ماهیت، انواع و روش های سرمایه گذاری
در این متن در خصوص سرمایه گذاری، ماهیت و مفهوم آن، روش های سرمایه گذاری و انواع آن موارد و مطالبی ارائه شده است. تقسیم بندی های مرتبط روش های سرمایه قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری گذاری و همچنین سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم جهت آشنایی بیشتر مطرح شده است. همچنین ریسک به عنوان عامل مهم در سرمایه گذاری اشاره گردیده است.
سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟
در ساده ترین تعریف می توان گفت که سرمایه گذاری یک نوع نگاه به آینده و امید به آینده است. یعنی ماحصل هر نوع تلاشی در حال به امید آن که بتوان در آینده ای دور یا نزدیک خروجی و منفعت آن را نظاره نماییم و به دست آوریم. در تجارت، سرمایه گذاری خریدی برای کسب سود بیشتر و افزایش درآمد در آینده است، یعنی سرمایه خود را در آینده افزایش دهیم. البته برای این افزایش در تجارت نیازمند آن هستیم تا دانش خود را ارتقاء دهیم و روش های سرمایه گذاری را بدانیم تا با استفاده از آنها به مقصود دست یابیم. در علم اقتصاد نیز ماهیت سرمایه گذاری به همین مفهوم اشاره دارد. علم اقتصاد می گوید که شاید کالایی که هم اکنون خریداری می شود مورد نیاز نباشد اما این موضوع به معنای آن است که همین کالا در آینده سود دهی داشته باشد. در مباحث مالی که بیشتر با سهام و بورس در ارتباط است، این مفهوم به خرید و فروش سودآور سهام اشاره دارد. پس قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری به طور خلاصه مشاهده می شود که سودآوری در آینده با استفاده از اصول و روش های متعدد که بر اساس یک خرید اولیه صورت پذیرفته است، سرمایه گذاری نام دارد. در این تعریف حتی کمترین سود دریافتی نیز قابل پذیرش بوده و هیچ محدودیتی برای آن در نظر گرفته نشده است. اصل مطلب آن است که در نهایت بتوان از این سودهای اندک یک پشتوانه قوی برای خود ایجاد نمود. البته عنصر بسیار مهمی در سرمایه گذاری به چشم می خورد که غفلت از آن نا امیدی را به جای امید به همراه خواهد آورد و ان عنصر فعال و به روز، ریسک است.
در تعریف اگر دقت شود، امید به آینده جهت کسب منفعت و سود مطرح شده نه تضمین سود و منفعت در آینده! لذا فرد با یک امید و انتظار در آینده به این کار اقدام می ورزد. نتیجه آن که به هر خرید و فروشی با امید به آینده که سودآور باشد، نمی توان سرمایه گذاری اطلاق نمود. این امید به آینده اگر در قالب اصول و روش های درستی بنا نشده باشد، از همان ابتدا محکوم به شکست، ضرر و نابودی است. زیرا عنصر فعال ریسک که به شرایط مکانی، زمانی و موقعیتی بستگی دارد، نفوذ خود را بر ضرر رسانی اعمال می نماید. در نتیجه تعریف دقیق تر آن خواهد بود که هر نوع اقدامی که با اصول و روش های دقیق و علمی به امید کسب سود بیشتر در آینده منتهی شود و چشن انداز آن بر اساس اسن اصول پیش بینی شده باشد، سرمایه گذاری نام دارد. پس باید روش های سرمایه گذاری و انواع سرمایه گذاری را شناخت و از آنها تبعیت کرد. با استفاده از این روش ها می توان ریسک را کاهش داد که هدف نهایی همین کاهش ریسک است و نتیجه آن افزایش سرمایه و سود خواهد بود.
انواع سرمایه گذاری
برای تقسیم بندی سرمایه گذاری باید اشاره نمود که می توان از جنبه های مختلف این موضوع را بررسی کرد. در اقتصادی می توان گفت که برخی از سرمایه گذاری ها بر دارایی های مشهود مانند زمین صورت می پذیرند و برخی دیگر بر دارایی هایی نظیر سهام شرکتها. پس بر حسب این که دارایی مشهود یا نامشهود است نوعی تقسیم پذیری رخ می دهد.
همچنین گاهی اقدامات افراد برای کسب سود با اندیشه کوتاه مدت، میان مدت یا بلند مدت انجام می شود. در نتیجه با توجه به عنصر زمان می توان آن را در یک تقسیم بندی و با توجه به عنصر زمانی تقسیم بندی نمود.
از سوی دیگر برخی از سرمایه گذاران ریسک گریز هستند و برخی دیگر ریسک پذیر می باشند. افراد ریسک گریز تا آنجا که بتوانند از پذیرش ریسک سر باز می زنند و جهت کسب سود بیشتر از روش هایی بهره می برند که حداقل ریسک را داشته باشد. البته باید اشاره شود که عموما نتیجه این امر کسب سود مشخص و اندک است. زیرا ریسک پذیری با استفاده از اصول مشخص باعث خواهد شد تا منفعت شخص در سطح معینی افزایش یابد. در این خصوص نظریه نوین مارکویتز گویای این نظر است. در نتیجه با توجه به ریسک نیز می توان سرمایه گذاری و سرمایه گذاران را تفکیک کرد. میزان ریسک مشخص می کند سرمایه گذار تا چه اندازه پذیرای ریسک است. مثلا قماربازان بالاترین ریسک را می پذیرند و بر تمام دارایی خود از دست خواهد رفت یا دوچندان می شود، همت می نمایند.
روش های سرمایه گذاری کدام است؟
در نظام مالی هر کشور برای آنکه تولید رونق بگیرد، سازمان بورس شکل می گیرد که بر مبنای آن افراد حقیقی و حقوقی جهت خرید سهام یک شرکت، وارد بورس می شوند و از آنجایی که شرکتها نیز برای حمایت از خود نیازمند سرمایه گذاران هستند، به این جمع ملحق می شوند. ایجاد این ارتباط باعث می شود تا افراد با خرید سهام شرکتها به سودآوری خود در آینده فکر نمایند و شرکتها نیز به تولید خود و گردش چرخه تولید امیدوار باشند. اما در این مسیر برای خرید سهام و سرمایه گذاری باید اصول و روشهایی را دانست تا بتوان به خرید و فروش سهام مبادرت ورزید.
برخ از افراد با داشتن اطلاعات و دانش در این حوزه به خرید و فروش سهم اقدام می نمایند. البته این موضوع بسیار تخصصی است و شامل همه افراد جامعه نمی شود. اغلب افراد نمی توانند به این روش اقدام به خرید و فروش مستقیم سهام نمایند. بلکه بسیاری از افراد روش غیرمستقیم را برای خرید سهام بر می گزینند. در این روش با اعتماد به کارگزاری ها و صندوق های سرمایه، خرید و فروش برای این گروه صورت می پذیرد که کارگزاری ها به عنوان یک واسط بین افراد و سازمان بورس اتصال دهنده سرمایه گذاری هستند و در قبال انجام این خدمت، کارمزد خود را دریافت می نمایند. البته لازم به توضیح است که اقشار عادی جامعه بر طبق قوانین مالی باید از طریق کارگزاری وارد سازمان بورس شوند تا شفافیت معاملات بورسی کاملا روش و دقیق باشد.
قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری
فـــــروشـــــگاه آنــــلایـــــن مــــــدرســـــان شــریــف
فـــــروشـــــگاه آنــــلایـــــن مــــــدرســـــان شــریــف
پیگیری پستی سفارشات
شما هیچ موردی در سبد خرید خود ندارید.
- صـفحه اصلـی
- سایت اصلی
- محصولات
- پاسخنامه کتاب های آموزشی
- کتاب های برتر
- برگشت
- ریاضیات عمومی
- ریاضیات مهندسی
- معادلات دیفرانسیل
- تحلیل مدارهای الکتریکی
- استعداد تحصیلی دکتری
- برگشت
- ریاضیات عمومی
- ریاضیات مهندسی
- معادلات دیفرانسیل
- تحلیل مدارهای الکتریکی
- استعداد تحصیلی دکتری
عضویت در خبرنامه مدرسان شریف
اصل سرمایه در بورس چگونه تضمین می‌شود؟
از آنجایی که سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه همواره با ریسک همراه بوده، طی هفته‌های گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار موافقت اصولی خود را با صندوق‌های تضمین اصل سرمایه اعلام کرده است تا در عین تضمین اصل سرمایه در دوره نزول، سود دهی در دوران صعود را هم حاصل کند.
به گزارش ایسنا، شاید ناخوشایندترین ریسک سرمایه‌گذاری در بورس برای افراد، مخصوصا تازه واردها، کاهش اصل سرمایه یا آورده اولیه‌ای باشد که وارد این بازار می‌کنند، چرا که بعضا این سرمایه از محل دارایی‌هایی اصلی افراد تامین می‌شود. سرمایه‌گذاران از یک طرف مایل نیستند اصل سرمایه آنها متوجه ریسک و ضرر شود؛ از طرف دیگر علاقه‌مند هستند در شرایط رشد و صعودی شاخص نیز از بازدهی و سود برخوردار شوند. در این راستا، یک سازوکار جدید در بازار سرمایه ایجاد شده است که به زودی وارد بازار خواهد شد. این ابزار جدید در عین تضمین اصل سرمایه در دوره نزول، سود دهی در دوران صعود را هم حاصل می‌کند.
طی هفته‌های گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار موافقت اصولی خود را با صندوق‌های تضمین اصل سرمایه اعلام کرده است، این صندوق‌ها اصل سرمایه‌ای که افراد وارد بازار می‌کنند را با سازوکارهای خاص خود تضمین می‌کنند.
روش های ضمانت اصل سرمایه
صندوق‌های مذکور رکن ضامن دارند، به عبارت دیگر در صورت عملکرد نامطلوب صندوق به هر حال اصل سرمایه یا همان آورده اولیه تضمین می‌شود. البته بین ارکان تضمین تفاوت‌هایی وجود دارد. در نوع اول که تضمین با ضمانت سبدگردان است، شرکت سبدگردان ارائه‌دهنده صندوق، که از لحاظ توان مالی و حسن سابقه مورد تایید سازمان بورس است، تضمین‌کننده بوده و در صورت زیان، اصل سرمایه را تضمین می‌کند.
صندوق تضمین با ضمانت سبدگردان به صورت صدور و ابطالی است. این نوع صندوق همچنین در رده صندوق های سرمایه گذاری مختلط رده بندی می شود که به سرمایه گذاران امکان بهره مندی از رشد بازار را هم در زمان رشد بازار در کنار تضمین آورده اولیه در زمان افت بازار خواهد داد. قیمت خرید هر واحد آن در پذیره نویسی ۱۰۰۰ تومان است.
در نوع دوم که تضمین با ضمانت سرمایه‌گذاران صورت میگیرد، تضمین با رکن ضامن اهرم است که ساز و کار پیچیده‌ای دارد. در این نوع صندوق ابتدا یک صندوق قابل معامله (ETF) پذیره نویسی می‌شود که حداقل مبلغ مورد نیاز برای خرید واحدهای این صندوق ۱۰۰ میلیون تومان است. اصل سرمایه نیز در این صندوق، تضمین نمی‌شود و با ریسک همراه است. پس از صدور مجوز تاسیس این صندوق قابل معامله (ETF) و شروع فعالیت آن، صندوق دیگری به صورت صدور و ابطالی پذیره‌نویسی می‌شود که در واقع اصل سرمایه این واحدها تضمین می‌شود و رکن ضامن این صندوق همان صندوق ETF اولیه است که با ریسک همراه بود. به عبارتی به جای سبدگردان، سرمایه‌گذاران صندوق ETF ضامن واحدهای صندوق تضمین می‌شوند.
تفاوت دو قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری نوع صندوق تضمین اصل سرمایه چیست؟
در صندوق نوع اول که تضمین با رکن ضامن انجام می‌شود، از زمان تاسیس صندوق، میتوان واحدهای این صندوق که دارای تضمین است را خریداری کرد اما برای خرید واحدهای دارای تضمین صندوق نوع قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری دوم که تضمین با مکانیزم اهرمی است ابتدا باید صبر کرد تا پذیره‌نویسی واحدهای قابل معامله این صندوق تکمیل شود.
صندوق تضمین با رکن ضامن را شرکت سبدگردان آن صندوق تضمین می‌کند در حالی که واحدهای دارای تضمین صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی را سایر سرمایه‌گذارانی که واحدهای قابل معامله این صندوق را خریداری کرده‌اند، تضمین می‌کنند.
اثر سوگیری شناختی و سوگیری احساسی در سرمایه‌گذاری
هر کسی در زندگی سوگیری و موضع‌گیری‌هایی دارد. ما در مورد مردم، فرصت‌ها ، سیاست‌های حکومت و البته بازار قضاوت می‌کنیم. ما جهان‌مان را با سوگیری‌های خودمان تحلیل می‌کنیم و آن را از دریچه فیلترهایی که محصول تجربیات‌مان است جهت می‌دهیم؛ حال این سوگیری یا سوگیری شناختی است یا سوگیری احساسی.
ما فقط در مورد کسانی که مانیتورهای بورس را رصد می‌کنند، صحبت نمی‌کنیم. ما در مورد فیلترهایی صحبت می‌کنیم که تصمیم‌های ما را پالایش و گاهی این تصمیم‌ها را سوگیرانه به جهتی خاص هدایت می‌کنند. البته ممکن است افراد تصمیم‌هایی را که بر اساس سوگیرهای‌شان گرفته‌اند، عقلانی جلوه دهند. عموما، تمام انواع فعالیت‌های روزمره در وهله اول با الگوهای رفتاری هدایت می‌شوند. همین الگوهای رفتاری می‌توانند فعالیت‌های سرمایه‌گذاری را تحت تاثیر قرار دهند.
برای بیشتر مردم غیرممکن است در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری بی‌طرف رفتار کنند. با این حال سرمایه‌گذاران می‌توانند با درک و شناسایی سوگیری‌ها، آنها را کاهش دهند، سپس وضع قوانین تجارت و سرمایه‌گذاری است که در مواقع لزوم این سوگیری‌ها را کاهش دهد.
در کل سوگیری سرمایه‌گذاری به دو دسته‌بندی اصلی تقسیم می‌شود: شناختی و احساسی. هر دو سوگیری‌ها معمولا نتیجه پیش‌داوری در انتخاب یک گزینه بر گزینه دیگر است.
شناسایی و شناخت سوگیر‌های بی‌فایده شناختی و احساسی به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا بازده کلی فعالیت و سرمایه‌کذاری خود را بهبود ببخشد.
سوگیری شناختی بر پایه تجربه و منطق استوار است. حال این تجربه میتواند درست یا غلط باشد اما سوگیری احساسی اغلب خودبهخود و بر اساس احساسات فردی شکل می‌گیرند.
سوگیری شناختی چیست؟
سوگیری‌های شناختی عموماً شامل تصمیم‌گیری بر اساس مفاهیم تثبیت‌شده مانند تجربه شخصی هستند که ممکن است دقیق باشند یا نباشند. همه ما فیلمی را دیده‌ایم که یک دزد لباس فرم پلیس را می‌پوشد تا از یک ایست بازرسی رد شود. افسر پلیس واقعی فردی را که لباس فرم پوشیده از خودش فرض می‌کند و فکر می‌کند باید یک پلیس باشد. این یک مثال از سوگیری شناختی است. حالا یک پاسبان تقلبی چه ربطی به انتخاب های سرمایه‌گذاری شما دارد؟ با چند مثال بیشتر توضیح می‌دهیم:
سوگیری تایید؛ فریب حرف‌های قشنگ را نخور
دقت کرده‌اید که به افراد و گزینه‌هایی که با شما موافق هستند اهمیت بیشتری می‌دهید؟ معامله‌گران هم همین طور هستند. چند بار به جای اینکه دنبال اطلاعاتی باشید که نظر شما را به چالش بکشد، سهام و گزارش‌هایی که ایده شما را تایید می‌کنند را تحلیل کرده‌اید؟
غلط قمارباز؛ استراتژی روز ششم را نادیده بگیر
بیایید فرض کنیم که فهرست سهام‌های برتر بازار بورس تا پنج جلسه معاملاتی، یک صعود پی‌درپی را تجربه کرده است. شما یک معامله کوتاه در صندوق‌های ذخایر انجام می‌دهید؛ چون باور دارید که احتمال افت بازار در روز ششم زیاد است. اگرچه ممکن است این اتفاق بیفتد، اما بر اساس منطق، رویدادهای گذشته به رویدادهای آینده مرتبط نیستند. ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد که روز ششم باعث ایجاد یک بازار نزولی شود، اما این واقعیت که همیشه بازار، پنج روز متوالی صعودی است بی‌ربط است.
سوگیری وضع موجود؛ جلد نو به مغزت هدیه کن
انسان بنده عادت است. مقاومت برابر تغییر به سبد سرمایه‌گذاری هم سرایت می‌کند. به جای اینکه به دنبال ایده‌های جدید باشیم، با رفتاری تکراری، تمایل به بازگشت به سهام‌های همیشگی و یا صندوق‌های درآمد ثابت را داریم. با اینکه سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که رفتار قابل اعتمادتری دارند یک استراتژی منطقی است اما در نظر بگیرید که این رفتار میتواند سود بالقوه شما را محدود کند.
سوگیری ریسک‌گریز؛ از اخبار بد دور شو
بازار صعودی پرتحرک و شاداب است، با این حال بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل ترس از تغییر مسیر، این دنیای جذاب را از دست داده‌اند. سوگیری ریسک‌گریز اغلب باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران اهمیت بیشتری به اخبار بد بدهند تا اخبار خوب. این نوع سرمایه‌گذاران معمولاً بر سرمایه‌گذاری‌های ایمن و کم ریسک بیش از حد توجه می‌کنند و زمانی که بازار متزلزل است، به این سرمایه‌گذاری‌ها بیشتر نگاه می‌کنند. این سوگیری به قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری طور بالقوه میتواند باعث شود که اثرات ریسک، از احتمال پاداش سنگین‌تر باشد.
اثر زنجیره‌ای؛ همرنگ جماعت نشو
وارن بافت با مقاومت برابر اثر زنجیره‌ای یا همان همرنگ جماعت شدن یکی از موفق‌ترین سرمایه‌گذاران در جهان شده است. توصیه معروف او که می‌گوید حریص باشید وقتی همه می‌ترسند و بترسید وقتی همه حریص هستند، این سوگیری را محکوم می‌کند.
سوگیری احساسی چیست؟
سوگیری احساسی معمولا خودبهخود بر اساس احساسات شخصی هر فرد در زمان تصمیم‌گیری اتفاق می‌افتد.
این تعصبات ممکن است عمیقا ریشه در تجربیات شخصی داشته باشد که در تصمیم‌گیری تاثیر می‌گذارد. موضع گیری احساسی معمولا ریشه در روانشناسی سرمایه‌گذار دارد و غلبه بر آن معمولا سخت‌تر از غلبه بر سوگیری شناختی است. سوگیری‌های احساسی لزوما همیشه اشتباه نیستند. در بعضی موارد سوگیری احساسی یک سرمایه‌گذار ممکن است به او کمک کند تصمیم‌های مناسب‌تری بگیرد که از او محافظت کند.
با چند مثال تعاریف بالا را بیشتر خواهیم شناخت:
سوگیری ضررگریز
آیا در سبد سهام خود سهامی دارید که به قدری کاهش یافته که نمی‌توانید فکر فروش آن را هضم کنید؟ در واقع، اگر سهام را بفروشید، پول باقی‌مانده میتواند دوباره در یک سهام باکیفیت‌تر سرمایه‌گذاری شود. اما از آنجایی که نمی‌خواهید بپذیرید که ضرر از صفحه کامپیوتر به پول واقعی رسیده، دست نگه می‌دارید؛ به این امید که روزی آن را به قیمت واقعی برگردانید.
سوگیری اعتمادبه‌نفس کاذب
«من امتیازی دارم که شما (و دیگران) ندارید.» فردی با سوگیری «اعتماد به نفس کاذب» معتقد است که مهارت‌‌اش به عنوان یک سرمایه‌گذار بهتر از مهارت‌های دیگران است. به عنوان مثال، فردی را در نظر بگیرید که در صنعت داروسازی کار می‌کند و باور دارد در آن بخش توانایی تجارت در سطح بالاتری نسبت به سایر معامله‌گران دارد. بازار از معتبرترین تاجران که چنین تفکری داشتند یک احمق ساخته است. این باور میتواند همین کار را با شما انجام دهد.
سوگیری اهدا (وقف)
همانند سوگیری ضررگریز ایده این است که آنچه مالکش هستیم باارزش‌تر از چیزی است که نداریم. آن سهام زیان‌ده را یادتان هست؟ سهام‌های دیگر در همان گروه ممکن است پتانسیل بیشتری در خود داشته باشند اما سرمایه‌گذار نمی‌فروشد، چون همچنان معتقد است، مانند قبل، سهمش بهترین در گروه خود است.
تفاوت‌های کلیدی
به طور کلی، یک سوگیری معمولاً نتیجه پیش‌داوری هنگام انتخاب دو گروه است. سوگیری‌ها می‌توانند تحت‌تأثیر تجربه، قضاوت، هنجارهای اجتماعی، فرضیات، دانش و موارد دیگر باشند.
سوگیری‌های شناختی عموماً شامل تصمیم‌گیری بر اساس مفاهیم مرسوم است که ممکن است دقیق باشند یا نباشند. سوگیری‌های احساسی معمولاً خودبهخود بر اساس احساسات شخصی یک فرد در زمان تصمیم‌گیری رخ می‌دهد. سوگیری‌های احساسی معمولاً مبتنی بر استدلال مفهومی گسترده نیستند. هر دو سوگیری شناختی و احساسی هنگام تاثیرگذاری بر یک تصمیم ممکن است موفق باشند یا نباشند.
به حداقل رساندن سوگیری‌های (تعصبات) بی‌فایده
در سرمایه‌گذاری، برداشتن گام‌هایی برای به حداقل رساندن موضع گیری بی‌فایده میتواند در کسب درآمد بیشتر بسیار مفید باشد.چند مثال عبارتند از: از یک صفحه اکسل برای محاسبه ریسک یا پاداش هر تجارت یا سرمایه‌گذاری استفاده کنید. این به تعیین آستانه و عدم انحراف از قانون کمک کند. وقتی معامله‌ای انجام می‌دهید، یک هدف صعودی تعیین کنید. وقتی به هدف رسیدید، موقعیت را بفروشید. یکی از راه‌های کلیدی برای به حداقل رساندن سوگیری‌های بی‌سود، تنظیم قوانین معاملاتی عینی و پایبندی به آنها است. قوانین معاملاتی که تعصبات بی‌سود را کاهش می‌دهند، می‌توانند به غلبه بر احساسات و افزایش بازده کمک کنند.
چرا سرمایه مستقیم خارجی به ایران نمی آید؟
علوی:با توجه به کاهش درامدهای نفتی، سرمایه مستقیم خارجی میتوانست نقش مهمی را در نوسازی و به سازی اقتصاد ایران بازی کند.
به گزارش دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت پانزدهم دی ماه سال جاری حجم مصوب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور در دوره پسابرجام (حدود یک سال گذشته) را ۱۱ میلیارد و ۸۰۲ میلیون دلار اعلام کرد.
در این میان افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در بنگاه‌های موجود سرمایه‌پذیر ۴۹۶ میلیون دلار گزارش شده است. بنا به آمار منتشره طی همین دوره زمانی ۱۱۳ مجوز سرمایه گذاری خارجی (طرح جدید) و ۴۴ مجوز افزایش سرمایه گذاری یا تغییرات در بنگاه‌های موجود صادر شده است.
آنچه این گزارش دولتی به آن اشاره دارد، ناظر به تصویب درخواست سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری از سوی مقامات دولتی ایران است. این مرحله تازه یکی از مراحل اداری سرمایه گذاری خارجی در ایران است و در صورتی که همه شرایط فراهم باشد میتوان امیدوار بود که سرمایه خارجی پس از مراحل گوناگون اداری به مرحله اجرائی وارد شود.
البته در جریان این روند ممکن است که سرمایه گذار به هر دلیلی از سرمایه گذاری منصرف شود، بنابراین صرف تصویب درخواست سرمایه گذاری خارجی به معنای ورود سرمایه خارجی نیست و باید دید که چه میزان از این سرمایه گذاری شکل اجرائی بخود می گیرد. اخیرا وزیر اقتصاد ،علی طیب نیا، در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیمای حکومتی ایران با بیان اینکه ۱۱ میلیارد دلار طرح سرمایه گذاری خارجی تصویب شده است، گفت: از این میزان بیش از یک میلیارد دلار جذب شده است. به زبان دیگر تنها ۹ درصد سرمایه گذاری خارجی مصوب اجرائی شده و هنوز نشانی از عملیاتی شدن ۹۰ درصد باقی مانده، وجود ندارد. پرسشی در این جا این است چرا با اجرائی شدن برجام هنوز سرمایه قابل توجهی جذب اقتصاد ایران نمی شود.
اهمیت سرمایه گذاری خارجی در شرایط فعلی
در سالهای اخیر بخصوص در دوره تحریم ها سرمایه گذاری عمرانی و بخصوص در صنایع ایران به شدت کاهش داشته است.
به همین دلیل برای بازسازی و به روزآمدی اقتصاد کشور میبایست سرمایه گذاری انبوهی انجام گیرد.
ریسک بالای سیاسی و اقتصادی ایران قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری به این معناست که بازرگانی خارجی ایران کندتر و گرانتر شده و بازرگانان و سرمایه گذاران ایرانی نمی توانند از مزیت‌های گوناگون بین المللی استفاده کنند و از موضع پایین با طرف‌های بین المللی معامله می کنند. مصرف کننده ایرانی این ریسک بالا را به شکل گرانی، نایابی یا کیفیت پایین کالاها و خدمات احساس می کند.
با این وجود منابع داخلی برای سرمایه گذاری کافی نیست و تنگناهای بسیاری برای سرمایه گذاری از طریق منابع داخلی درایران وجود دارد. بخشی از این تنگناها به کاهش ورودی منابع مالی مربوط است و بخش دیگر اما به تخصیص رانتی و نامناسب به مصارفی همچون اعانه به نهادهای مذهبی و سیاسی و همچنین یارانه‌ها به باد رفته وابسته است.
نگاهی به بودجه دولت در سال جاری و عدم تحقق بودجه‌های عمرانی شاهدی بر این ادعاست. به همین دلیل است که دولت تلاش می کند تا و با ارائه مشوق‌های گوناگون سرمایه گذاران خارجی را به سرمایه گذاری ایران تشویق کند. سرمایه گذاری مستقیم خارجی تنها به معنی تامین مالی یک سلسه فعالیت اقتصادی نیست بلکه دارای پیامدهای مثبت دیگری هم هست. افزایش سرمایه گذاری خارجی در یک کشور نماد افزایش ثبات سیاسی و اقتصادی و همچنین توانایی یک کشور در ایجاد رابطه مثبت با کشورهای دیگر است و این جزئی از سرمایه اعتماد بین المللی آن کشور است.
افزون بر این افزایش ورود سرمایه مستقیم خارجی میتواند به معنی ورود فن آوری، دانش، نوآوری مدیریت و سازمان هم باشد به دلیل همین مزیت هاست که رقابت جدی برای جذب سرمایه خارجی در جهان وجود دارد و کشوری که در این امر موفق است، که بتواند مزیت‌های خود را در عرصه بین المللی به خوبی بازاریابی کند.
موانع اجرایی شدن سرمایه گذاری خارجی ایران
وزیر اقتصاد به درستی بر مانع اصلی جذب سرمایه گذاری خارجی به ایران تاکید دارد و می گوید: «برای جذب سرمایه گذاری خارجی باید شرایط سرمایه گذاری داخلی فراهم شود». وی در ادامه می گوید:« وی با بیان اینکه بهبود فضای کسب و کار یکی از ۱۲ اولویت وزارت اقتصاد و دارایی است، افزود: فضای کسب و کار ایران در سال ۹۲ در رتبه ۱۵۲ جهان قرار داشت که سال گذشته این رتبه به ۱۱۸ رسید و. رتبه جهانی فضای کسب و کار ایران در جهان امسال با دو پله تنزل به ۱۲۰ رسیده و این نشان دهنده آن است که سرعت اقدامات ما کم بوده است».
با توجه به کسر بودجه دولت، کاهش درامدهای نفتی و محدودیت ذخایر ارزی و بالاخره اتلاف سرمایه در سال های اخیر، سرمایه مستقیم خارجی میتوانست نقش مهمی را در نوسازی و به سازی اقتصاد ایران بازی کند که در اثر آن اشتغال و رونق اقتصادی در ایران افزایش یابد، و در نتیجه بازار ایران رقابتی شود و مصرف بهبود یابد.
بنابراین تحریم‌های هسته‌ای تنها یکی از موانع جذب سرمایه خارجی در ایران بود و برجام تنها بخشی از مشکلات را حل کرد. حتی پیش از برجام نیز ایران سرمایه چندانی را جذب نکرد بود، و فرار سرمایه به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس شاهد این مدعاست. مشکل خارجی تنها یکی از مشکلات جذب سرمایه است و البته مشکلات و عوامل ریسک دیگر از جمله تنش‌های منطقه‌ای و هم چنین مشکلات داخلی اعم از مشکلات اقتصادی و سیاسی و بخصوص تنش قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری داخلی در تفسیر و اجرای قوانین مهمتر هستند به نوبه خود موانع جذب سرمایه هستند.
قوانین ایران بسته به اینکه کدام جناح سیاسی بر سرکار میاید میتواند بسیار متفاوت تفسیر شود. تفسیر جناح اقتدارگرا به گونه‌ای است که عملا سدی برای فعالیت بنگاهای خارجی خواهد بود، حال آنکه تیم دولت تفسیر معتدلانه‌ای از قانون دارد. بنگاه‌های بین المللی میبایست چشم انداز روشنی از آینده ایران برای دست کم برای بین ده تا بیست سال که دوره برگشت سرمایه است داشته باشند. چنین چشم اندازی فعلا وجود ندارد. ایران در اوائل سال آینده شاهد انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود و اینکه چه نیروی بر سر کار آید تاثیر بسیاری بر روند تعامل اقتصادی ایران با سرمایه گذاران خارجی خواهد داشت.
ریسک بالای سیاسی و اقتصادی ایران به این معناست که بازرگانی خارجی ایران کندتر و گرانتر شده و بازرگانان و سرمایه گذاران ایرانی نمی توانند از مزیت‌های گوناگون بین المللی استفاده کنند و از موضع پایین با طرف‌های بین المللی معامله می کنند. مصرف کننده ایرانی این ریسک بالا را به شکل گرانی، نایابی یا کیفیت پایین کالاها و خدمات احساس می کند.
ختم کلام
با توجه به کسر بودجه دولت، کاهش درامدهای نفتی و محدودیت ذخایر ارزی و بالاخره اتلاف سرمایه در سال های اخیر، سرمایه مستقیم خارجی میتوانست نقش مهمی را در نوسازی و به سازی اقتصاد ایران بازی کند که در اثر آن اشتغال و رونق اقتصادی در ایران افزایش یابد، و در نتیجه بازار ایران رقابتی شود و مصرف بهبود یابد.قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری
البته با توجه با ماجراجویی بین المللی و بی‌ثباتی سیاسی در داخل این فرصت را دست کم در شرایط فعلی باید از دست رفته تلقی کرد مگر اینکه تحولی اساسی صورت گیرد. به نظر میرسد که سرنوشت سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران مانند بسیاری از امور دیگر به چگونگی تحولات سیاسی داخلی و همچنین تعامل حاکمیت ایران با سایر کشورهای جهان گره خورده است.
یادداشت‌ها و مقالات، آرای نویسندگان خود را بازتاب می‌دهند و بیانگر دیدگاهی از سوی رادیو فردا نیستند.
دیدگاه شما