مقدمه ای بر بورس کالا و فرابورس

بورس کالا چیست؟

در مقاله آشنایی با تابلو های بورس و فرابورس به معرفی بورس اوراق بهادار، بازارها و تابلوهای آن پرداختیم. در آن مقاله اشاره شد که بازارها براساس مواردی که در آن‌ها معامله می‌شود، نام‌گذاری می‌شوند. همچنین گفتیم که علاوه‌بر بورس اوراق بهادار که در آن انواع اوراق بهادار معامله می‌شوند، بازار دیگری در ایران به نام بورس کالا وجود دارد. در این بازار کالاهای مختلف، همراه با مقدمه ای بر بورس کالا و فرابورس قراردادهایی متنوع معامله می‌شوند.

بورس کالای ایران دارای چهار بازار متفاوت است. بازار فیزیکی، بازار مشتقه، بازارهای مالی و بازار فرعی، چهار بازاری هستند که بورس کالای ایران را تشکیل داده‌اند. قبل از این‌که سراغ این بازارها برویم ابتدا بررسی می‌کنیم که بورس کالا چیست و به چه منظوری ایجاد شده است؟

بورس کالا چیست؟

بورس کالا، بازاری سازمان‌یافته است که در آن کالاهایی مشخص، با روش‌هایی از پیش تعیین شده معامله می‌شوند.
در بورس کالای ایران (Iran Mercantile Exchange) همانند بورس اوراق بهادار، تعداد زیادی خریدار و فروشنده وجود دارد که بجای اوراق بهادار، کالا معامله می‌کنند. در این بازار معمولا کالاها و مواد خام تغییر شکل نیافته مثل زعفران، زیره، فلزات مختلف و. معامله می‌شوند.

دلایل تشکیل بورس کالا و تاریخچه آن

یکی از دلایل بوجود آمدن بورس کالا، ناکارآمدی روش‌های معامله در بازارهای سنتی بود. این ناکارآمدی در بخش‌های عرضه، تقاضا و حتی توزیع نیز دیده می‌شد. در بازارهای سنتی فرایند کشف قیمت به‌درستی انجام نمی‌گرفت و هیچ نهاد نظارتی وجود نداشت که بر عملکرد طرفین قرارداد نظارت داشته باشد. بنابراین تصمیم‌گرفته شد تا بازاری به‌نام بورس کالا بوجود بیاید تا خلاءهای موجود در بازار را پر کند.

یکی از قدیمی‌ترین بورس‌های کالا، بورس کالا شیکاگو (CME) واقع در ایالات متحده آمریکا است که قدمتی نزدیک به 170 سال دارد. بورس فلزات لندن (LME) بعد از بورس کالای مقدمه ای بر بورس کالا و فرابورس شیکاگو ، یکی دیگر از قدیمی‌ترین بورس‌های کالای دنیا است که قدمتی معادل 130 سال دارد. یعنی از حوالی قرن نوزدهم این بازارها به‌منظور برطرف کردن مشکلات مبادله و یا دادوستد بوجود آمدند.

بورس فلزات لندن

نخستین بورس کالایی ایران، بورس فلزات بود که در سال 1382 ایجاد شد، پس از آن در سال 1383 بورس کالای کشاورزی راه‌اندازی شد. در سال 1386 با ادغام بورس فلزات و بورس کالاهای کشاورزی، بورس کالای ایران بوجود آمد.

مزایا و معایب معامله در بورس کالا

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، یکی از دلایل بوجود آمدن بورس کالا، عدم وجود ناظر بر فعالیت‌های معامله‌گران بود. قبل از راه‌اندازی بورس کالا ، معامله‌گران در انجام مبادلات خود با ریسک‌های مختلفی رو‌به‌رو می‌شدند. مثلا ممکن بود فردی نیاز به فروش کالای خود داشته باشد اما طرف دیگر قرارداد را نشناسد، از سابقه معاملاتی او باخبر نباشد و حتی از اعتبار طرف مقابل آگاهی نداشته باشد. در این مواقع طرفین با ریسک عدم ایفای تعهدات مواجه می‌شدند. علاوه‌بر این نهاد یا سازمانی وجود نداشت که افراد بتوانند از سابقه آن شخص، اصالت کالاهای مورد معامله او و. با‌خبر شوند. از طرف دیگر فروشنده نمی‌دانست که آیا خریدار در تاریخ مشخص شده، پول را به او پرداخت خواهد کرد یا خیر.

با تشکیل بورس کالا یک سازمان منسجم و یکپارچه ایجاد شد که علاوه‌بر داشتن اطلاعات خریداران و فروشندگان، اصالت کالاها را تضمین می‌کند و بر عملکرد سرمایه‌گذاران نظارت دارد. بنابراین در این بازار ریسک تسویه وجود ندارد. از دیگر مزایای این بازار می‌توان به شفافیت آن اشاره کرد. در این بازار نیز همانند بورس اوراق بهادار، خریداران و فروشندگان، قیمت‌های مد‌نظر خود را مشخص می‌کنند. این قیمت‌ها در تابلویی نمایش داده می‌شوند و قراردادها و پیمان‌هایی که منعقد می‌شود دارای اعتبار و اصالت هستند.

کشف قیمت از دیگر مواردی است که در این بازار توسط فرایند عرضه و تقاضا انجام می‌شود. در این بازار تمامی عوامل موثر بر قیمت کالا، تاثیر خود را به‌طور شفاف نمایش می‌دهند. در این بازار اگر یکی از طرفین به وظایف و تعهداتش عمل نکند، از محل تضمین‌های اولیه‌ای که از خریدار و فروشنده گرفته شده، اقدام به جبران خسارت وارده می‌شود.

کشف قیمت در بورس کالا، از طریق فرایند عرضه و تقاضا انجام می‌شود.

از معایب این بازار می‌توان به محدودیت‌های موجود در حجم خرید اشاره کرد. برای مثال در خرید برخی محصولات نمی‌توان از یک حد معین شده‌ای، کمتر خرید کرد. شرکت‌هایی که در بورس کالا فعالیت می‌کنند موظف هستند که به‌طور دائم کالاهای خود را عرضه کنند. برای مثال نمی‌توانند سه دوره کالاها را عرضه کنند و یک دوره عرضه نکنند. این عرضه‌ها باید به‌صورت متوالی انجام شود، در غیر این صورت از بازار اخراج می‌شوند. از دیگر معایب این بازار می‌توان به عرضه برخی از کالاها به ‌شکل سبد اشاره کرد و امکان انتخاب برای خریدار وجود ندارد.

با شکل‌گیری این بازارها شاهد تغییر شکل نحوه انجام معاملات از گذشته تاکنون هستیم، یعنی از معاملات سنتی به سمت معاملات پیشرفته حرکت می‌کنیم.

چه کالاهایی در این بازار معامله می‌شوند؟

بورس کالا دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، مالی و فرعی است. انواع محصولات صنعتی و معدنی، کشاورزی، فرآورده‌های نفت و پتروشیمی و. در این بازارها معامله می‌شوند. در ادامه به معرفی کالاهایی که در هر‌کدام از این گروه‌ها معامله می‌شوند، می‌پردازیم.

• گروه محصولات صنعتی و معدنی، در این گروه کالاهای متفاوتی نظیر فراورده‌های فولادی، آلومینیومی، مسی و شمش روی معامله می‌شوند.
• گروه فرآورده‌های نفتی و شیمیایی، کالاهایی مثل روغن موتور، پارافین، قیر، دوده صنعتی، اسید نیتریک، استیک اسید، گوگرد، آمونیاک و. از نمونه کالاهایی هستند که در این گروه معامله می‌شوند.
• گروه کشاورزی، از کالاهایی که در این گروه معامله می‌شوند، می‌شود به کنجاله، تفاله، کنستانتره‌ها، ذرت، شکر، پسته، زعفران، پنبه، جو، برنج، تخم‌مرغ و. اشاره کرد.
• گروه کالاهای پذیرفته شده در بازار مشتقه و مالی، در این گروه انواع زعفران و اوراقی مانند اوراق سلف موازی استاندارد سراتو شرکت سایپا و. معامله می‌شوند.

در بازار فرعی، گروه‌ها و کالاهای مختلفی با شرایطی متفاوت از گروه‌های نام برده شده معامله می‌شوند. برای مثال مواردی مانند کودها، گیاهان دارویی، قند، فرآورده‌های لبنی و. در بخش کشاورزی بازار فرعی معامله می‌شوند. به‌همین صورت نیز در بخش‌های مختلف معدنی، شیمیایی و پلیمری بازار فرعی، کالاهای متفاوتی معامله می‌شوند. برای مشاهده بازارها، کالاها، قراردادها و کسب اطلاعات در رابطه با بورس کالا می‌توانید به سایت ime.co.ir مراجعه کنید.

طبقه‌بندی بازارهای بورس کالا

چه قراردادهایی در بورس کالا معامله می‌شوند؟

اگر قصد معامله در بورس کالا را دارید، نیازی نیست که خودتان قرارداد بنویسید. شما می‌توانید با استفاده از قراردادهای از پیش‌ نوشته‌شده که ساختاری استاندارد دارند، معامله کنید. در تصویر زیر بازارهای مختلف بورس کالا و برخی از قراردادهایی که در این بازارها به‌کار می‌روند را می‌بینید.در ادامه به توضیح برخی از این قراردادها می‌پردازیم.

قرارداد نقدی (Spot)

قرارداد نقدی، قراردادی است که احتمالا همه شما با این نوع قرارداد آشنایی دارید. در این قرارداد، خریدار، همه مبلغ مورد نظر را به‌طور نقدی به فروشنده می‌پردازد، در مقابل فروشنده هم باید همان موقع کالای فروخته شده را تحویل دهد. در این قرار داد که قرارداد فوری هم به آن گفته می‌شود دو طرف قرارداد می‌توانند حداکثر ظرف سه روز به تعهدات خود عمل کنند. در این قرارداد خریدار باید هزینه کارمزد کارگزار را نیز بپردازد.

قرارداد نسیه (Credit)

در قرداد نسیه، خریدار کالای مورد نظر را فوری دریافت می‌کند، اما وجه نقد را مطابق با قرارداد و در تاریخ سررسد باید به فروشنده بپردازد.

قرارداد سلف (forward)

قرارداد سلف عکس قرارداد نسیه است. در این قرارداد خریدار کل مبلغ قرارداد را در زمان انجام معامله به فروشنده می‌پردازد. در عوض فروشنده نیز متعد می‌شود که در تاریخ سررسید که در قرارداد مشخص می‌شود، کل محصول فروخته شده را به خریدار تحویل دهد.

قرارداد آتی (Future)

قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن دو طرف معامله متعهد می‌شوند که در یک تاریخ معین به شرایط ذکر شده در قرارداد عمل کنند. در این قرارداد فروشنده متعهد می‌شود که در تاریخ ذکر شده در قرارداد، مقدار مشخصی از یک کالا یا محصول را با قیمتی از پیش تعیین شده، در ازای دریافت مبلغ تعیین شده به خریدار تحویل دهد. برای این‌که دو طرف معامله به تعهدات خود عمل کنند، به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند که مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین در اتاق پایاپای بگذارند. دو نوع قرارداد آتی وجود دارد.

قرارداد آتی خرید و قرارداد آتی فروش

قرارداد آتی خرید (short position) این امکان را به شما می‌دهد که در تاریخ مشخصی از آینده دارایی خاصی را با قیمت توافق شده هنگام عقد قرارداد خریداری کنید. قرارداد آتی فروش (Long position ) عکس قرارداد آتی خرید است. طی این قرارداد شما متعهد می‌شوید که در تاریخ معین، در ازای دریافت مبلغی مشخص شده حین عقد قرارداد، کالای مورد نظر را بفروشید.

قرارداد اختیار معامله

اختیار معامله (option) قراردادی است که بین دوطرف، یک خریدار و یک فروشنده بسته می‌شود. در این قرارداد خریدار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی مشخص که در قرارداد ذکر شده است را در تاریخ سررسید دارد. بیایید کمی واضح‌تر راجع‌به این نوع قرارداد صحبت کنیم. فرض کنید من یک طرف این قرارداد هستم (واگذار کننده حق) و شما طرف دیگر آن (خریدار یا شخصی که طی قرارداد، حقی به او داده شده است). قراردادی بین ما منعقد می‌شود و من به شما حق فروش یک دارایی خاص، در یک قیمت توافقی و در یک تاریخ مشخص می‌دهم.

در ازای عقد این قرارداد شما (دارنده اختیار معامله) به‌خاطر دریافت حق خرید این کالا، مبلغی به من (واگذار کننده حق) به‌عنوان قیمت دریافت حق، پرداخت می‌کنید. حال تاریخ سررسید، رسیده است. در این تاریخ شما این حق را دارید که دارایی که در قرارداد مشخص شده است را بفروشید یا نه.

توجه داشته باشید که در اختیار معامله، شما این حق را دارید که اختیار خود را اعمال کنید یا نکنید. یعنی هیچ اجباری در فروش دارایی در تاریخ سررسید وجود ندارد. شما با توجه به شرایط بوجود آمده در سررسید می‌توانید انتخاب کنید که از این حق استفاده کنید یا نه.

دو نوع اختیار معامله وجود دارد

اختیار خرید (Call option) و اختیار فروش (Put Option). در مقالات بعدی شما را بیشتر با این اختیارها آشنا خواهیم کرد.

قراردادهای معاوضه یا تاخت (swap)

قرارداد معاوضه یا تاخت مثل قرارداد آتی و اختیار معامله از انواع قراردادهای مشتقه است. در این قرارداد یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد.

برای مثال مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی با نرخ ثابت و مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی با نرخ شناور با هم تاخت زده می‌شوند. بدین صورت افرادی که به دنبال دوری از نوسانات قیمت‌ها هستند، جریان نقد ثابت و سایر مشارکت‌کنندگان ریسک‌پذیر با استفاده از این فرصت‌ها با قبول ریسک جریان نقد شناور را انتخاب می‌کنند.

صندوق‌های کالایی قابل معامله (ETC)

صندوق كالايی قابل معامله که به آن Exchange Traded Commodity نیز می‌گویند، یکی از ابزارهای مالی نوین هستند. این صندوق‌ها به سرمایه گذاران این امکان را می‌دهند که به جای خرید یک کالا و نگهداری آن و پرداخت هزینه بابت حمل و نقل، هزینه‌های نگهداری مثل پرداخت هزینه انبار و. ، اوراق این صندوق‌ها را خریداری کنند. با خرید اوراق این صندوق‌ها، علاوه‌بر این‌که مالک بخشی از دارایی‌های این صندوق هستید، مسئولیت نگهداری این کالاها را نیز برعهده ندارید.

به بیانی دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه جمع‌آوری شده خود را به سرمایه گذاری در کالایی خاص اختصاص می دهند. افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این کالاها هستند اما محلی برای نگهداری آن ندارند، می‌توانند واحدهای این صندوق‌ها را خریداری کنند.

گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که مالکیت دارنده آن را بر مقدار معینی کالا نشان می‌دهد. پشتوانه این گواهی قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌گردد.

در مقالات بعد سعی می‌کنیم که هر کدام از قراردادهای بورس کالا را به‌طور کامل توضیح دهیم و نحوه استفاده از این قراردادها را شرح خواهیم داد.

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

معمولا مخاطبان بورس کالا به دو دسته ریسک‌گریز یا ریسک‌پذیر تقسیم می‌شوند.

دسته ریسک‌گریز برای این‌که از نوسان کاذب قیمت‌ها در امان باشند به این بازار مراجعه می‌کنند. تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان، برای کاهش ریسک احتمالی پیش روی خود می‌توانند متناسب با نیازشان از انواع قراردادهای بورس کالا استفاده کنند.

دسته دوم که افرادی ریسک‌پذیر هستند، به دنبال استفاده از نوسانات قیمت‌ها هستند و به این نوسانات به چشم یک فرصت می‌نگرند. در زبان عام به این افراد سفته‌باز یا سوداگر (Speculator) گفته می‌شود. این افراد از نوسانات قیمت استفاده کرده و سود خود را حداکثر می‌کنند.

برای این‌که بتوانید در بورس کالا فعالیت داشته باشید در اولین گام باید اقدام به دریافت کد معاملاتی در بورس کالا کنید. این کد را می‌توانید از طریق کارگزاری‌ها دریافت کنید. مدارک لازم برای دریافت کد مشتری، برای مشتری حقیقی یا حقوقی متفاوت است.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر مقاله بورس کالا چیست؟ برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

بورس چیست؟ + انواع آن و نحوه سرمایه گذاری

بورس اوراق بهادار (Stock exchange) یا به اصطلاح بورس (Bourse) بازاری رسمی و سازمان‌یافته‌ای است که در آن دارایی‌های مالی مثل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و … تحت قوانین و مقررات خاصی بر اساس عرضه و تقاضا معامله می‌شود. شرکت‌های مختلف در تمامی صنعت‌ها مثل پتروشیمی، خودرو، نفت، سیمان، شرکت‌های دارویی، هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و… پس از طی مراحل مختلف و پذیرفته شدن در بورس می‌توانند سهام‌شان را عرضه کنند و تمامی سرمایه‌گذاران حتی با سرمایه اندک می‌توانند سهام آن شرکت را خریداری کنند و سهامدار آن شرکت شوند. در اولین مقاله از آموزش بورس به سراغ “آشنایی با این بازار و ساختار آن” خواهیم رفت.

واژه بورس یک واژه فرانسوی ست که از نام خانوادگی شخصی به نام “واندِر بورس” (اشراف‌زاده بلژیکی) گرفته شده است. که در اوایل قرن پانزدهم مردم با گردهمایی مقابل خانه او به خرید و فروش کالای خود می‌پرداختند. کم کم این واژه به تمامی مکان‌هایی گفته شد که مردم در آن به خرید و فروش کالا و دارایی‌های مالی از جمله اوراق بهادار و … می‌پرداختند. اولین مرکز بورس اوراق بهادار در بلژیک و قرن 14 ایجاد شد.

تاریخچه بورس ایران

در بهمن ماه سال 1346 بورس تهران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس فعالیت خود را شروع کرد. تا سال 1357 سهام 142 شرکت در بورس تهران عرضه شد. اما تا به امروز بیش از 500 شرکت و بنگاه اقتصادی عرضه شدند. سامانه معاملات آنلاین (ONLINE TRADING) نیز از سال 1389 آغاز بکار کرده است.

انواع بورس چیست؟

بورس در ایران بطور کلی به 4 دسته کلی تقسیم می‌شود:

1. بورس اوراق بهادار: همان بازاری ست که در عامه مردم به بورس شناخته می‌شود و دارایی‌های مالی از جمله سهام شرکت‌های مختلف، اوراق مشارکت و… در آن خرید و فروش می‌شود.
2. بورس کالا: مواد اولیه، خام و فرآوری نشده مثل نفت، برنج، گندم، پنبه و تمامی فلزات اساسی مثل سنگ آهن و… پس از بررسی توسط کارشناسان و قیمت‌گذاری جهت خرید و فروش عرضه می‌شود.
3. بورس انرژی: در سال 91 با هدف معامله حامل‌های انرژی مثل نفت، گاز، برق و … تاسیس شد.
4. فرابورس در سال 1388 آغاز به کار کرد.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

از آنجایی که شرکت‌های مختلف برای عرضه سهام خود در بورس باید فرآیند پذیرش سخت و خاصی را طی کنند و شاید این امکان برای تمامی شرکت‌ها بخصوص شرکت‌های کوچک‌تر مهیا نباشد بازار فرابورس تهران در سال 87 شکل گرفت. فرابورس نیز همانند بورس یک بازار برای خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف است. با این تفاوت که فرآیند پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر است. بدین ترتیب این شرکت‌ها نیز می‌توانند از طریق بازار سرمایه سهام خود را عرضه و منابع مالی موردنیاز خود را تامین کنند. فرابورس دارای نُه بازار: اول، دوم، سوم، پایه الف، پایه ب، پایه ج، ابزارهای نوین مالی، شرکت‌های کوچک-متوسط و مشتقه است. حال آنکه بورس فقط شامل بازار نقد سهام (بازار اول و بازار دوم)، صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)، بازار اوراق بدهی (اوراق مشارکت، گواهی سپرده و انواع صکوک) و بازار مشتقه (قرارداد آتی، اوراق تبعی و اختیار معامله) است.

نحوه معامله سهام در فرابورس و بورس کامل مشابه است. اما مدنظر داشته باشید از آنجایی که شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس نسبت به بورس راحت‌تر است شرکت‌های نسبتا کوچک‌تری در آن پذیرفته می‌شوند. بنابراین سهام شرکت‌های موجود در فرابورس عموما ریسک بالاتر و نقدشوندگی پایین‌تری دارند. در مقاله‌ای جداگانه به بررسی اینکه “فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ “ پرداختیم.

ساعت کاری بورس تهران

سهامداران می‌توانند از ساعت 9 صبح تا 12:30 و در روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته (بجز روزهای تعطیل عمومی) نسبت به خرید و فروش سهام خود اقدام کنند.

دامنه نوسان روزانه بورس: بازه تغییر سهام در بورس بین %5+ و %5- است. یعنی اگر قیمت پایانی سهام در روز قبل 1000 تومان باشد قیمت سهام در روز جاری می‌تواند بین 950 و 1050 تومان نوسان کند. حال فرض کنید در 20 روز معاملاتی سهامی هر روز %5+ افزایش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (1.05) یعنی 2.6 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون می‌شود 26 میلیون تومان.

حال اگر همان سهام در 20 روز معاملاتی، هر روز %5- کاهش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (0.95) یعنی 0.35 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون تومان می‌شود 3.5 میلیون تومان! در مقاله زیر بطور کامل به این موضوع پرداخته شد.

عرضه اولیه سهام در بورس چیست؟

عرضه اولیه سهام یا همان Initial Public Offering که به اختصار IPO نامگذاری میشود، به اولین روزِ عرضه‌ درصد مشخصی (عموما بین 5% تا 20%) از کل سهام یک شرکت در بورس گفته می‌شود. یعنی وقتی شرکتی تصمیم به واگذاری سهام خود می‌گیرد بعد از دریافت مجوزهای لازم، درصدی از سهام آن شرکت بصورت عرضه اولیه در بورس به فروش خواهد رسید و تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند می‌توانند آن‌را بخرند.

چرا عرضه اولیه اینقدر جذاب است؟

وقتی یک شرکت تصمیم به عرضه سهام خود از طریق بورس می‌گیرد، قطعا سهام آن شرکت باید جذابیتی داشته باشد تا افراد آن‌را بخرند! عموما شرکت‌ها این جذابیت را با ارزان فروختن سهام خود ایجاد می‌کنند! یعنی اگر هر برگه سهام یک شرکت 1000 تومان ارزش داشته باشد، در روز عرضه اولیه، هر برگه سهام شرکت به قیمت مثلا 700 تومان به فروش می‌رسد تا معامله‌گران ترغیب به خرید سهام آن شرکت داشته باشند. به همین دلیل عموما بعد از عرضه اولیه سهام یک شرکت، قیمت آن رشد خواهد داشت و خریداران سود خواهند کرد.

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

امکان سرمایه‌گذاری با حداقل مبلغ

تمامی افراد می‌توانند با دریافت کد سهامداری و با حداقل مبلغ 500 هزار تومان در بورس سرمایه‌گذاری کنند و سهام شرکت موردنظرشان را بصورت آنلاین خریداری کنند.

امکان نقدشوندگی بهتر نسبت به سایر بازارهای موازی

با توجه به اینکه سهام بیش از 500 شرکت مهم و بنیادی ایران در بورس عرضه شده است و افراد فعال در آن بالای 10 میلیون نفر هستند امکان نقدشوندگی در آن به مراتب بهتر از سایر بازارهای مالی (مثل طلا، خودرو، مسکن و …) است.

شما تنها با یک کلیک می‌توانید سهام موردنظرتان را در بورس بخرید یا بفروشید. البته به شرطی که سهام موردنظر صف خرید یا صف فروش نباشد! (در مقاله‌ای جداگانه پیرامون صف خرید و فروش در بورس توضیح دادیم).

حجم معاملات در بورس تهران نیز عموما بین سه هزار میلیارد تا 20 هزار میلیارد تومان است. نمودار زیر حجم معاملات در بازه 15 فروردین 99 تا 15 اردیبهشت 99 را نشان می‌دهد.

اطمینان از شفافیت اطلاعات شرکت‌ها

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از شفافیت اطلاعاتی بالاتری نسبت به سایر شرکت‌ها برخوردار هستند. چرا که شرکت‌ها برای عرضه سهام خود باید پروتکل‌ها و قوانین سازمان بورس را داشته باشند. همچنین سازمان بورس نیز بصورت مستمر فعالیت شرکت‌ها را رصد می‌کند و شرکت‌های پذیرفته شده نیز بایستی بصورت مستمر و ماهانه گزارشی از تمام فعالیت‌های خود (صورت‌های مالی شرکت اعم از خرید و فروش محصولات، هزینه‌های جاری و …) ارائه کنند.

کمک به رونق تولید و صنعت کشور و رشد تولید ناخالص ملی

بورس اوراق بهادار (Stock Exchange) با جمع‌آوری و هدایت سرمایه‌های اندک به سمت طرح‌های تولیدی بزرگ می‌تواند به رشد تولید ناخالص کشور و همچنین تولید اشتغال و کاهش بیکاری کمک کند.

کنترل نقدینگی و تورم کشور

دولت با انتشار سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت در بورس می‌تواند کنترل بیشتری روی نقدینگی و تورم کشور داشته باشد. بدین صورت که با عرضه سهام و اوراق مشارکت، نقدینگی موجود در کشور را جمع‌آوری می‌کند و از ایجاد تورم بیشتر ناشی از این حجم پول زیاد جلوگیری می‌کند.

اساسا تولید پول باید با تولید همراه باشد تا تورم زا نباشد! یعنی اگر در کشور هیچ صنعت فعال و تولیدی وجود نداشته باشد ولی حجم نقدینگی در یک سال مثلا 20% افزایش یابد قطعا این افزایش نقدینگی باعث تورم خواهد شد.

محافظت از سرمایه شما در برابر تورم

بانک‌ها به سپرده‌های سالانه 20% سود می‌دهند. در ظاهر شما سود کرده‌اید ولی در باطن نه! چرا که تورم سالانه بالای 20% است. اگر پول شما در بانک باشد و سالانه 20% سود دریافت کنید، ظرف 10 سال پول شما 6 برابر خواهد شد، حال از خودتان بپرسید که قیمت اجناس مختلف در 10 سال گذشته چند برابر شده است!؟

سوددهی بالاتر نسبت به سایر بازارهای مالی

فرض کنید به شما بگویم که اگر در سال 1390 مبلغ 10 میلیون تومان در سهام شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کردید الان در اردیبهشت سال 1399 پول شما 1 میلیارد تومان شده بود! آیا باور می‌کنید!؟ البته خواهشا جوگیر نشوید! قرار نیست برای سهام همه شرکت‌ها این گونه باشد! عموما “درِ باغِ سبز” به تازه واردان بورسی نشان می‌دهند و آنها را با وعده سودهای نجومی در مدت کوتاه فریب می‌دهند. برای ورود به بورس باید دانش و صبر داشته باشید و به دنبال آموزش بورس بروید.

استفاده از پول‌های راکد و سرمایه‌های اندک در تولید

در موارد قبلی تلویحا به این مورد اشاره شد، قطعا پول راکد تورم‌زا است. بنابراین بهتر است که پول‌های راکد در جهت تولید و صنعت کشور بکار گرفته شود. اما قطعا وقتی مبالغ این پول‌ها کم باشد امکان سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی کمتر خواهد بود. مثلا هیچ شخصی قطعا نمی‌تواند با 50 میلیون تومان یک پالایشگاه نفت تاسیس کند! اما می‌تواند سهامدار یک شرکت پالایشی مثل پالایشگاه نفت بندرعباس “شبندر” شود. کار بورس دقیقا همین است که با جمع‌آوری سرمایه‌های کم و تزریق آن به پروژه‌های تولیدی بزرگ از راکد بودن پول جلوگیری کند. در نتیجه باعث حفظ ارزش پول ملی و کاهش نرخ تورم شود.

اولین گام برای ورود به بورس چیست؟

اولین قدم دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یک کارگزاری مورد تایید است. کد بورسی یا همان کد معاملاتی یک کد شناسایی شامل 3 حرف فارسی (عموما سه حرف ابتدایی نام خانوادگی) و 5 عدد است مثل “ایر 09801”.

تمامی افراد باید ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کنند تا بتوانند کد بورسی دریافت کنند. نحوه ثبت‌نام در سامانه سجام در مقاله‌ای جداگانه تشریح شده است.

دقت کنید که معامله سهام در بورس توسط شرکت‌های واسط (کارگزاری) انجام می‌شود. در واقع کارگزاری‌ها یک واسط بین بازار بورس و معامله‌گران هستند. بنابراین تمامی افراد جهت خرید و فروش سهام باید از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنند. در مقاله‌ای جدا به تشریح فعالیت کارگزاری‌ها پرداختیم.

بعد از ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت، یک کد بورسی برای شما صادر می‌شود. سپس بایستی در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید. در مقاله ای جداگانه نحوه ثبت نام در کارگزاری مفید را بصورت تصویری و گام به گام آموزش دادیم. دقت کنید که ثبت‌نام در سامانه سجام و کارگزاری‌ها نیازمند احراز هویت است. 2 روش برای احراز هویت وجود دارد: مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، احراز هویت الکترونیکی سجام.

خرید و فروش سهام در بورس چگونه است؟

برای خرید و فروش سهام ابتدا باید وارد کنترل پنل کارگزاری خود شوید. سپس از قسمت ارسال سفارش نسبت به ثبت سفارش خود (خرید یا فروش) اقدام کنید. در مقاله آموزشی بعدی نحوه خرید و فروش سهام توسط کارگزاری مفید خدمت شما ارائه شده است.

مدنظر داشته باشید که سوددهی در بورس را می‌توان به 2 دسته تقسیم کرد: 1) افزایش قیمت سهام خریداری شده، 2) دریافت سود نقدی حاصل از سودآوری شرکت در 1 سال مالی آن.

روش اول عموما روش شناخته شده، متداول و موردعلاقه معامله‌گران است. روش دوم بنا به دلایلی عموما کمتر مورد استقبال سهامدارن قرار می‌گیرد. ابتدا مدنظر داشته باشید برای اینکه سود سالیانه یک شرکت را دریافت کنید نیازی نیست که به مدت 1 سال سهامدار آن شرکت باشید! حتی اگر 1 روز قبل از مجمع سالیانه، سهام آن شرکت را بخرید شما رسما مشمول دریافت سود نقدی شرکت خواهید شد. در مقاله زیر بطور کامل به بحث سود نقدی سهام پرداختیم.

نحوه اطلاع از صورت‌های مالی شرکت‌های بورس

شما با مراجعه به سایت کدال به نشانی Codal.ir می‌توانید به تمامی اطلاعات شرکت‌ها دسترسی داشته باشید. تمامی شرکت‌ها موظف هستند بصورت دوره‌ای و منظم تمامی اطلاعات شرکت (اطلاعات مالی، اطلاعیه‌های شرکت و…) را بصورت آنلاین در اختیار همگان قرار دهند.

آیا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا نه؟!

پاسخ این سوال بستگی به خودتان دارد. اگر شما هیچ دانشی پیرامون ترید ندارید و تفکرتان از بورس شبیه سایت‌های قماربازی و کازینوهای آنلاین است! و با امید چند برابر شدن پول‌تان در چند ماه می‌خواهید وارد این بازار شوید، جواب “قطعا نه!” خواهد بود! هیچ وقت فراموش نکنید که “بورس بشدت بی‌رحم است”.

اگر شما شروع به آموزش بورس کنید و هر روز در جهت افزایش دانش‌تان گام بردارید می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید. بورس به شما درس زندگی هم می‌دهد! بعضی اوقات با یک “طمع” ضرر هنگفتی می‌کنید. بعضی اوقات با یک “ترس” از کسب سود هنگفت جلوگیری می‌کنید. بعضی اوقات “عجول بودن شما” باعث ضرر شما می‌شود و بعضی اوقات “عجول نبودن شما” به شما ضرر می‌زند! بعضی اوقات فرصت فکر ندارید! باید اینقدر آمادگی فکری و روحی داشته باشید که در لحظه اقدام کنید!

مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری

با رعایت این نکات می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید.

1. حتما پول مازاد خود را در بورس سرمایه‌گذاری کنید.به هیچ عنوان با پول اشخاص دیگر، وام، قرض، پول حاصل از فروش خانه یا ماشین، فروش طلاهای همسر! و پول‌های این‌چنینی وارد بورس نشوید! با عرض معذرت، هر کس این اصل را رعایت نکند شخصا قبر خود را کَنده است!
2. بصورت پله ای خرید و فروش کنید!خرید و فروش پلکانی در بورس بحث مفصلی است که در یک مقاله جداگانه به آن پرداختیم.
3. فکر و خیال سوددهی‌های نجومی را از سرتان بیرون کنید! قرار نیست بورس به شما سود ماهانه بدهد.
4. همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید: تمام پول‌تان را در یک سهام سرمایه‌گذاری نکنید.
5. دنبال نوسان‌گیری نباشید! به فکر سرمایه‌گذاری بلندمدت و یا حداقل کوتاه‌مدت باشید. اگر شخصی 1 میلیون تومان سهام شرکت تایرسازی ایران (پتایر) را در سال 91 خریداری میکرد در اردیبهشت 1399 ارزش آن 140 میلیون تومان بود.
6. همیشه به دنبال آموزش باشید. اولین و بهترین فردی که دلسوز شماست، خودتان هستید. به شما توصیه میکنم آموزش‌های رایگان در صفحه زیر را به ترتیب مطالعه کنید.

• 7. نه با سود مغرور شوید و نه با ضرر ناراحت. سعی کنید از تمامی معاملات‌تان درس بگیرید.
• 8. نکته آخر اینکه درصدی از سودتان در هر معامله را جهت امور خیریه درنظر بگیرید.بخشندگی از صفات خداست و در قرآن می‌فرماید: “کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و از این مقدار نیز برای هر که بخواهد باز بیفزاید و رحمت خدا بی‌منتهاست و به همه چیز داناست”. جهت کمک به کودکان سرطانی (محک) می‌توانید از آدرس زیر اقدام کنید.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

محمدرضا چراغی: عرضه های اولیه پر ابهام؛ مسئله ای قابل توجه در بازار است

محمدرضا چراغی کارشناس بازار سرمایه در پرونده ویژه شهر بورس با موضوع «چالش‌های بازار سرمایه»، عرضه های اولیه پر ابهام را مسئله‎ای قابل توجه در بازار دانست.

شهر بورس – مژده ابراهیمی: در راستای پرونده ویژه «شهر بورس» با عنوان چالش‌های بازار سرمایه، محمدرضا چراغی به بیان این چالش‌ها پرداخت که مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:

محمدرضا چراغی در گفت‌وگو با شهر بورس، اظهار داشت: در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ اگر بر سر برجام توافق شود شرکت های لیست شده در بازار سرمایه در کوتاه مدت و میان مدت نمی‌توانند از رشد قیمت دلار و انتظارات تورمی منتفع شوند و برای خلق ارزش باید رشد تولید واقعی داشته باشند؛ در نتیجه چالش اصلی بازارسرمایه شرکت هایی هستند که پتانسیل رشد ندارند، اما در بورس و فرابورس عرضه شده اند.

وی افزود: در مقاطعی از سال های گذشته، مخصوصا در سال ۱۳۹۸ بخشی از سال ۱۳۹۹ هم زمان کاهش شدید ارزش پول ملی یا به بیانی افزایش قیمت ارزهای خارجی از جمله دلار و یورو قیمت سهام بسیاری از شرکت های بورسی و فرابورسی رو به افزایش گذاشت؛ چراکه تعداد بسیار زیادی از شرکت های لیست شده در بازارسرمایه ایران صادرات محور هستند و محصولات نهایی خود را به دلار یا یورو می‌فروشند.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: طبیعی بود که با افزایش قیمت ارز سود شرکت های صادرات محور افزایش یابد و در نتیجه این افزایش سودآوری روی قیمت سهم ها در تابلوی بورس و فرابورس هم دیده شود، اما نکته مهم است که این افزایش سود این شرکت‌ها نه به دلیل رشد تولید و افزایش فروش کالا و خدمات نبود؛ بلکه همان گونه که اشاره شد به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی بود.

محمدرضا چراغی یادآور شد: از دیدگاه اقتصادی شرکت هایی دارای بازده پایدار تلقی می‌شوند که با نوآوری و رشد تولید به سودآوری برسند نه شرکت مقدمه ای بر بورس کالا و فرابورس هایی که از رشد تورم و کاهش ارزش پول ملی سود می برند، اما هر اقتصاد خوانده ای می داند که موتور محرکه بازارسرمایه ایران غیر از رشد قیمت ارز، رشد تورم هم بود این موضوع در سال های گذشته در مقاطعی رشد بازار سهام را مضاعف کرد.

وی گفت: با این مقدمه ای که بیان شد باید توجه داشته باشیم که در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ بر طبق اخبار رسمی، انتظار می‌رود که توافق برجام دوباره منعقد شود و این توافق می‌تواند حداقل به صورت مقطعی باعث تقویت ارزش پول ملی شود و از طرفی انتظارات تورمی را کاهش دهد که این موضوع بر شرایط اقتصادی فعلی کشورتاثیر مثبت دارد، اما باید دقت کنیم که همان‌گونه که بیان کردم این دو عامل موتور محرکه بازارسرمایه بودند در نتیجه با کاهش انتظارات تورمی و تقویت ارزش پول ملی دیگر شرکت های بورسی و فرابورسی نمی‌توانند بدون رشد واقعی در تولید و ایجاد ارزش افزوده با رشد سودآوری و درنتیجه رشد قیمت سهام رو به رو شوند.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به چالش های بورس، خاطرنشان کرد: باید بگویم که چالش اصلی شرکت هایی هستند که با عملکرد تولید نه‌چندان مناسب در بازارسرمایه لیست شدند و صرفا در سال های گذشته از رشد تورم و قیمت ارز سود بردند و پتانسیل کاهش سودآوری و کاهش قیمت سهام دارند.

محمدرضا چراغی تصریح کرد: مدیران شرکت های بورسی و فرابورسی اگر واقعا هدفشان این باشد که برای سهامداران خلق ارزش کنند، باید تدابیری داشته باشند که در شرایطی که نمی توانند از رشد قیمت ارز منتفع شوند و در شرایط کاهش انتظارات تورمی، راندمان را بالا برده و تولید را بیشتر و با کیفیت تر کنند.

وی افزود: در نتیجه طبیعی است که اگر شرکت های بورسی و فرابورسی بزرگ که برخی از نبود مدیران کارآمد رنج می برند، اگر روند متفاوتی را در پیش نگیرند؛ نمی توانتد سود مناسبی را برای سهامداران به دست آورند.

محمدرضا چراغی گفت: ناگفته نماند که این شرکت ها می توانند پس از توافق برجام با مراودات برن مرزی داشته باشند و بسیار راحت‌تر مواد اولیه کارخانه ها را وارد کنند و آسان تر اقدام به صادرات کنند، اما قسمتی از این موارد بستگی به این دارد که چقدر این شرکت ها نوآوری داشته باشند و بخواهند راندمان را بالا برند.

لازم به ذکر است؛ مصاحبه سایر کارشناسان نیز طی روزهای آینده منتشر خواهد شد.

مقدمه ای بر بورس کالا و فرابورس

بازار سرمایه از دیدهای مختلف به چند بخش تقسیم می‎ شود.

در این متن سعی شده برای درک بیشتر بازار و تصمیم گیری درست در سرمایه گذاری بخش های مختلف بورس و فرابورس تعریف، بررسی و مقایسه شوند.

در ابتدا باید با تعریف بورس آشنا شویم:

بورس بازاریست که در آن دارایی ها معامله می شوند، این بازار به سه دسته ی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم می شود.

در بورس کالا همانطور که از نام آن نیز مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش می شوند. در این بورس معمولا مواد اولیه معامله می شوند و هر کالایی بورس خود را دارد، برای مثال بورس نفت.

در بورس ارز پولهای خارجی خرید و فروش می شوند که البته این بورس فعلا در ایران فعال نیست.

در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی مانند سهام شرکت ها، اوراق مشارکت و مواردی از این قبیل معامله می شوند، در بورس اوراق بهادار یا به اختصار بورس بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات خود را به راحتی انجام دهند، در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه مقدمه ای بر بورس کالا و فرابورس گذاران و سرمایه پذیران را هم حفظ می‏کند. به عبارت دیگر بورس، سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را در کنار هم قرار می دهد تا هر دو با توانایی ها و دارایی های خود باعث منفعت طرف دیگر شوند.

فرابورس چیست:

در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که هر شرکتی قادر به ورود به آن نیست، فرابورس هم مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله‏ی اوراق بهادار یا سهام است با این تفاوت که شرایط و قوانین معاملاتی ساده تری برای پذیرش شرکت ها و داد و ستد سهام دارد. وظیفه فرابورس سازمان دهی آن بخش از شرکت های علاقه مند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.

بررسی تفاوت های بورس و فرابورس:

• یکی از تفاوت های ساختاری بورس و فرابورس تقسیم بندی بازارهای آنهاست:

بورس شامل دو بازار اول و دوم است و در طرف دیگر ساختار جدید فرابورس در ایران از پنج بازار تشکیل شده است: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه(شامل زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و ابزارهای نوین مالی. در بخش های آتی به منظور ایجاد آگاهی و دید مناسب برای سرمایه گذاران، تعاریف و تفاوت قسمت های مختلف بازار بورس و فرابورس به صورت مختصر بیان خواهد شد.

• پذیرش شرکت ها و قوانین نظارتی:

روند پذیرش شرکت ها در فرابورس ساده تر است و الزامات ساده تری نسبت به بورس دارد، شرایطی مثل حداقل سرمایه‎ی ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها و سودآوری معیار های سختگیرانه تری در بورس دارند.

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت 10% مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیما متوجه سهام داران نیز می‌شود، همچنین صاحبان سهام در شرکت های فرابورس نسبت به سهامی که در اختیار دارند در مجمع عمومی حق رای هم خواهند داشت. همچنین وجود بازارهای متنوع در فرابورس برای پوشش سلایق مختلف از جمله جاذبه های فرابورس به شمار می آید، بنابراین سهامداران می توانند در شرکت های مختلف سرمایه گذاری کنند و به این ترتیب ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا خواهد کرد. ولی به طور کلی بنابر شرایط سختگیرانه تر انتخاب شرکت های فعال در بازار بورس، در این بازار می‎توان با ریسک کمتری به معامله سهام پرداخت.

• روش و زمان معامله در بورس و فرا بورس:

اساسا تفاوت خاصی در روش و زمان معامله در بورس و فرابورس وجود ندارد، همانطور که از طریق پلت فرم های آنلاین به خرید و فروش سهام بورس اقدام می کنید، می توانید معاملات سهام شرکت های فرابورس را هم انجام دهید، البته زمان معاملات در فرابورس انعطاف پذیری بیشتری نسبت به بورس دارد.

به طور کلی هر دو بازار بورس و فرابورس زیر نظر سازمان بورس هستند و نگرانی در معاملات آنها وجود نخواهد داشت.

تذکر این نکته ضروری است که برای ورود به بازار سرمایه و انجام معاملات، خرید و فروش سهام حتما باید بر این موارد مسلط بوده و یا با افرادی که در این زمینه تجربه کافی دارند مشورت کنید تا احیانا متضرر نشده و بتوانید در کوتاه ترین زمان ممکن به سودی که مدنظرتان هست برسید، پس هیچگاه بدون تجربه و بدون مشورت با افراد آگاه وارد بورس نشده و معاملات خود را انجام ندهید.

در این زمینه می توانید با مشاوران بورس کست در تماس باشید.

تفاوت بین بورس و فرابورس: کدام سود دهی بیشتری دارد؟

بازارهای مالی ساختار و قوانین مختص به خود را دارند به طور کلی به هر بازاری که معاملات اوراق بهادار در آن صورت میپذیرد بازار مالی میگویند. یکی از دریچه های انجام معاملات در بازارهای مالی بورس هستند. البته درکشور ما در کنار بازار بورس نام فرابورس نیز شنیده میشود و حتما از خود پرسیده اید تفاوت این دو بازار سرمایه در چیست؟در این مقاله به صورت جامع به بررسی تفاوت این دو بازارمالی پرداختیم.

ویدیوی آموزشی

اگر ویدیوی بالا سودمند نبود به خواندن ادامه دهید:

بازاربورس

یکی از مهمترین ترین بازارهای مالی که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا در آن انجام میشود بازار بورس است.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

بازارهای بورس در ایران:

1-بورس اوراق بهادار: معامله دارایی های کاغذی

2-بورس کالا: انجام معاملات دارایی های فیزیکی و محصولات

3-بورس انرژی: معامله حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

بازار فرابورس

فرابورس یکی دیگر از بازارهای مالی در ایران است که سهام شرکت ها در آن قیمت گذاری میشود و معاملات صورت میپذیرد. در واقع در بازارفرابورس شرکت های کوچکتر به راحتی پذیرش میشوند.

این بازار وظیفه سامان دهی و هدایت بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی خود از طریق بازار بورس را دارد و شرکت ها با ورود به این بازار از تمام مزایای بازار اوراق بهادار میتوانند استفاده کنند.

پس از معرفی این دو بازار باید به مقایسه این دو بازار پرداخته تا به شناختی جامع از این دو بازار دست یابیم. این دو بازار 4 تفاوت عمده دارند که شامل:

1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار

2-نحوه پذیرش شرکت ها

1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار

بازار بورس شامل:

شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس میزان سرمایه ثبت شده؛ درصد شناوری سهام؛ میزان شفافیت؛ سودآوری و …. در دو دسته به نام بازار اول و بازار دوم طبقه بندی می شوند

• بازاراول: شرکت هایی که عملکرد خوبی در قبال سهام داران و بازار بورس داشته باشند در این دسته از بازار بورس قرار میگیرند.
• بازار دوم: حال اگر شرکتی عملکرد ضعیف تر نسبت به بازار اول داشته باشند در این گروه قرار میگیرد و در صورتی که عملکرد خود را بهبود بخشد توانایی بازگشت به بازار اول را دارد.

بازار فرابوس شامل:

• بازار اول: دربازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.
• بازاردوم: در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
• بازار سوم: بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
• ابزار‌های نوین مالی: انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معامله مجدد آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.
• بازار پایه: این بازار شامل شرکت هایی با شرایط زیر است:

1-شرکت‌هایی که به‌دلیل ازدست‌دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند،در بازار پایه درج‌می‌گردد.

2-شرکتهایی که درخواستی مبنی‌بر پذیرش ندارند.

3-شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند.

2-تفاوت در نحوه پذیرش بورس و فرابورس

یکی از اصلی ترین انگیزه های سازمان بورس برای ایجاد بازار فرابورس پذیرش شرکت هایی کوچکتر و جذب سهام آنان به بازارمالی است.یکی از تفاوت های اصلی این دو بازار مالی در نحوه پذیرش سهام شرکت هاست که این روند در بازار فرابورس زمان کمتر به دنبال دارد. در جدول زیر مختصری از شرایط پذیرش در این دو بازار تهیه شده است.

شرایط پذیرش	بازار بورس			بازار فرابورس
	بازار اول	بازاردوم		بازاراول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	50تا100میلیاردتومان		20میلیاردتومان	1میلیارد تومان		100میلیون تومان
حداقل سهام شناور	15تال20درصد		10درصد	10درصد		5درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	750 تا 1000نفر		250نفر	200نفر		–
سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه	3سال		2سال	حداقل 2سال		حداقل 1 سال
سودآوری	3 دوره سود آوری		1 دوره سودآوری	1 دوره سود آوری		–

3-ساعات معامله

معامله در بازار بورس فقط از شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی12:30 صورت میپذیرد. اما معامله در فرابورس از لحاظ بازه زمانی منعطف تر است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب میشود.

4-شفافیت در معاملات

بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.

نکاتی در باب پذیرش شرکت ها در فرابورس

پذیرش شرکت‌های سهامی عام به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کرده است. این کاهش زمان یکی از مزایای ورود شرکت ها با موانع کمتر به بازارهای مالی است.

امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه یکی از مزایای بازار فرابورس برای شرکت ها است.

شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

نکات تکمیلی

• سرمایه گذاری در بازار فرابورس نیز همچون بازار بورس با کد بورسی بوده و نیاز به دریافت کد بورسی جدید نیست.
• شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
• خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس

ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند: