بورس ٢۴ : صحبت از سهام عدالت است.می گویند عرضه های سهام عدالت توسط بانک ها و کارگزاری ها در چهارشنبه گذشته استارت جدید منفی شدن بازار سرمایه را زد و بعد ماجرای تائیدیه و تکذیبیه های مربوط به صندوق «دارادوم» بهانه ای شد برای ریزش بازار و سهم های بزرگ. «بورس ٢۴» در گفت و گو با سیدعلی پورقره سید رئیس هیات مدیره کارگزاری بانک ملی ایران به واکاوی موضوع پرداخته است.او در این گفت و گو از عملکرد این کارگزاری بزرگ در فروش سهام عدالت دفاع کرده است.
عرضه اولیه سهام چیست
درمورد عرضه اولیه می توان چنین عنوان کرد که به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره می نماید که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه میشود. با توجه به تجربیات افراد که در بازار بورس هستند گفته می شود که در عرضه اولیه ها بیشتر مواقع سود آور می باشد.
عرضه اولیه سهام
عرضه اولیه در معنای ساده بدین شرح است که شرکتی برای نخسین بار سهام خود را در بورس قرار دهد به عبارت دیگر سهام شرکت ها برای نخسین بار در بازار بورس توسط عامه مردم خریداری می شود اما خرید سهام در صورتی است که کد یا سهام یا کد بورسی داشته باشند.
عرضه اولیه سهام یکی از گزینه های بسیار مهم و جذاب جهت کسب سود بیشتر می باشد چون سهام هایی که در این عرضه به فروش می‌رسند در بیشتر مواقع سود آور بوده و به همین دلیل، طرفداران زیادی دارند در این عرصه دارند.
درمورد عرضه اولیه می توان چنین عنوان کرد که به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره می نماید که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه میشود. با توجه به تجربیات افراد که در بازار بورس هستند گفته می شود که در عرضه اولیه ها بیشتر مواقع سود آور می باشد.
توجه داشته باشید که عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، تازه کار خودش را شروع کرده است. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است. حتی گاهی شرکتهای دولتی با سال‌ها سابقه کار در این عرضه شرکت میکنند. شرایط خرید و فروش سهام در عرضه‌های اولیه کمی با سهام های عادی متفاوت است.
مراحل خرید عرضه اولیه
برای خرید عرضه اولیه به دو صورت امکان پذیر می باشد بصورت آنلاین و آفلاین می باشد.
در خرید آفلاین باید به همان صورت که در اطلاعیه عرضه اولیه عنوان کرده اند سرمایه گذار باید قیمت و حجم درخواستی خود را وارد سامانه معاملاتی کند تا کارگزار نسبت به خرید عرضه اولیه برای شخص اقدام و خریداری نماید. در مقابل در روش آنلاین سرمایه گذار بایستی در زمان مشخص شده توسط سازمان بورس اقدام به خرید اوراق بهادار نماید.
لازم به ذکر می باشد جهت خرید عرضه اولیه سرمایه گذار باید درخواست قیمت و حجم را وارد سامانه معاملاتی کند. در خصوص قیمت و حجم باید گفت که سرمایه گذار نمی تواند درخواست خود را به هر قیمت و حجمی وارد سامانه کند بلکه باید درخواست حجم و قیمت خود را طبق اطلاعات منتشر شده در آگهی عرضه اولیه وارد سامانه کند.
مراحل خرید عرضه اولیه
۱٫مطالعه اطلاعیه جهت خرید عرضه اولیه
- نام شرکتی که عرضه اولیه خواهد شد به همراه نماد آن.
- تاریخ انجام عرضه اولیه.
- حداکثر حجمی که خریدار قادر به خرید خواهد بود.
- بازه قیمتی که برای خرید سهام در نظر گرفته شده است.
۲٫ شارژ حساب معاملاتی خود.
جهت خرید سهام ابتدا بایستی حساب سامانه معاملاتی خود را شارژ نمایید این عملیات را می توان در منوی پرداخت وجه انجام داد. بهتر است شارژ کردن حساب خود را به ساعات نزدیک انجام معامله عرضه اولیه موکول نکنید و در روزهای قبل این کار را انجام دهید زیرا امکان شلوغی سامانه معاملاتی وجود دارد.
۳٫ ثبت سفارش
“معمولا” در نخستین ساعت‌های زمان معاملات، از طریق پیغام ناظر سایت مدیریت فناوری بورس تهران، بازه زمانی ثبت سفارش اعلام میشود.
نکته حائز اهمیت آن است که اختصاص سهم در عرضه اولیه به روش ثبت سفارش، براساس اولویت زمانی ثبت سفارش نیست. بنابراین چه در ساعات اولیه این کار را انجام دهید و در چه ساعات پایانی، تفاوتی در تعداد سهام تخصیص یافته به شما ندارد.
۴٫ تخصیص سهام
در صورتی که عرضه اولیه در ساعات اولیه صبح صورت پذیرد، معمولا پس از ساعت ۱۶ روز عرضه اولیه، تخصیص سهام پایان می‌گیرد برخی کارگزاری‌ها، خودشان برای مشتریان عرضه اولیه می‌خرند.
برای استفاده از این روش، باید روز قبل از عرضه اولیه، حساب خود را شارژ کنید تا کارگزار در زمان ثبت سفارش از حسابتان برداشت و خرید را انجام دهد.
تعدادی دیگر از کارگزاری‌ها، برای افزایش مشارکت خریداران و تشویق مشتریان، عرضه اولیه را بدون نیاز به نقدینگی انجام می‌دهند که این روش نیز مانند روش بالا نیاز به تایید فرم توافق نامه کارگزاری دارد.
حق تقدم سهام
یکی از مزایای سهام در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار این است که چون سهامداران یک شرکت، در واقع به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب میشوند، در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند.
به این اولویت، حق تقدم خرید سهام می‌گوینـد. به عبارت دیگر در صورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند و به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته میشود.
هنگامی که یک شرکت افزایش سرمایه میدهد، به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا می‌کند. حال به دلیل اینکه سهامداران یک شرکت خواهان حفظ حقوق و منافع خود در شرکت هستند، این انتظار را دارند که بعد از افزایش سرمایه شرکت، درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به قبل از افزایش سرمایه حفظ کنند. به همین دلیل براساس قانون تجارت این حق برای سهامداران شرکت در نظر گرفته میشود.
نسبت سود و زیان در حق تقدم
دامنه نوسان حق تقدم سهام شرکت ها دو برابر سهم عادی است و ریسک بالایی دارد. نوسان دو برابری هم می‌تواند سود زیادی را نصیب سرمایه گذار کند و هم می‌تواند باعث ضرر و زیان شود که این موضوع به میزان آشنایی شما با بورس و تشخیص درست زمان ورود و خروج توسط سهامدار بستگی دارد.
دامنه نوسان در معامله نماد حق تقدم شرکت‌ها، ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی است، به این معنی که نماد حق تقدم در طی روز می‌تواند ۱۰+ درصد و یا ۱۰- درصد به نسبت قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد.
اشخاصی که به معامله حق تقدم می‌پردازند باید به این موضوع توجه کنند که ریسک حق تقدم سهام بیشتر از سهام عادی است، چون در این حالت در طی روز در بیشترین حالت می‌تواند حدود ۲۰ درصد هم نوسان داشته باشد در حالتی که این دامنه نوسان برای سهام عادی نزدیک به ۱۰ درصد است.کارگزار ناظر به چه معناست؟
اگر شخصی فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل نکند و حق تقدم خود را در مدت زمان تعیین شده نفروشد، به این حق تقدم ها، حق تقدم استفاده نشده می‌گویند که شرکت حق تقدم استفاده نشده را به روش حراج و از طریق آگهی‌ها می‌فروشد و مبلغ کارمزد فروش را از آن مبلغ کم کرده و باقیمانده آن را به حساب سهامداران واریز می کند.
شکایت از شرکت های بورسی
جهت اعلام و مشخص کردن تخلفات شرکتهای فعال در بازار بورس و سرمایه ایران و همچنین کارگزاری‌های رسمی سازمان بورس، شما میتوانید هم به سازمان بازرسی کل کشور قوه قضاییه شکایت خود را عنوان نمایید و یا به صورت اینترنتی، تخلف مورد نظر خود را ثبت سیستمی کنید و کد رهگیری برای پیگیری تخلف اعلامی دریافت نمایید و همچنین میتوانید به سامانه رسمی ثبت تخلفات بورس مراجعه کرده و گزارش تخلف را اعلام نمایید.
معمولا پس از ۲ تا ۴ هفته، نتیجه رسیدگی به گزارش شما اعلام خواهد شد. با توجه به اینکه شمار فعالان بازار بورس ایران هر سال افزایش می یابد و شمار جدیدی از مردم به جمع جامعه سهامداران می‌پیوندند، اعلام تخلفات از کارگزاری ها و ناشران روند صعودی داشته و درگزارش امروز، شیوه اعلام تخلف را معرفی کردیم.
برطبق ماده ۲۴۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت شرکت های بورسی موظف اند حداکثر ظرف مهلت ۸ ماه از تاریخ برگزاری و تشکیل مجمع، سود را پرداخت نمایند و همچنین ناشران موظف هستند در مدت ۱۰ روز قبل از تشکیل و برگزاری مجامع شرکت های بورسی، برای پرداخت سود نقدی، جدول زمان بندی را تنظیم نموده و طبق آن مکلف اند تا سود سهامداران را پرداخت نمایند.
تلاش برای اجرای کامل «سیستم هیبریدی» در بورس
عکس: نگار متین‌نیا
گروه بورس: اعظم شریفی- بیش از یک سال از راه‌اندازی سیستم جدید معاملات بورس تهران می‌گذرد؛ سامانه جدیدی که تغییرات بسیاری برای بومی‌سازی آن صورت گرفته است؛ اما تغییراتی که همراه با این سیستم ایجاد شد، همچنان مشکلاتی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کند.
عکس: نگار متین‌نیا
گروه بورس: اعظم شریفی- بیش از یک سال از راه‌اندازی سیستم جدید معاملات بورس تهران می‌گذرد؛ سامانه جدیدی که تغییرات بسیاری برای بومی‌سازی آن صورت گرفته است؛ اما تغییراتی که همراه با این سیستم ایجاد شد، همچنان مشکلاتی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کند. بنابر شواهد این سیستم به دلایلی به طور کامل خریداری نشده؛ بر این اساس از ابتدا مقرر شد تا زمان راه‌اندازی سامانه پس از معاملات جدید، از سامانه قبلی بورس جهت ارائه خدمات پس از معاملات استفاده شود. به این ترتیب روش کارگزار ناظر به بازار معرفی شد. ماهیت کارگزار ناظر و مشکلات ناشی از آن باعث شده تا در تازه‌ترین اظهارنظرها، کانون نهادهای سرمایه‌گذاری خواستار حذف کارگزار ناظر برای شرکتهای سرمایه‌گذاری شده است. این در حالی است که کانون کارگزاران نیز حذف کارگزار ناظر را برای رونق بازار مفید می‌داند. درخواست حذف کارگر ناظر از آنجا ناشی میشود که زمان بیشتری برای انجام معاملات از این طریق طی میشود و تاثیرگذاری قابل توجهی در کاهش حجم و میزان معاملات سهامداران حقیقی و حقوقی دارد.
سیستم معاملات کامل خریداری نشده است
در این باره معاونت عملیات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه معتقد است: سامانه جدید معاملات بورس تهران بر مبنای سیستم Hybrid تهیه شده است. بدین معنا که هر زمان که هر خریدار به یک کارگزار مراجعه و خریدی برای او انجام میدهد، برای فروش همان میزان از همان سهم نیز باید به همان کارگزار مراجعه کند. به عبارتی اگر خریدار یک سهم را از چند کارگزار تهیه کند برای فروش نیز باید به تک‌تک آن کارگزاران جهت فروش سهام خود مراجعه کند.
سلطانی‌نژاد گفت: کارگزار ناظر در حقیقت شکل تغییر یافته سامانه قبلی بورس و اوراق بهادار است که جهت ایجاد قابلیت تبادل داده‌ها بین دو سامانه معاملات و پس از معاملات تعبیه شده است. با ایجاد سامانه جدید پس از معاملات هر دو سامانه صرفا با روش Hybrid فعالیت خواهند کرد.
وی درخصوص اینکه چرا سیستم معاملات کامل خریداری نشده است، توضیح داد: تصمیمات مربوط به خرید نرم‌افزار معاملات قبل از تاسیس این شرکت صورت پذیرفته است. اما در هر حال شرکت سپرده‌گذاری مرکزی جهت راه‌اندازی سامانه جدید پس از معاملات ابتدا با یک شرکت انگلیسی جهت طراحی و خرید سامانه همکاری داشت که بنا به جهاتی منجر به عقد قرارداد نشد و بنا بر تصمیم اتخاذ شده مقرر شد تا سامانه مزبور حتی با قدری تاخیر در داخل کشور تهیه شود؛ اما با راه‌اندازی سامانه جدید، باز هم روش کار به روش سابق (آزاد) برنخواهد گشت و مبنای فعالیت آن بنا بر استراتژی تعیین شده روش Hybrid خواهد بود. سلطانی نژاد درخصوص حل مشکل شرکتهای سرمایه‌گذاری خاطرنشان کرد: در حال حاضر امکان ایجاد چند کد سهامداری به وجود آمده که به طور موقت مشکل آنان تا حدی حل شده است؛ به این معنی که شرکتهای سرمایه‌گذاری می‌توانند سهام خود را با کدهای مختلف تحت نظارت کارگزاران مختلف قرار دهند.
وی در پاسخ به اینکه آیا الگوی سیستم Hybrid می‌تواند به عنوان راه‌حل برای مشکلات کارگزار ناظر تلقی شود؟ اظهار داشت: در صورت راه‌اندازی سیستم هیبرید (که با توجه به لزوم سازگاری دو سیستم معاملات و پس از معاملات ایجاد آن اجتناب‌ناپذیر است) باز هم داراییها تحت نظر کارگزاران قرار خواهد گرفت و به نظر می‌رسد تنها تفاوت آن با سیستم موجود، قرار گرفتن دارایی خریداری شده توسط یک کارگزار تحت نظر همان کارگزار جهت فروش باشد.
حجم معاملات تحت تاثیر کارگزار ناظر
در همین حال، مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس با بیان اینکه کارگزار ناظر هم برای کارگزاران و هم برای شرکتهای سرمایه‌گذاری مشکلات زیادی را به وجود آورده است، تاکید کرد: در زمان خرید سیستم معاملات جدید، مسوولان سازمان بورس نتوانسته‌اند سیستمی مدرن را که متناسب با شیوه معاملات بورس تهران باشد، خریداری کنند. بنابراین در سیستم جدید همچنان سیستم «پس از معاملات» قبلی به کار گرفته میشود که به نوبه خود مشکلات بیشتری را سبب شده است.
ایوب باقرتبار تاکید کرد: استفاده از کارگزارناظر، پویایی و حجم معاملات شرکتهای سرمایه‌گذاری را تحت تاثیر قرار داده است. با وجود اینکه طی یک روز می‌توان کارگزار ناظر را عوض کرد؛ اما حتی این یک روز نیز در بازاریابی‌های فعالان بازار برای خرید و فروش سهام اثرگذار است. وی یادآور شد: در سیستم قبلی شرکتهای سرمایه‌گذاری این اجازه را داشتند که برای فروش سهام با کارگزاران مختلف تماس بگیرند و شبکه بازاریابی فعالی را برای فروش سهام در اختیار داشتند، اما در این سیستم، فرآیند عوض کردن کارگزار ناظر در طول ساعت معاملات امکان‌پذیر نیست. وی خاطرنشان کرد: قول‌هایی داده شده است تا با راه‌اندازی سیستم هیبریدی و به‌روزرسانی سامانه سیستم پس از معاملات، کارگزار ناظر حذف شود.
دبیر کانون کارگزاران نیز با بیان اینکه اکثر کارگزاران بارها حذف کارگزار ناظر را مطرح کرده‌اند، گفت: در جلسات متعدد با شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و مسوولان بورس، این مساله را خواستار شده‌ایم؛ اما پاسخی که به ما داده‌اند این است که در حال حاضر امکان برگشت به سیستم قبلی معاملات وجود ندارد.
خزلی خرازی افزود: استدلال کارگزارانی که بیش از ۱۵ سال با سیستم معاملات قبلی به سهام همه مشتریان دسترسی داشتند و سهم می‌فروختند، این است که سیستم جدید قدرت مانور در معاملات را به میزان زیادی کاهش داده است. وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر شرکتهای سرمایه‌گذاری برای فروش و بازاریابی‌های خود محدودیت پیدا کرده‌اند. این در حالی است که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی قول داده است که با به‌روزرسانی نرم‌افزار پس از معاملات، بتواند سیستم هیبرید را کامل کند.
خرازی اظهار داشت: شاید با این اقدام سپرده‌گذاری مرکزی تسلط کارگزاران و شرکتهای سرمایه‌گذاری بر معامله دارایی‌هایی که در اختیار دارند بیشتر شود و دیگر مساله‌ای به نام کارگزار ناظر نداشته باشیم. دبیر کانون کارگزاران اظهار داشت: اگر می‌خواهیم به سمت معاملات آتی و استفاده از ابزارهای مالی جدید حرکت کنیم، باید به صورت رسمی به استفاده از سیستم اعتباری رو بیاوریم. این روش که با سیستم هیبریدی اجرا میشود می‌تواند با پوشش ریسک کارگزاران، رونق معاملات را به همراه بیاورد. خرازی یادآور شد: در حال حاضر اشخاص حقیقی و حقوقی مایل به خرید اعتباری هستند و این اتفاق می‌افتد. ولی به دلیل اینکه سیستم اعتباری هنوز راه نیفتاده است، این امکان وجود ندارد و امیدواریم با سیستم هیبریدی، این موضوع حل شود.
کارگزار ناظر آزادی انتخاب را می‌گیرد
در همین باره دبیر کانون نهادهای سرمایه‌گذاری با بیان اینکه کارگزار ناظر، آزادی انتخاب در معاملات را تحت تاثیر قرار داده است، گفت: با بقیه کارگزار ناظر، اصل رقابتی بودن از بین رفته و مشکلات زیادی از این بابت به وجود آمده است. شاپور محمدی افزود: هر چند سیستم هیبریدی نیز مشکلات خاص خود را دارد؛ اما سیستم جدید معاملات بر اساس سیستم هیبریدی است که می‌توان مشکلات را در این سیستم حل کرد.
این در حالی است که کارگزار ناظر خریدهای اعتباری شرکتهای سرمایه‌گذاری را با مشکل مواجه کرده و کارگزاران به دلیل وجود کارگزار ناظر مایل به انجام معاملات اعتباری نیستند. محمدی یادآور شد: این مساله ریسک کارگزاران را در خریدهای اعتباری کاهش میدهد. بر این اساس حذف کارگزار ناظر می‌تواند فرصت‌های خرید و فروش بازار برای سرمایه‌گذاران را حل کند و سرعت و رقابت، مورد توجه قرار گیرد.
پرتفوی (Portfolio)
گروهی از دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله، پرتفوی یا سبد دارایی ها (به فرانسوی: Portfolio) کارگزار ناظر به چه معناست؟ گفته میشود. پـرتفوی به صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگه‌داری شده و یا به وسیله حرفه‌ای‌های عرصه مالی مدیریت میشود.
توضیحات مدیر مالی در مورد پرتفوی
احتیاط حکم می‌کند که سرمایه گذاران باید یک پرتفوی سرمایه گذاری بر حسب میزان تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری خود تشکیل دهند. به پرتـفوی سرمایه گذاری به شکل یک کیک که به چند قسمت با اندازه‌های مختلف تقسیم شده و برای تهیه هر قسمت از مواد و طعم‌دهنده‌های مختلف استفاده شده، نگاه کنید.
به طور مثال، یک سرمایه گذار ریسک گریز و محافظه کار ممکن است پرتفوی‌ای با سهام شرکتهای بزرگ، صندوق های سرمایه گذاری در شاخص، اوراق قرضه یا مشارکت و همینطور سپرده بلندمدت بانکی با نقد شوندگی بالا داشته باشد. در مقابل، یک سرمایه گذار ریسک پذیر ممکن است سهام چند شرکت کوچک را به سهام یک شرکت رو به رشد با سرمایه بزرگ بیفزاید و در اوراقی با ریسک و بازده بالا سرمایه گذاری کند، همینطور به دنبال املاک، فرصت‌های سرمایه گذاری بین‌المللی و سایر فرصت‌های برای بزرگ‌تر کردن پرتفوی خود باشد.
معمولاً در زبان فارسی از نام‌های دیگری نظیر پورتفولیو، سبد سهام و سبد دارایی ها به جای پرتـفوی استفاده میشود.
وقتی شما در بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید. در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.
مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش میکنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آنها را بیشینه می‌کند.
هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص داراییها اهمیت ویژه‌ای پیدا میکنند.
اگر به موضوع پرتفوی بهینه سهام علاقه دارید پیشنهاد میکنیم حتماً مقاله پرتفوی بهینه سهام: روی مرز کارایی حرکت کنید را مطالعه کنید.
تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز میشود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش میدهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.
یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد میکنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند. توصیه‌ای که احتمالاً آن را با عبارتی نظیر «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید» شنیده‌اید.
ما در مقاله تنوع بخشی پرتفوی: دستورالعملی کاربردی برای تنوع بخشی سه گام مهم برای تنوع بخشی به پرتفو را توضیح داده ایم.
قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:
میزان پذیرش و تحمل ریسک
افق زمانی سرمایه گذاری
هدف از سرمایه گذاری
مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.
بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.
تخصیص دارایی یک تکنیک برای تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری است که به دنبال برقراری توازن میان ریسک و بازده پرتفوی و ایجاد تنوع بخشی با تقسیم کل سرمایه بین دارایی هایی نظیر اوراق مشارکت، سهام، ملک، طلا، ارز و پول نقد است. هر دسته از این دارایی ها سطوح مختلفی از ریسک و بازده را دارا هستند. پس هر یک از آنها در طول زمان به شکل متفاوتی رفتار خواهند کرد. به صورتی که وقتی ارزش یک دارایی رو به افزایش است، دارایی دیگری ممکن است کاهش یافته یا اینکه به اندازه اولی افزایش نداشته باشد. به عبارتی تخصیص دارایی کمک می‌کند تا عملکرد ضعیف یک گروه از سرمایه گذاری توسط سایر گروه‌ها به‌خوبی پوشش داده شود. برای تخصیص دارایی ها شما باید به سه مولفه ای که در بالا ذکر شد توجه کنید و با توجه به این سه مولفه در دارایی های مختلف سرمایه گذاری کنید.
ما در درسی تحت عنوان تخصیص داراییها: تکنیک اصلی برای تشکیل سبد سهام این موضوع را مفصل شرح داده ایم.
در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آنها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:
ریسک بازار
ریسک صنعت
ریسک توقف نماد
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
ریسک نرخ ارز
موارد بالا فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی مختلف است. شما با دانستن اینکه پرتفوی چیست و چطور میتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را با تشکیل پرتفوی کاهش دهید، میتوانید انواع ریسک ها مدیریت کنید. اگر می‌خواهید تا راجع به هر یک از آنها بیشتر اطلاعات کسب کنید، توضیحات کامل‌تر آنها را در درس ریسک سرمایه گذاری چیست و چرا باید به آن توجه کرد؟ بخوانید.
صندوقهای سرمایه گذاری در سهام و متنوع سازی پرتفولیو
اگر شما دانش کافی برای سرمایه گذاری در بورس ندارید و همینطور زمان لازم را هم برای فعالیت‌های روزانه در بورس ندارید، بنابراین احتمال موفقیت شما در این بازار از طریق سرمایه گذاری در صندوقهای سهامی بیشتر است. شما با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در سهام از مزایایی زیادی برخوردار می‌شوید. ازجمله:
- از خدمات کارشناسان استفاده میکنید
- سبد دارایی های خود را به‌خوبی تنوع بخشی میکنید.
- دارایی شما نقدشوندگی مناسبی دارد.
- هزینه معاملات شما کاهش می‌یابد.
- انتخاب برای شما آسان است.
صندوقهای سرمایه گذاری در سهام بخش اصلی و عمده منابع خود را در سهام شرکت ها سرمایه گذاری میکنند؛ بنابراین از همان ریسکی که شما هنگام سرمایه گذاری در سهام با آن مواجهید، برخوردار هستند؛ اما عاملی که سرمایه گذاری در این نوع صندوقها را جذاب کرده است، مدیران متخصص و حرفه‌ای در حوزه سرمایه گذاری هستند که به‌طور فعالانه دارایی های موجود در صندوق را موردبررسی قرار می‌دهند و با تنوع بخشی و اجرای اصول سرمایه گذاری موفق، عملکرد بالای صندوق ها را تضمین میکنند.
پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟
پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی 2 نوع پرتفوی وجود دارد
- پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
- پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/زیان دارایی های تحت مدیریت شما را به نمایش میگذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.
مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است. در صورت تمایل میتوانید توضیحات مربوط به پرتفوی لحظه ای و تفوات آن را با سبد پرتفو در سایت کارگزاری مفید مطالعه کنید.
معادل انگلیسی و تلفظ صحیح پرتفوی عبارت است از:
Portfolio
تاریخ انتشار این مقاله کارگزار ناظر به چه معناست؟ 3 مهر 1396 است. تاریخ آخرین بروزرسانی 8 خرداد 1399 است.
اگر سؤال یا نظری دارید در بخش نظرات مطرح کنید. همینطور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
بهبود فرآیندها در فروش سهام عدالت / یک کارگزار فعال بازار روایت می کند.
بورس ٢۴ : صحبت از سهام عدالت است.می گویند عرضه های سهام عدالت توسط بانک ها و کارگزاری ها در چهارشنبه گذشته استارت جدید منفی شدن بازار سرمایه را زد و بعد ماجرای تائیدیه و تکذیبیه های مربوط به صندوق «دارادوم» بهانه ای شد برای ریزش بازار و سهم های بزرگ. «بورس ٢۴» در گفت و گو با سیدعلی پورقره سید رئیس هیات مدیره کارگزاری بانک ملی ایران به واکاوی موضوع پرداخته است.او در این گفت و گو از عملکرد این کارگزاری بزرگ در فروش سهام عدالت دفاع کرده است.
بورس24 : صحبت از سهام عدالت است.می گویند عرضه های سهام عدالت توسط بانک ها و کارگزاری ها در چهارشنبه گذشته استارت جدید منفی شدن بازار سرمایه را زد و بعد ماجرای تائیدیه و تکذیبیه های مربوط به صندوق «دارادوم» بهانه ای شد برای ریزش بازار و سهم های بزرگ.
« بورس24 » در گفت و گو با سیدعلی پورقره سید رئیس هیات مدیره کارگزاری بانک ملی ایران به واکاوی موضوع پرداخته است.او در این گفت و گو از عملکرد این کارگزاری بزرگ در فروش سهام عدالت دفاع کرده است.
ما یک تجربه موازی و نسبتا موفق در فروش سهام عدالت داشتیم، در فروش ۳۰ درصد قبلی چرا این اتفاق نیفتاد؟ اصلا ۳۰ درصد قبلی درست عرضه شد و دومی به این شکل. ؟
۳۰ درصد قبلی و ۳۰ درصد دوم که مجموعا ۶۰ درصد است، از هم تفکیک نیستند. حتی کسانی که اصلاح مشخصات آنها در این پروسه انجام شده، انحصار وراثت شده اند یا ایران نبوده اند هنوز آن ۳۰ درصد تمام نشده است. نکته ای که وجود دارد این است، که زیرساخت ایجاد شده و دیگرمثل قبل نیست شما یک تیک بزنید و ۳۰ درصدتان فروش برود. نکته ای که وجود دارد علاوه بر سیستم کارگزاری بانک ملی که در آن run شده است، تا سقف ۶۰ درصد پورتفو قابلیت فروش دارد. چیزی که سهام عدالت را از بازار مجزا می کند، این است که سهامداران سهامِ عدالت رفتار متفاوتی با افراد عادی بورس دارند. از نظر دانشِ بازارِ سرمایه ای فاصله دارند، نسبت به سهامداران عادی و برای آنها خیلی مهم است که پول بگیرند. بعضی از آنها راجع به نمادها، شاخص و تعداد سهام اطلاعاتی ندارند و به ما برای فروش سهام عدالت مراجعه می کنند.
مثلا ما می گوییم در پتروشیمی و فولاد این اتفاق افتاده است و او اصلا نمی داند که این ها چیست و فکر می کنند که سهام عدالت یک‌نماد یا شستا است. ما در آنجا به خاطر اینکه صف اول جبهه هستیم می بینیم که چقدر درگیری، دغدغه فکری و مشکل دارند. مشکلات سیستم سهام عدالت خیلی زیاد است. فرض کنید در یک روستایی نزدیک ۳۰۰ نفر رجیستر سهام عدالت شدند. یک مرکز اینترنت آنجا وجود دارد که همه ثبت نام کرده اند. آن زمان اهمیت نداشته است و سیستم‌های OTO وجود نداشته است و ۳۰۰ نفری که آنجا ثبت نام کردند، اطلاعات موبایل ۲۸۰ نفر ۲۸۰ نفر مسئول کافی نت آنجاست. یعنی وقتی که ما می خواهیم OTP پاس کنیم که آنها تایید کنند، موبایل آن را پاس کنیم. ن ما می توانیم اصلاح کنیم و نه سپرده گذاری می تواند این کار را انجام دهد. اکنون در سپرده گذاری تقریباً فکر می کنم یک چیزی نزدیک به ۵ میلیون نفر اطلاعات تمیز و درستی وجود دارد که همین ها به خاطر اینکه سامانه ها با یکدیگر موازی کار میکنند و فرض کنید یک نفر کارگزاری مفید رفته و رجیستر کرده است و کارگزاری بانک ملی هم ثبت نام می کند و کارگزاری سومی هم ثبت نام کرده است. از نظر خودش می گوید که من در این سه جا ثبت نام کرده ام که هرکدام که سریع تر شد برای من بفروشند. ولی این برای ما چه مشکلی دارد؟ مشکل کارگزار ناظر را ایجاد می کند. ورژن جدید وب سرویسی که مجموعه سپرده‌گذاری قرار است که ارائه بدهد و در تست ارائه شده است، کارگزار ناظر هم دست سهامدار است و می تواند کارگزار ناظر را تغییر دهد.
همانند دارا که دقیقا همینگونه است...
من بانک ملی را عرض می‌کنم چون دو روز پیش یک جلسه در وزارت اقتصاد بوده است، ما ارتباط تنگاتنگی با سازمان داریم و اپلیکیشن های موبایلی که در مجموعه بانک بود را حذف کردیم و همه این ها را یک اپلیکیشن مرکزی ساپورت می کند. با مدلی که ما پیاده سازی کردیم، مغایرت اطلاعات بانکی و کارگزاری وجود ندارد و همه این ها در یک سیستم مرکزی ثبت می شوند و با عددی که ما پرداخت کردیم نسبت به فروشی که انجام شده است، با توجه به این که ما ۴۰ درصد بازار را داریم، بیشترین عدد از کارگزاری بانک ملی بوده است و تا ۲۲ مرداد غیر از مغایرت ها هیچ پرداختی نداریم. فقط کسانی که اطلاعاتشان دارای مغایرت است و در سامانه سپرده گذاری یا سامانه بانکی است، همه را کارگزار ناظر به چه معناست؟ صفر کرده ایم. در حال حاضر سعی کرده ایم در این حوزه پیشتاز باشیم. در کارگزاری های بانکی شعب بانک به کمک آن ها می آیند و دسترسی مردم بیشتر است، در بانک ملی با ۳۵۰۰ شعبه بیشترین مشکل را داشتیم. در جلسه ای که با مجموعه سپرده گذاری داشتیم، تقریبا تمام کیس هایی که خطا وجود دارد، کدملی اشتباه، شماره موبایل اشتباه و. تمام کدهای خطا دار و تمام اشتباهات در کارگزاری بانک ملی حداقل چند نمونه از آن وجود دارد ، را بررسی کردیم. این ها برطرف شده است، ما نمونه‌ای شده ایم که کارگزاری های دیگر مخصوصا بانکی ها از همین مدل برای پیاده سازی استفاده کنند. اپلیکیشنی که در حال حاضر در اختیار سهامداران محترم گذاشتیم، امکانات جالبی دارد و می توانند ببینند که چه سهمی برایشان مانده است و سقف مجاز برای آن ها چقدر است، اختیار دارند که این کار را انجام دهند. تکمیل تر هم می شود. امروز با یکی از مدیران سازمان صحبت می کردم، چند مورد داشتند که به نظرشان جالب می آمد و برای اپلیکیشن ما مفید بود و ما با پیمانکار صحبت کردیم و قول دادیم که در کارگزار ناظر به چه معناست؟ اسرع وقت آن را درست کنیم.
به نظر شما از ۳۰ درصد قبلی و ۳۰ درصد جدید کلا چه عددی از سهام عدالت مانده است؟ برای این که این اتفاق دوباره نیفتد این راهکار چقدر می تواند کمک کند؟ خودِ کارگزاری ها چگونه می توانند عرضه های بعدی را انجام دهند که ما این اشتباه و تجربه را دوباره نداشته باشیم و انگشت اتهام به سمتشان نباشند اگر هم مقصر نباشند؟
از دوشنبه یک اتفاق دیگری که افتاده است، سهام عدالت در بازار معاملات بلوکی انجام می شود. این باعث می شود که یکی از اعتراضاتی که مردم داشتند، راجع به این بود که چرا پول خرد به حسابشان واریز می شود، ما وقتی معاملات بلوکی انجام می دهیم، عدد درشت تری برای سهامداران می توانیم بگوییم.
ما یک عدد یک تجمیعی می گیریم و بین آن ها تقسیم می کنیم. نکته ای که وجود دارد، تعداد مشتریان کارگزاری بانک ملی است، با توجه به این که بالا رفته است، بعضا باعث می شود که سهم افراد از این کیک کوچکتر می شود، عدد معاملات دست ما نیست. اعتراضات مردم به جا است.
پیشنهاداتی در این جلسات هم اندیشی که در کانون انجام می شود، داده شده است. مثلا یکی از آن ها فایفو بوده است که کسانی که می آیند، اول بتوانیم تسویه کنیم و بعد نفرات بعدی بیایند. ولی در روش فایفو شاید بعضی از سهامدار ها نزدیک به 2 تا 3 ماه در ثبت فروش هستند.
این برای این است که همه این فروش را ببینند، ممکن است 3 ماه دیگر بازار بریزد یا مثبت باشد. چون این را ما نمی توانیم، پیش بینی کنیم. فعلا مدلی که الان در دسترس همه ما است، این که همه به یک نسبت از کارگزار ناظر به چه معناست؟ آن فروش، بر اساس آن فایل ای پی ای که سپرده گذاری می شود بین شان تقسیم شود.
چون دیگر در اختیار سهامدار ها است، دیگر ما نمی توانیم مانند 30 درصد ضریبی از تعداد ثبت نام کرده بگیریم،ضرب در 30 درصد سهام عدالت کنیم و بگوییم این قدر. این دقیق می گوید: 60 درصد اختیار دست شان است، یعنی می توانند عرضه نکنند و هوشمندانه بایستند و تا زمانی که بازار بهتر شد عرضه کنند، این دیگر در اختیار ما نیست که ما بتوانیم عدد بدهیم.
تغییر کارگزار ناظر به چه معناست؟
بر اساس مدل قبلی افرادی که در بانک ملی حساب داشته اند، می آمدند و ما با آی دی فایل کارگزار ناظر شان می شده ایم و ما به آن ها خدمت ارائه می دادیم یا کارگزاری های دیگر می رفتند و ثبت نام می کردند.
الان در بعضی از کامنت ها که من در مصاحبه قبلی در بحث شفاف سازی داشته ام، بعضی ها از برخی کارگزاری ها ناراضی بودند، اتفاقا از کارگزاری بانک ملی راضی بودند. این افراد می توانند اگر کارگزاری دیگری دارند، کارگزاری بانک ملی را به عنوان کارگزار ناظر سهام شان انتخاب کنند که وقتی فروش انجام می شود، تسویه هم از کارگزاری بانک ملی انجام شود.
یا برعکس می توانند، کارگزاری ناظر شان را از بانک ملی تغییر دهند. مثلا فرض می کنند، یک کارگزاری دیگری وجود دارد که اپلیکیشن بهتری دارد، سرعت فروش آن بهتر است. انجام دهند و بعد از آن که فروش شان انجام شود، تسویه شان با آن کارگزاری است.
که این هم روی همان سامانه آنلاین است، گزینه به نام تغییر کارگزاری ناظر که می توانند، با استفاده از آن کارشان را انجام دهند. وب سرویس نوشته شده است و پیاده سازی احتمالا تا چهارشنبه انجام شود و برای همه است.
در مورد این موضوع بلوکی که در بازار دوم هم می شود، عرضه کرد، توضیحی می دهید؟
حالا دیگر در بازار دوم به صورت بلوکی سهام عدالت عرضه می شود، یعنی به جای این که ما اردر روی بازار بگذاریم، ممکن است این تاثیر منفی روی بازار بگذارد. این دیگر یک تکه در سامانه معاملات بلوکی معامله می شود. دیگر نیاز نیست، ما آن را روی کانتر بگذاریم که صف صعودی به وجود بیاید. که حالا جو های اینجوری هم در این چند وقت داشته ایم، برایمان درست کنند.
چرا از اول این کار را نکرده اند؟
واقعیتی که وجود دارد، اول این سهام عدالت تصمیم گیری شد، با یک فورماژوری این سهام عدالت شد، بعدا تازه مرحله به مرحله مشکلات آن برطرف شد و درست شد، بهینه شد، راه حل های بهینه آمد، سامانه های بهینه آمدو دیتا بیس بهینه آمد.
اوایل آن یک اتفاق وحشتناکی افتاده بود و فایل سی دی آفلاینی که مجموعه خصوصی سازی داشت، دیتا بیس این فایل بود، یعنی اگر در این اکسل یک عددی جابه جا می شد، واقعا کنترل آن خیلی برای مجموعه ها سخت بود.
الان دیگر این ها برطرف شده است، به این نتیجه رسیده اند که در بازار دوم بلوکی عرضه شود، مردم می توانند، خودشان بیایند و اوردر بگذارند. حالا کسانی که هوشمندانه تر در بازار سرمایه گذاری می کنند، می توانند بیایند و تصمیم بگیرند، فولاد شان یا صنایع پتروشیمی شان را بفروشند.
هر چیزی را که صلاح می دانند، حجم نقدینگی بازار هم بالاتر بود، آن موقع ما تقاضای خوبی برای شان داشته ایم. می بینید که الان هم برای کسانی که سهام بلوکی شان را می خواهند، عرضه کنند، بخشی از آن را در بازار می دهند. در همین 1 یا 2 ماه اخیر به خاطر اینکه حجم نقدینگی بازار هم بالا تر بود، می توانستند، بدهند همان کاری که دولت کرد.
الان با توجه به اینکه حجم نقدینگی تراکنش مالی مخصوصا خیلی کم تر شده است تصمیم گیری شده است که معاملات بلوکی انجام دهند که خریدار مشخص فروشنده مشخص در یک مرحله که این صف ها هم خیلی جو ایجاد نکند.
در پورتفوی اصلی چه زمانی می آید؟ فکر می کنم باید به طور کامل آزاد سازی سهام عدالت انجام شود و بعد در پورتفو اصلی بنشیند؟
این الان در دو مرحله آزاد سازی شده است، اگر اشتباه نکنم بالای 99 درصد فکر کنم بهمن امسال برای 22 بهمن دولت بخش باقیمانده را آزاد می کند، این دیگر وارد پورتفو اصلی شان است و دست ما نیست. سپرده گذاری باید نهادینه کند تا در پورتفوی اصلی بیاید شاید آن هایی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند در آن موقع می توانند، در پورتفوی اصلی شان ببینند.
کارگزاری ها با سپرده گذاری به عنوان وکیل یا ناظر جلسات مستمر ندارد که مثلا این چالش هایی که قرار بوده است، در بازار اتفاق بیفتد با همدیگر بنشینند و صحبت کنند و توصیه کنند، اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است بعد از آن این اتفاق بیفتد، که بعد بحث عمدی بودن خیلی از مسائل مطرح نشود که دستکاری بوده است و خودشان خواسته اند که بازار بریزد؟
اتفاقا اگر الان ما به یک مرز پختگی رسیده ایم یا شاید هنوز پختگی کامل در بحث فرآیند های سهام عدالت نرسیده باشیم، پشت آن همین جلسات بوده است. یعنی همین جلسات مستمری که مجموعه نظارتی سازمان بورس، کانون کارگزاری ها و سپرده گذاری مشترک گذاشته اند، حرف های کارگزاری ها را شنیده اند، دغدغه سهامدار ها را شنیده اند.
چون بالاخره این شکایت ها همه اش در سازمان بورس مجموعه های نظارتی قوه قضائیه ریاست جمهوری این ها همه منعکس شده است. آن ها به نهاد ناظر انتقال داده اند. در دغدغه کارگزاری ها و دغدغه عمد گذاشته اند.
ببینید یک سری چیز ها در تصمیم گیری بسیار ساده است، ولی در اجرا که می آییم آن موقع مشکلات بیرون می زند. الان در اجرا ما به مرز پختگی رسیده ایم، یعنی قبل از اینکه بخواهد این کار انجام شود، نمی دانسته اند، چه اشکالاتی ممکن است بزند. شاید به نظر شان می آمد که همین دیتا بیس آفلاین می تواند، قابل استناد باشد و دیگر ما مشکلی نداشته باشیم. با همین دیتا بیس آفلاین همه می توانند بدون دغدغه بفروشند.
این فاصله طولانی است که تا سهام عدالت در دسترس مالک قرار بگیرد، خیلی ها متاسفانه فوت کرده اند، خیلی ها موبایل شان تغییر کرده است، شماره حساب شان را تغییر داده اند و خیلی اتفاق ها افتاده است که در آن ثبت نام اولیه نبوده است.
ثبت نام اولیه هم هنوز سیستم ها به این پیشرفتگی الان نبود، سیستم اتیوپی نبوده است که کسی بخواهد این کار را بکند، وارد سیستم شود و پسورد اش را بگیرد و تایید بگیرد که درخواست دارد یا خیر.
بعدا این ها به وجود آمده است، الان دارد درست می شود، دیتا کلین می شود، خود دیتا کلین شدن بخش عمده ای از مشکلات را برطرف می کند. هم دیتای کارگزاری هم دیتای سهامدار چون الان این اتفاق افتاده است، الان با مشکلات کمتری فروش می رود.
مثلا اگر این زیر ساخت قبل از زمان عرضه 30 درصد وجود داشت، قطعا مردم می توانستند 30 درصد اول را خودشان اردر بگذارند که بخرند، بفروشند، چند درصد از چه سهم شان فروش رود، شاید اصلا دوست داشتند در 30 درصد اول پتروشیمی شان را خالی می کردند. در اختیارشان بود آن موقع اصلا چنین زیر ساختی وجود نداشت. الان چندین مرحله وب سرویس ها ورژن جدید گرفته است، آپدیت شده است و هر روز دارد به بلوغ بهتری می رسد.
بهبود فرآیندها در فروش سهام عدالت / یک کارگزار فعال بازار روایت می کند.
بورس ٢۴ : صحبت از سهام عدالت است.می گویند عرضه های سهام عدالت توسط بانک ها و کارگزاری ها در چهارشنبه گذشته استارت جدید منفی شدن بازار سرمایه را زد و بعد ماجرای تائیدیه و تکذیبیه های مربوط به صندوق «دارادوم» بهانه ای شد برای ریزش بازار و سهم های بزرگ. «بورس ٢۴» در گفت و گو با سیدعلی پورقره سید رئیس هیات مدیره کارگزاری بانک ملی ایران به واکاوی موضوع پرداخته است.او در این گفت و گو از عملکرد این کارگزاری بزرگ در فروش سهام عدالت دفاع کرده است.
بورس24 : صحبت از سهام عدالت است.می گویند عرضه های سهام عدالت توسط بانک ها و کارگزاری ها در چهارشنبه گذشته استارت جدید منفی شدن بازار سرمایه را زد و بعد ماجرای تائیدیه و تکذیبیه های مربوط به صندوق «دارادوم» بهانه ای شد برای ریزش بازار و سهم های بزرگ.
« بورس24 » در گفت و گو با سیدعلی پورقره سید رئیس هیات مدیره کارگزاری بانک ملی ایران به واکاوی موضوع پرداخته است.او در این گفت و گو از عملکرد این کارگزاری بزرگ در فروش سهام عدالت دفاع کرده است.
ما یک تجربه موازی و نسبتا موفق در فروش سهام عدالت داشتیم، در فروش ۳۰ درصد قبلی چرا این اتفاق نیفتاد؟ اصلا ۳۰ درصد قبلی درست عرضه شد و دومی به این شکل. ؟
۳۰ درصد قبلی و ۳۰ درصد دوم که مجموعا ۶۰ درصد است، از هم تفکیک نیستند. حتی کسانی که اصلاح مشخصات آنها در این پروسه انجام شده، انحصار وراثت شده اند یا ایران نبوده اند هنوز آن ۳۰ درصد تمام نشده است. نکته ای که وجود دارد این است، که زیرساخت ایجاد شده و دیگرمثل قبل نیست شما یک تیک بزنید و ۳۰ درصدتان فروش برود. نکته ای که وجود دارد علاوه بر سیستم کارگزاری بانک ملی که در آن run شده است، تا سقف ۶۰ درصد پورتفو قابلیت فروش دارد. چیزی که سهام عدالت را از بازار مجزا می کند، این است که سهامداران سهامِ عدالت رفتار متفاوتی با افراد عادی بورس دارند. از نظر دانشِ بازارِ سرمایه ای فاصله دارند، نسبت به سهامداران عادی و برای آنها خیلی مهم است که پول بگیرند. بعضی از آنها راجع به نمادها، شاخص و تعداد سهام اطلاعاتی ندارند و به ما برای فروش سهام عدالت مراجعه می کنند.
مثلا ما می گوییم در پتروشیمی و فولاد این اتفاق افتاده است و او اصلا نمی کارگزار ناظر به چه معناست؟ داند که این ها چیست و فکر می کنند که سهام عدالت یک‌نماد یا شستا است. ما در آنجا به خاطر اینکه صف اول جبهه هستیم می بینیم که چقدر درگیری، دغدغه فکری و مشکل دارند. مشکلات سیستم سهام عدالت خیلی زیاد است. فرض کنید در یک روستایی نزدیک ۳۰۰ نفر رجیستر سهام عدالت شدند. یک مرکز اینترنت آنجا وجود دارد که همه ثبت نام کرده اند. آن زمان اهمیت نداشته است و سیستم‌های OTO وجود نداشته است و ۳۰۰ نفری که آنجا ثبت نام کردند، اطلاعات موبایل ۲۸۰ نفر ۲۸۰ نفر مسئول کافی نت آنجاست. یعنی وقتی که ما می خواهیم OTP پاس کنیم که آنها تایید کنند، موبایل آن را پاس کنیم. ن ما می توانیم اصلاح کنیم و نه سپرده گذاری می تواند این کار را انجام دهد. اکنون در سپرده گذاری تقریباً فکر می کنم یک چیزی نزدیک به ۵ میلیون نفر اطلاعات تمیز و درستی وجود دارد که همین ها به خاطر اینکه سامانه ها با یکدیگر موازی کار میکنند و فرض کنید یک نفر کارگزاری مفید رفته و رجیستر کرده است و کارگزاری بانک ملی هم ثبت نام می کند و کارگزاری سومی کارگزار ناظر به چه معناست؟ هم ثبت نام کرده است. از نظر خودش می گوید که من در این سه جا ثبت نام کرده ام که هرکدام که سریع تر شد برای من بفروشند. ولی این برای ما چه مشکلی دارد؟ مشکل کارگزار ناظر را ایجاد می کند. ورژن جدید وب سرویسی که مجموعه سپرده‌گذاری قرار است که ارائه بدهد و در تست ارائه شده است، کارگزار ناظر هم دست سهامدار است و می تواند کارگزار ناظر را تغییر دهد.
همانند دارا که دقیقا همینگونه است...
من بانک ملی را عرض می‌کنم چون دو روز پیش یک جلسه در وزارت اقتصاد بوده است، ما ارتباط تنگاتنگی با سازمان داریم و اپلیکیشن های موبایلی که در مجموعه بانک بود را حذف کردیم و همه این ها را یک اپلیکیشن مرکزی ساپورت می کند. با مدلی که ما پیاده سازی کردیم، مغایرت اطلاعات بانکی و کارگزاری وجود ندارد و همه این ها در یک سیستم مرکزی ثبت می شوند و با عددی که ما پرداخت کردیم نسبت به فروشی که انجام شده است، با توجه به این که ما ۴۰ درصد بازار را داریم، بیشترین عدد از کارگزاری بانک ملی بوده است و تا ۲۲ مرداد غیر از مغایرت ها هیچ پرداختی نداریم. فقط کسانی که اطلاعاتشان دارای مغایرت است و در سامانه سپرده گذاری یا سامانه بانکی است، همه را صفر کرده ایم. در حال حاضر سعی کرده ایم در این حوزه پیشتاز باشیم. در کارگزاری های بانکی شعب بانک به کمک آن ها می آیند و دسترسی مردم بیشتر است، در بانک ملی با ۳۵۰۰ شعبه بیشترین مشکل را داشتیم. در جلسه ای که با مجموعه سپرده گذاری داشتیم، تقریبا تمام کیس هایی که خطا وجود دارد، کدملی اشتباه، شماره موبایل اشتباه و. تمام کدهای خطا دار و تمام اشتباهات در کارگزاری بانک ملی حداقل چند نمونه از آن وجود دارد ، را بررسی کردیم. این ها برطرف شده است، ما نمونه‌ای شده ایم که کارگزاری های دیگر مخصوصا بانکی ها از همین مدل برای پیاده سازی استفاده کنند. اپلیکیشنی که در حال حاضر در اختیار سهامداران محترم گذاشتیم، امکانات جالبی دارد و می توانند ببینند که چه سهمی برایشان مانده است و سقف مجاز برای آن ها چقدر است، اختیار دارند که این کار را انجام دهند. تکمیل تر هم می شود. امروز با یکی از مدیران سازمان صحبت می کردم، چند مورد داشتند که به نظرشان جالب می آمد و برای اپلیکیشن ما مفید بود و ما با پیمانکار صحبت کردیم و قول دادیم که در اسرع وقت آن را درست کنیم.
به نظر شما از ۳۰ درصد قبلی و ۳۰ درصد جدید کلا چه عددی از سهام عدالت مانده است؟ برای این که این اتفاق دوباره نیفتد این راهکار چقدر می تواند کمک کند؟ خودِ کارگزاری ها چگونه می توانند عرضه های بعدی را انجام دهند که ما این اشتباه و تجربه را دوباره نداشته باشیم و انگشت اتهام به سمتشان نباشند اگر هم مقصر نباشند؟
از دوشنبه یک اتفاق دیگری که افتاده است، سهام عدالت در بازار معاملات بلوکی انجام می شود. این باعث می شود که یکی از اعتراضاتی که مردم داشتند، راجع به این بود که چرا پول خرد به حسابشان واریز می شود، ما وقتی معاملات بلوکی انجام می دهیم، عدد درشت تری برای سهامداران می توانیم بگوییم.
ما یک عدد یک تجمیعی می گیریم و بین آن ها تقسیم می کنیم. نکته ای که وجود دارد، تعداد مشتریان کارگزاری بانک ملی است، با توجه به این که بالا رفته است، بعضا باعث می شود که سهم افراد از این کیک کوچکتر می شود، عدد معاملات دست ما نیست. اعتراضات مردم به جا است.
پیشنهاداتی در این جلسات هم اندیشی که در کانون انجام می شود، داده شده است. مثلا یکی از آن ها فایفو بوده است که کسانی که می آیند، اول بتوانیم تسویه کنیم و بعد نفرات بعدی بیایند. ولی در روش فایفو شاید بعضی از سهامدار ها نزدیک به 2 تا 3 ماه در ثبت فروش هستند.
این برای این است که همه این فروش را ببینند، ممکن است 3 ماه دیگر بازار بریزد یا مثبت باشد. چون این را ما نمی توانیم، پیش بینی کنیم. فعلا مدلی که الان در دسترس همه ما است، این که همه به یک نسبت از آن فروش، بر اساس آن فایل ای پی ای که سپرده گذاری می شود بین شان تقسیم شود.
چون دیگر در اختیار سهامدار ها است، دیگر ما نمی توانیم مانند 30 درصد ضریبی از تعداد ثبت نام کرده بگیریم،ضرب در 30 درصد سهام عدالت کنیم و بگوییم این قدر. این دقیق می گوید: 60 درصد اختیار دست شان است، یعنی می توانند عرضه نکنند و هوشمندانه بایستند و کارگزار ناظر به چه معناست؟ تا زمانی که بازار بهتر شد عرضه کنند، این دیگر در اختیار ما نیست که ما بتوانیم عدد بدهیم.
تغییر کارگزار ناظر به چه معناست؟
بر اساس مدل قبلی افرادی که در بانک ملی حساب داشته اند، می آمدند و ما با آی دی فایل کارگزار ناظر شان می شده ایم و ما به آن ها خدمت ارائه می دادیم یا کارگزاری های دیگر می رفتند و ثبت نام می کردند.
الان در بعضی از کامنت ها که من در مصاحبه قبلی در بحث شفاف سازی داشته ام، بعضی ها از برخی کارگزاری ها ناراضی کارگزار ناظر به چه معناست؟ بودند، اتفاقا از کارگزاری بانک ملی راضی بودند. این افراد می توانند اگر کارگزاری دیگری دارند، کارگزاری بانک ملی را به عنوان کارگزار ناظر سهام شان انتخاب کنند که وقتی فروش انجام می شود، تسویه هم از کارگزاری بانک ملی انجام شود.
یا برعکس می توانند، کارگزاری ناظر شان را از بانک ملی تغییر دهند. مثلا فرض می کنند، یک کارگزاری دیگری وجود دارد که اپلیکیشن بهتری دارد، سرعت فروش آن بهتر است. انجام دهند و بعد از آن که فروش شان انجام شود، تسویه شان با آن کارگزاری است.
که این هم روی همان کارگزار ناظر به چه معناست؟ سامانه آنلاین است، گزینه به نام تغییر کارگزاری ناظر که می توانند، با استفاده از آن کارشان را انجام دهند. وب سرویس نوشته شده است و پیاده سازی احتمالا تا چهارشنبه انجام شود و برای همه است.
در مورد این موضوع بلوکی که در بازار دوم هم می شود، عرضه کرد، توضیحی می دهید؟
حالا دیگر در بازار دوم به صورت بلوکی سهام عدالت عرضه می شود، یعنی به جای این که ما اردر روی بازار بگذاریم، ممکن است این تاثیر منفی روی بازار بگذارد. این دیگر یک تکه در سامانه معاملات بلوکی معامله می شود. دیگر نیاز نیست، ما آن را روی کانتر بگذاریم که صف صعودی به وجود بیاید. که حالا جو های اینجوری هم در این چند وقت داشته ایم، برایمان درست کنند.
چرا از اول این کار را نکرده اند؟
واقعیتی که وجود دارد، اول این سهام عدالت تصمیم گیری شد، با یک فورماژوری این سهام عدالت شد، بعدا تازه مرحله به مرحله مشکلات آن برطرف شد و درست شد، بهینه شد، راه حل های بهینه آمد، سامانه های بهینه آمدو دیتا بیس بهینه آمد.
اوایل آن یک اتفاق وحشتناکی افتاده بود و فایل سی دی آفلاینی که مجموعه خصوصی سازی داشت، دیتا بیس این فایل بود، یعنی اگر در این اکسل یک عددی جابه جا می شد، واقعا کنترل آن خیلی برای مجموعه ها سخت بود.
الان دیگر این ها برطرف شده است، به این نتیجه رسیده اند که در بازار دوم بلوکی عرضه شود، مردم می توانند، خودشان بیایند و اوردر بگذارند. حالا کسانی که هوشمندانه تر در بازار سرمایه گذاری می کنند، می توانند بیایند و تصمیم بگیرند، فولاد شان یا صنایع پتروشیمی شان را بفروشند.
هر چیزی را که صلاح می دانند، حجم نقدینگی بازار هم بالاتر بود، آن موقع ما تقاضای خوبی برای شان داشته ایم. می بینید که الان هم برای کسانی که سهام بلوکی شان را می خواهند، عرضه کنند، بخشی از آن را در بازار می دهند. در همین 1 یا 2 ماه اخیر به خاطر اینکه حجم نقدینگی بازار هم بالا تر بود، می توانستند، بدهند همان کاری که دولت کرد.
الان با توجه به اینکه حجم نقدینگی تراکنش مالی مخصوصا خیلی کم تر شده است تصمیم گیری شده است که معاملات بلوکی انجام دهند که خریدار مشخص فروشنده مشخص در یک مرحله که این صف ها هم خیلی جو ایجاد نکند.
در پورتفوی اصلی چه زمانی می آید؟ فکر می کنم باید به طور کامل آزاد سازی سهام عدالت انجام شود و بعد در پورتفو اصلی بنشیند؟
این الان در دو مرحله آزاد سازی شده است، اگر اشتباه نکنم بالای 99 درصد فکر کنم بهمن امسال برای 22 بهمن دولت بخش باقیمانده را آزاد می کند، این دیگر وارد پورتفو اصلی شان است و دست ما نیست. سپرده گذاری باید نهادینه کند تا در پورتفوی اصلی بیاید شاید آن هایی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند در آن موقع می توانند، در پورتفوی اصلی شان ببینند.
کارگزاری ها با سپرده گذاری به عنوان وکیل یا ناظر جلسات مستمر ندارد که مثلا این چالش هایی که قرار بوده است، در بازار اتفاق بیفتد با همدیگر بنشینند و صحبت کنند و توصیه کنند، اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است بعد از آن این اتفاق بیفتد، که بعد بحث عمدی بودن خیلی از مسائل مطرح نشود که دستکاری بوده است و خودشان خواسته اند که بازار بریزد؟
اتفاقا اگر الان ما به یک مرز پختگی رسیده ایم یا شاید هنوز پختگی کامل در بحث فرآیند های سهام عدالت نرسیده باشیم، پشت آن همین جلسات بوده است. یعنی همین جلسات مستمری که مجموعه نظارتی سازمان بورس، کانون کارگزاری ها و سپرده گذاری مشترک گذاشته اند، حرف های کارگزاری ها را شنیده اند، دغدغه سهامدار ها را شنیده اند.
چون بالاخره این شکایت ها همه اش در سازمان بورس مجموعه های نظارتی قوه قضائیه ریاست جمهوری این ها همه منعکس شده است. آن ها به نهاد ناظر انتقال داده اند. در دغدغه کارگزاری ها و دغدغه عمد گذاشته اند.
ببینید یک سری چیز ها در تصمیم گیری بسیار ساده است، ولی در اجرا که می آییم آن موقع مشکلات بیرون می زند. الان در اجرا ما به مرز پختگی رسیده ایم، یعنی قبل از اینکه بخواهد این کار انجام شود، نمی دانسته اند، چه اشکالاتی ممکن است بزند. شاید به نظر شان می آمد که همین دیتا بیس آفلاین می تواند، قابل استناد باشد و دیگر ما مشکلی نداشته باشیم. با همین دیتا بیس آفلاین همه می توانند بدون دغدغه بفروشند.
این فاصله طولانی است که تا سهام عدالت در دسترس مالک قرار بگیرد، خیلی ها متاسفانه فوت کرده اند، خیلی ها موبایل شان تغییر کرده است، شماره حساب شان را تغییر داده اند و خیلی اتفاق ها افتاده است که در آن ثبت نام اولیه نبوده است.
ثبت نام اولیه هم هنوز سیستم ها به این پیشرفتگی الان نبود، سیستم اتیوپی نبوده است که کسی بخواهد این کار را بکند، وارد سیستم شود و پسورد اش را بگیرد و تایید بگیرد که درخواست دارد یا خیر.
بعدا این ها به وجود آمده است، الان دارد درست می شود، دیتا کلین می شود، خود دیتا کلین شدن بخش عمده ای از مشکلات را برطرف می کند. هم دیتای کارگزاری هم دیتای سهامدار چون الان این اتفاق افتاده است، الان با مشکلات کمتری فروش می رود.
مثلا اگر این زیر ساخت قبل از زمان عرضه 30 درصد وجود داشت، قطعا مردم می توانستند 30 درصد اول را خودشان اردر بگذارند که بخرند، بفروشند، چند درصد از چه سهم شان فروش رود، شاید اصلا دوست داشتند در 30 درصد اول پتروشیمی شان را خالی می کردند. در اختیارشان بود آن موقع اصلا چنین زیر ساختی وجود نداشت. الان چندین مرحله وب سرویس ها ورژن جدید گرفته است، آپدیت شده است و هر روز دارد به بلوغ بهتری می رسد.
دیدگاه شما