولانزا و پنج تا هفت روز پس از بیمار شدن، احتمال سرایت وجود دارد.
مدت زمان سرایت در کودکان کم سن یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است طولانیتر باشد.
ویروس آنفلوانزا همچنین میتواند تا ۲۴ ساعت در سطوحی مانند دستگیره در و میزها زنده بماند. عمر ویروسها در موادی مانند فولاد ضد زنگ، پلاستیک و سایر سطوح سخت بیشتر است.
برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران، مرتباً دستان خود را بشویید و از دست زدن به صورت یا دهان خودداری کنید.
درمان آنفولانزا و راهکارهای خانگی
در صورت ابتلا، نوشیدن مایعات فراوان و استراحت کافی بسیار مهم است. همچنین مسکنهای درد و تب مانند ایبوپروفن (آدویل) یا استامینوفن (تیلنول) برای کمک به تسکین علائم آنفولانزا مفید است.
در دوران بیماری پس از کاهش تب حداقل ۲۴ ساعت در خانه بمانید.
در بعضی موارد، پزشک و متخصص عفونی ممکن است داروی ضد ویروسی تجویز کند. داروهای ضد ویروسی میتوانند طول بیماری را کاهش دهند و از بروز عوارض جلوگیری کنند. این داروها ویروس آنفلوانزا را از بین نمیبرند.
داروهای ضد ویروسی باید در طی ۴۸ ساعت از زمان شروع علائم مصرف شوند تا موثر واقع شوند.
در صورت ابتلا به عفونت آنفولانزا، نوشیدن مایعات فراوان و استراحت کافی بسیار مهم است. همچنین مسکنهای درد و تب مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کمک به تسکین علائم آنفولانزا مفید است.
نسخههای رایج داروهای ضد ویروسی عبارتند از:
- زانامیویر (رلنزا)
- اوسلتامیویر (تامیفلو)
- پرامیویر (راپیواب)
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) همچنین داروی جدیدی را تحت عنوان بالوکساویر ماربوکسیل (زوفلوزا) در اکتبر ۲۰۱۸ تأیید کرد.
دریافت واکسن آنفلوانزا میتواند از بروز عفونت آنفلوانزا جلوگیری کند. از طریق تزریق واکسن به آنفوانزا مبتلا نخواهید شد.
فعلا شواهد علمی از اثر بخشی محصولات طبیعی یا داروهای خانگی در برابر آنفولانزا وجود ندارد.
زمان مراجعه به پزشک متخصص عفونی و علائم آنفولانزا
معمولا بیشتر علائم آنفولانزا طی یک هفته برطرف میشود. با این حال، آنفلوانزا میتواند در گروههایی با عوامل خطر شناخته شده یا افراد با بیماریهای زمینهای، عوارض جدی ایجاد کند.
اگر شما یا فرزندتان علائم زیر را تجربه کردید، بلافاصله به پزشک متخصص بیماری های عفونی مراجعه کنید:
علائم آنفولانزا در بزرگسالان
- مشکل تنفس یا تنگی نفس
- فشار یا درد در قفسه سینه یا شکم
- سرگیجه ناگهانی
- گیجی
- استفراغ
- علائمی که به نظر میرسد بهبود مییابند، اما دوباره برمیگردند یا بدتر میشوند
دریافت واکسن آنفلوانزا میتواند از بروز عفونت آنفلوانزا جلوگیری کند. از طریق تزریق واکسن به آنفوانزا مبتلا نخواهید شد.
علائم آنفولانزا در نوزادان و کودکان
- مشکل تنفس یا تنفس سریع
- عدم دریافت مایعات کافی
- عدم توانایی غذا خوردن
- بیدار نشدن
- بیقراری
- پوست کبود
- تب همراه با بثورات
- کاهش دفع ادرار
- علائمی که به نظر میرسد بهبود مییابند، اما دوباره برمیگردند یا بدتر میشوند
در صورت ابتلا به آنفلوانزا معمولاً علائم طی یک هفته برطرف میشوند. داروهای ضد ویروسی تجویز شده ممکن است این مدت زمان را کاهش دهد.
اما در صورت داشتن ریسک فاکتورهای زیاد و یا علائم شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
سامانه همتا: همه گوشی های آیفون ۱۴ موجود در بازار قاچاق هستند
در استعلام اصالت سامانه همتا، قاچاق بودن این گوشیها اعلام میشود. استعلام اصالت از طریق ارسال شناسه ۱۵ رقمی IMEI به سامانه همتا از درگاههای کد دستوری #۷۷۷۷*، سایت hamta.ntsw.ir و اپلیکیشن همتا امکانپذیر است.
سامانه همتا ضمن هشدار به فروشندگان گوشی های آیفون ۱۴ اعلام کرد که با توجه به عدم واردات قانونی این مدل از گوشیها، کلیه گوشیهای آیفون ۱۴ بازار قاچاق هستند.
به گزارش مهر، سامانه همتا در اطلاعیهای اعلام کرد که تاکنون هیچ گوشی آیفون ۱۴ در هیچ رویهای رجیستر نشده است و گوشیهای موجود در بازار قاچاق محسوب میشود.
در این اطلاعیه آمده است: پیرو اخبار ضدونقیض در رسانهها و سوالات مکرر مخاطبان در مورد وضعیت آیفون ۱۴، به اطلاع میرساند با توجه به عدم واردات قانونی این مدل از گوشیها، کلیه گوشیهای آیفون ۱۴ بازار قاچاق هستند.
لذا به کلیه واحدهای صنفی اکیداً توصیه میشود تا زمان تعیین تکلیف وضعیت واردات قانونی آیفون ۱۴ از خریدوفروش آن خودداری نمایند.
متأسفانه واحدهای صنفی متخلف با وعده و وعید، این گوشیها را به مردم میفروشند که ضروری است اتحادیههای مربوطه و نهادهای نظارتی با آنها برخورد کنند.
لازم به ذکر است در استعلام اصالت سامانه همتا، قاچاق بودن این گوشیها اعلام میشود. استعلام اصالت از طریق ارسال شناسه ۱۵ رقمی IMEI به سامانه همتا از درگاههای کد دستوری #۷۷۷۷*، سایت hamta.ntsw.ir و اپلیکیشن همتا امکانپذیر است.
شناسه IMEI با شمارهگیری کد دستوری #۰۶#* روی دستگاه یا از روی جعبه قابل ملاحظه است. همچنین، قاچاق بودن این گوشیها به محض قرار دادن سیمکارت در قالب پیامک از طرف سامانه همتا اعلام میشود.
تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس
واکنش بازار خودرو به «مجوز نهایی واردات» ؛ نبض خارجیها در ۶ سکانس بررسی شد
ویراژ خودروهای ممنوعه
عصر خودرو- ابلاغ آییننامه واردات خودرو و به همراه آن معرفی ۱۲شرکت حائز شرایط برای ورود خارجیها از یکسو و ورود بیش از هزار خودروی مزایدهای به بازار از سوی دیگر، حالا انتظارات زیادی برای کاهش قیمت وارداتیها در بازار فعلی بهوجود آورده است. این در شرایطی است که قیمتها در بازار نه تنها روند کاهشی به خود نگرفته است، بلکه رشد محسوسی در برخی از محصولات نیز مشاهده میشود.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، در این بین خودروهای بالای 20هزار دلار که در واقع به عنوان خودروهای ممنوعه برای واردات به کشور محسوب میشوند، بیش از دیگر خودروها افزایش قیمت را به خود میبیند؛ چراکه طبق دستورالعمل وزارت صمت تنها خودروهای زیر 20هزار دلار مشخصا مجوز ورود به کشور را دارند. اما برآیند اظهارات برخی از واردکنندگان و فعالان بازار این است که بهدلیل شکاف بین عرضه اندک و تقاضای بالای خودروی خارجی در بازار بهطور حتم بازار وارداتیها با گسل عمیقی روبهرو است که اثر واردات بر قیمت آنها در بازار بعید است بلافاصله پس از ورود سری اولی خارجیها، بروز کند. دو فاکتور تورم و نرخ ارز بیش از سایر متغیرها بر این بازار تاثیرگذار است.
ویراژ خودروهای ممنوعه
چهار سال از شروع ممنوعیت واردات خودرو در ایران میگذرد. اگر چه از یک سال پیش از آن نیز واردات متوقف نبود، اما در عمل ثبت سفارش واردات خودرو انجام نمیشد. حال بعد از حدود پنج سال، راه ورود خودروهای خارجی از دو مسیر باز شده است. ترخیص خودروهای دپویی و تصویب آییننامه واردات خودرو. بر این اساس در چند وقت اخیر علاوه بر هموار شدن مسیر واردات، خودروهای دپوشده در گمرکات و بنادر کشور نیز به مزایده گذاشته شده و راهی بازار خودروهای خارجی شد. اما آیا واردات خودرو و مزایده خودروهای خارجی دپویی میتواند تکانی به بازار آشفته خودروهای خارجی در ایران دهد؟
تاکنون اما بازار به این اخبار واکنش چندانی نداشته است. همچنان وضعیت رکود تورمی در بازار خودروهای خارجی ادامه دارد. آنطور که یکی از اعضای هیاتمدیره انجمن واردکنندگان خودرو میگوید، طی دو ماهی که از ابلاغ آییننامه واردات خودرو میگذرد نه تنها این اخبار باعث کاهش قیمت خودروهای خارجی نشده بلکه در این مدت قیمت این خودروها بین 20 تا 30 درصد افزایش داشته است. حتی قیمت برخی از خودروها که در بازه قیمتی بیش از 20 هزار دلار قرار دارند از 10 تا 50 درصد نیز افزایش داشته است. با این حال رشد افسارگسیخته نرخ ارز را نیز نمیتوان در این افزایش قیمت بیتاثیر دانست. سوم شهریور ماه که آییننامه واردات خودرو ابلاغ شد، نرخ دلار در بازار آزاد 29 هزار و 420 تومان بود اما روز گذشته این رقم به 34 هزار و 150 تومان رسید.
با توجه به اینکه طی چهار سال گذشته هیچ خودروی نوی خارجی وارد بازار نشده و آخرین خودروهای خارجی موجود در بازار، تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس مربوط به سال 2017 میشود و همین خودروهای قدیمی نیز اکثرا بیش از یک میلیارد تومان قیمت دارند میتوان دو سناریو را درباره بیتاثیری آزادسازی واردات و همچنین عرضه بیش از 10 هزار خودروی مزایدهای بر بازار مطرح کرد.
سناریوی اول اینکه ورود موج جدیدی از خارجیها به بازاری که طی چهار سال گذشته خودرویی به خود ندیده و از ورود هر محصول جدیدی محروم بوده، میتواند پاسخی به تقاضای سرکوب شده در این زمینه باشد، بنابراین میتواند بر قیمت خودروهای کنونی بازار تاثیرگذار باشد. سناریوی دوم اینکه دلایل برای بیاعتمادی نسبت به سیاستگذاریهای خودرویی کم نیست. به همین دلیل امکان آن وجود دارد که تا زمانی که این خودروها وارد بازار نشوند و امکان خرید بدون شائبه آن وجود نداشته باشد بازار هیچ تاثیری نبیند و وضعیت رکود تورمی ادامه داشته باشد.
از ماهها قبل اخبار ضد و نقیض درباره واردات خودرو یکی پس از دیگری به گوش میرسید. هر روز وعدهای در این رابطه از طرف مقامات وزارت صمت یا مجلس اعلام میشد اما بدون هیچ توضیحی به فراموشی سپرده شده و وعده جدیدی در سرتیتر اخبار رسانهها قرار میگرفت. با تکرار چنین وضعیتی بازار، اعتماد خود را به اخبار از دست داده است. جدا از دو سناریوی مطرحشده اما برخی کارشناسان از تاثیرپذیری بازار داخلی همراه با آغاز واردات سخن میگویند و این احتمال را میدهند که بازار خودروهای داخلی نیز تحت تاثیر واردات و فروش دپوییها قرار بگیرد. در واقع اگر این دو اتفاق باعث شود که قیمت خودروهای خارجی بهویژه در بازه قیمتی نزدیک به خودروهای داخلی کاهش پیدا کند، بسیاری ترجیح میدهند که به سمت خرید خودروهای خارجی بروند.
این موضوع میتواند قیمت خودروهای داخلی را که بازه قیمتی بیشتری دارند تحت تاثیر خود قرار دهد. مخصوصا خودروهای مونتاژی داخلی که بیش از یک میلیارد تومان قیمت دارند. در هر صورت آنچه مشخص است در صورتی که عرضه خودروهای خارجی به بازار زیاد شود و قیمت خارجیهای حاضر در بازار نیز روند نزولی به خود بگیرد، بهطور حتم شاهد کاهش قیمت داخلیها در بازار خواهیم بود. بازار داخلیها در شرایط کنونی به دلیل فاصله قیمتی کارخانه و بازار با گسل عمیقی روبهروست که پیشبینی میشود در صورت عرضه اندک خارجیها و تقاضای بالای بازار، این گسل در خودروهای وارداتی نیز شکل بگیرد.
در رابطه با نحوه تاثیر ورود خودروهای خارجی از تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس طریق واردات یا مزایده دپوییها بر بازار خودروهای خارجی و داخلی در کشور، با فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو و مصطفی خدری، فعال بازار خودرو و عضو هیاتمدیره انجمن واردکنندگان خودرو به گفتوگو شد. زاوه گرچه معتقد است که واردات خودرو میتواند روی قیمت خودروهای خارجی و برخی خودروهای داخلی تاثیرگذار باشد اما با توجه به تورم موجود و افزایش نرخ ارز میگوید این تاثیر در نهایت بتواند خود را در ثبات قیمت نشان دهد. خدری نیز معتقد است کاهش قیمتی فعلا در کار نخواهد بود اما علتی که وی به آن اشاره میکند شکاف بین عرضه و تقاضا است. خدری میگوید عرضه محدود در برابر تقاضای بالا باعث میشود فعلا شاهد کاهش قیمتی نباشیم.
تاثیر واردات بر بازار
فربد زاوه اعتقاد دارد که عرضه خودروهایی که از سال 96 در گمرکات و بنادر کشور دپو شده بودند، باعث تغییری در بازار خودرو نخواهد شد. وی در این رابطه میگوید بیشتر خودروهایی که در این مزایده به فروش رفتند، خودروهایی با قیمت بیش از 20 هزار دلار بودند که عرضه آنها قطعا ادامه نخواهد داشت بنابراین نمیتواند باعث تغییر قیمت در بازار شود. تنها عرضه محدودی انجام شده که احتمالا سود زیادی را هم نصیب برندگان مزایده کرده است. با این حال این کارشناس خودرو درباره واردات خودرو نظر دیگری دارد. به اعتقاد وی در شرایطی که خودروهای با رده کیفی زیر متوسط در بازار ایران با قیمت گزاف به فروش میرسند، واردات این دست از خودروها یعنی خودروهایی با قیمت کمتر از 20 هزار یورو، بازار خودروهای خارجی را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. وی همچنین تاکید میکند که خودروهای ایرانی که قیمت بالاتری دارند مانند دنا یا پژو 207 نیز از تاثیرات واردات به دور نخواهند بود و بهویژه پژو 207 ریزش قیمت قابل توجهی خواهد داشت.
این کارشناس خودرو اما اعتقاد دارد که چه فعالان بازار خودرو و چه متقاضیان خرید، به راحتی به واردات اعتماد نخواهند کرد. مثال وی برای این موضوع مزایده خودروهای دپو شده است. زاوه در این رابطه میگوید خودروهایی که به مزایده گذاشته شدهاند، اموال مردم هستند که دولت به خاطر محدودیت ارزی و بلاتکلیفی که خود در آن افتاده بود، اقدام به ضبط این خودروها و سپس فروش آنها کرده است. زاوه میگوید حتی عدهای مجبور شدهاند خودروی خود را که در گمرکات و بنادر مانده بود، در این مزایده خریداری کنند. به اعتقاد وی این دست از اقدامات اعتماد به دولت را کاهش داده است.
بنابراین احتمالا شرکتها با محافظهکاری بیش از اندازهای اقدام به واردات خودرو کنند. خریداران هم در مقابل همین محافظهکاری را خواهند داشت، بسیار پیش آمده که شخصی خودرویی تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس خریداری کند و سپس بعد از مدتها برای تحویل آن مجبور به پرداخت مابهالتفاوت قیمت باشد که به خاطر تورم به وجود آمده است. بنابراین این کارشناس خودرو میگوید احتمالا کسانی که تجربه خرید خودروی خارجی دارند اقدام به خرید حواله یا شیوههای فروش شبیه به آن نخواهند کرد و تنها در صورتی که خودرو کاملا آماده تحویل باشد اقدام به خرید خودرو میکنند.
مصطفی خدری نیز میگوید احتمالا در سال جاری شاهد کاهش قیمت خودروهای خارجی نباشیم. وی در این رابطه میگوید به علت مشکل جهانی تامین تراشه، شرکتهای خودروساز سفارشهای کمتر از پنج ماه را قبول نمیکنند. بنابراین اگر همه مسائل نیز طبق روال پیش برود، تا پایان سال شاهد وارد شدن خودرو به کشور نخواهیم بود. به اعتقاد خدری اما اینکه همه مسائل طبق روال پیش برود هم محل ابهام است و اصلا معلوم نیست که وارداتی انجام شود یا نه. با این حال وی اعتقاد دارد که درصورت عملی شدن واردات نیز نباید منتظر کاهش قیمت خودروهای خارجی بود.
وی در این رابطه میگوید در عمل از بهمن ماه سال 96 واردات خودرو متوقف شده است و چه بخواهیم و چه نخواهیم با پنج سال محرومیت بازار از محصول جدید، با ورود خودروهای وارداتی تقاضا بهشدت زیاد خواهد بود. شاهد خدری برای این موضوع ثبت نام 40 هزار نفر برای 10 هزار خودروی دپو شده در مزایده این خودروها است. بنابراین به گفته خدری شکاف عرضه و تقاضا اجازه کاهش قیمت نخواهد داد. بنابراین و با توجه به اظهارات خدری احتمال تکرار وضعیت خودروهای داخلی برای خودروهای وارداتی نیز وجود دارد که تفاوت معنادار عرضه و تقاضا باعث رکود تورمی و رونق گرفتن دلالی شود.
موضوع دیگر اما بیاعتمادی نسبت به عرضه است. علاوه بر عللی که زاوه برای این بیاعتمادی به آن اشاره کرد میتوان دلایل دیگری نیز برای آن برشمرد. همانطور که اشاره شد یکی از مهمترین این دلایل اخبار ضد و نقیض و وعدههای بینتیجه از واردات خودرو است. زاوه در این رابطه نیز میگوید یکی از روشهای دولتها، دادن وعده و آیندهفروشی است، به این امید که در آینده کسی این وعدهها را در خاطر نداشته باشد. برای مثال درباره آزادسازی پولهای بلوکه شده بارها شاهد این اتفاق بودیم. وزارت صمت نیز بارها درباره واردات خودرو از همین روش استفاده کرده است. با این حال این کارشناس خودرو اعتقاد تاثیر مهم بازار ثانویه بر بورس دارد جامعه ایران از تابستان گذشته از کلیه این وعدهها عبور کرده است و این وعدهها نمیتواند کمکی به بازار برای کاهش قیمت کند بلکه تا این خودروها پلاک نشوند، بازار هیچ واکنشی نشان نخواهد داد.
علاوه بر این شاهد اعتماد سرمایهگذارانه نیز نخواهیم بود. با این حال اگر واردات به نتیجه برسد قابلیت تاثیر قیمتی وجود دارد البته این تاثیر قیمتی به صورت ثبات قیمت خواهد بود چراکه نشانهها حاکی از آن است که تا سال 1402 واردات خاصی صورت نمیگیرد. تا آن زمان هم با توجه به تورم موجود نهایتا این تاثیر قیمتی به صورت ثبات قیمت خود را نشان خواهد داد. همچنین خودروهایی که ارزش بیش از 20 هزار دلار دارند احتمالا همین ثبات قیمت را هم تجربه نکرده و شاهد افزایش قیمت قابل توجه باشند. همانطور که اشاره شد به گفته خدری قیمت این خودروها بین 20 تا 30 درصد افزایش داشته است. حتی قیمت برخی از خودروها که در بازه قیمتی بیش از 20 هزار دلار قرار دارند تا 50 درصد نیز افزایش داشته است. برای مثال برخی از مدلهای BMW در این مدت از 7 میلیارد تومان به 10 میلیارد تومان رسیده است.
دیدگاه شما