ما همچنین می‌توانیم حکمیت را به عنوان یک مورد استفاده از استخر نقدینگی در نظر بگیریم. در برخی موارد، آستانه رمزارزی بسیار بالایی نیاز است تا بتوانیم یک پیشنهاد حکمیتی را ارائه دهیم. بنابراین شرکت‌کنندگان با تجمیع منابع نقدینگی می‌توانند پشت سر یک هدف مشترک برای پروتکل متحد شوند.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟
فلسفه بلاک چین ایجاد جهانی غیرمتمرکز است؛ جهانی که در آن همه‌چیز به‌‌سمت تمرکززدایی و حذف قدرت مرکزی پیش می‌رود. یکی از دستاوردهای مهم این فلسفه، ایجاد امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi) است. قابلیت یادشده روش‌های غیرمتمرکز را برای مدیریت دارایی‌ها دراختیار کاربران قرار می‌دهد. این سرویس‌ها که صرافی‌های غیرمتمرکز در رأس آنها قرار گرفته‌اند، از فناوری‌های بنیادینی کمک می‌گیرند. استخر نقدینگی یکی از فناوری‌های پرکاربرد و جذابی است که به دادوستدهای غیرمتمرکز بسیار کمک میکند.
استخرهای نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز درواقع جایگزین سفارش‌هایی هستند که در دفتر سفارش (Order Book) صرافی‌های متمرکز ثبت می‌شوند. سازوکار صرافی‌های متمرکزی مانند بایننس و کوین‌بیس مبتنی‌بر دفتر سفارش‌هایی است که تمام سفارش‌های خریدوفروش را ثبت میکند و هرگاه سفارش فروش با سفارش خرید مطابقت پیدا کند، مبادله دارایی را انجام می‌دهد. در این حالت، صرافی متمرکز تمام تراکنش‌ها را زیرنظر می‌گیرد و احراز هویت و مشخص‌شدن ماهیت کاربران نیز برای آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مسئله احراز هویت کاربران مسئله صرافی‌های غیرمتمرکز نیست. درعینحال این صرافی‌ها به‌جای استفاده از دفتر سفارش، از بازارساز خودکاری (AMM) کمک می‌گیرند تا بدون نظارت شخص ثالث، دارایی موردنیاز معامله‌گران را ازطریق استخرهای نقدینگی تأمین کنند. تمام این روند بدون نیاز به نظارتِ نهادی مرکزی انجام میشود؛ از‌این‌رو، بدیهی است که صرافی‌های غیرمتمرکز با قدرت بیشتری در مسیر ایده و فلسفه اصلی بلاک چین درباره تمرکززدایی گام برمی‌دارند.
استخر نقدینگی اساس بسیاری از اپلیکیشن‌های دیفای ازجمله پروتکل‌های وام‌دهی (Lending)، کِشت سود (Yield Farming)، سرویس‌های درون‌زنجیره‌ای بیمه و بازی‌های بلاک چینی است. حال این پرسش مطرح میشود که استخر نقدینگی چیست و چگونه میتواند به‌طور خودکار و بدون‌نیاز به نظارت مرکزی کار کند؟ برای یافتن پاسخ این پرسش تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟
استخر نقدینگی مجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال یا توکن‌هایی است که در قرارداد هوشمند قفل شده‌اند و برای آسان‌ترکردن روند تراکنش‌ها و معاملات در صرافی غیرمتمرکز به‌کار گرفته می‌شوند. به‌بیان ساده، استخر نقدینگی را می‌توانید شبیه استخر دیجیتالی بزرگی تصور کنید که تمام افراد می‌توانند بدون نیاز به کسب اجازه یا مجوز، دارایی‌های دیجیتال خود را در آن واریز کنند و درعینحال، مبالغ مشخصی را از این منبع مالی وام بگیرند.
استخرهای نقدینگی ارزهای دیجیتال نقشی اساسی در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز ایفا میکنند؛ به‌ویژه هنگامی که از صرافی‌های غیرمتمرکز صحبت میشود. استخر نقدینگی سازوکاری است که با آن کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را در قراردادهای هوشمند صرافی‌های غیرمتمرکز جمع کنند تا نقدینگی لازم برای معامله‌گران فراهم شود. استخرهای نقدینگی را می‌توان هموارکننده سرعت و راحتی مبادلات در اکوسیستم دیفای دانست؛ دو ویژگی مهمی که این اکوسیستم به‌شدت به آنها احتیاج دارد.
پیش از اینکه استخرهای نقدینگی و بازارسازهای خودکار وارد بازی شوند، نقدینگی بازار ارزهای دیجیتال مسئله‌ای جدی برای صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی غیرمتمرکز بود. در آن زمان، صرافی‌های غیرمتمرکز فناوری تازه‌واردی با رابط کاربری پیچیده محسوب می‌شدند که خریداران و فروشندگان اندکی را به خود جذب می‌کردند. در‌نتیجه، یافتن معامله‌گران متعدد و نقدینگی کافی برای انجام معاملات مکرر در این صرافی‌ها دشوار بود.
ورود استخر نقدینگی به این صحنه تحولی حیرت‌انگیز در تأمین نقدینگی و جذب معامله‌گران به صرافی‌های غیرمتمرکز ایجاد کرد. استخرهای نقدینگی منابع لازم برای معاملات را بدون نیاز به واسطه‌های شخص ثالث فراهم میکنند. هرچه نقدینگی دارایی‌ها در استخر بیشتر باشد، معامله‌گری در آن پلتفرم غیرمتمرکز هم آسان‌تر میشود.
استخر نقدینگی چگونه کار میکند؟
همان‌‌طور‌که اشاره کردیم، استخرهای نقدینگی برپایه قراردادهای هوشمند بنا شده‌اند؛ بنابراین، تمام کاربران استخرهای نقدینگی به‌جای افراد گوناگون، با قراردادهای هوشمند و الگوریتم‌های رمزنگاری‌شده سروکار دارند. پس اگر خریدار هستید، به فروشنده مشخصی نیازی ندارید؛ فقط کافی است استخر نقدینگی پلتفرمی که از آن استفاده می‌کنید، به‌اندازه کافی نقدینگی داشته باشد. اگر فروشنده هستید، الگوریتم‌های رمزنگاری‌شده کار فروش دارایی‌تان را انجام می‌دهند.
در این وضعیت، همه‌چیز از فعالیت کاربران تا قیمت‌گذاری دارایی‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام می‌شوند. این قراردادهای هوشمند به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با ارائه پاداش و سود کارمزد معاملات، تأمین‌کنندگان نقدینگی را تشویق کنند تا دارایی‌های خود را در استخر به‌اشتراک بگذارند.
کاربرانی که در تأمین سرمایه استخرهای نقدینگی شرکت میکنند، به‌ازای سهم مشارکت خود توکنهای نقدینگی پاداش می‌گیرند. این توکن‌ها اغلب دارایی‌های ارزشمندی هستند که می‌توان از آنها در سایر پلتفرم‌های اکوسیستم دیفای نیز استفاده کرد. تا زمانی که دارایی کاربر در استخر قفل شده است، او میتواند از سود کارمزدی متناسب با سرمایه‌اش بهره‌مند شود؛ اما هنگامی که تأمین‌کننده نقدینگی بخواهد اصل دارایی‌اش را از استخر پس بگیرد، باید توکنهای نقدینگی خود را بسوزاند.
استخرهای نقدینگی اغلب از دو ارز دیجیتال یا همان جفت‌ارز تشکیل می‌شوند که به نسبت مساوی پنجاه‌پنجاه در استخر واریز شده‌اند. الگوریتم‌های قراردادهای هوشمند در تمام مدت فعالیت استخر مطمئن می‌شوند که با وجود کاهش یا افزایش عرضه و تقاضا، این نسبت حفظ میشود. تأمین‌کنندگان نقدینگی هم با ارائه میزانی مساوی از هر دو توکن، به حفظ نرخ ثابت عرضه جفت‌ارز استخر کمک میکنند. تأمین نقدینگی کافی به ثابت‌ماندن قیمت و جلوگیری از دستکاری ارزش دارایی‌ها کمک میکند.
استخرهای نقدینگی و کِشت سود
پروتکل‌های مختلف برای بهبود تجربه معاملاتی پلتفرم‌های خود تلاش میکنند انگیزه تأمین‌کنندگان نقدینگی را برای مشارکت بیشتر افزایش دهند. همان‌‌طور‌که اشاره کردیم، ارائه پاداش و مشوق مانند توکنهای نقدینگی ارزشمند، میتواند تأمین‌کنندگان بیشتری را به استخر جذب کند. در این حالت، تأمین‌کنندگان نقدینگی را می‌توانیم استخراج‌کنندگان نقدینگی هم بدانیم.
استخراج نقدینگی به اضافه‌کردن دارایی‌های دیجیتال به استخرهای نقدینگی در پروتکل‌های دیفای گفته میشود که معمولاً پاداشی در قالب توکنهای نقدینگی دارد. حال ارزش این توکنهای نقدینگی چگونه تأمین میشود و این توکن‌ها چه کاربردهایی دارند؟
در اینجا، فرایندی با نام کِشت سود (Yield Farming) وارد چرخه میشود. کشت سود به کاربر کمک میکند سود و درآمد پسیو (Passive) یا غیرفعالش را افزایش دهد. در کشت سود، تأمین‌کنندگان نقدینگی توکنهای نقدینگی خود را در پروتکل‌های بلاک چینی مختلف قفل و در ازای آن سود دریافت میکنند. بسیاری از بازارهای دیفای و پلتفرم‌ها و استخرهای مشوق به تأمین‌کنندگان این امکان را می‌دهند که با توکنهای نقدینگی خود نیز ارزش خلق کنند.
در این صورت، تأمین‌کنندگان استخر نقدینگی با اندکی ریسک بیشتر، علاوه‌بر سود حاصل از سرمایه‌گذاری در استخر، از توکنهای نقدینگی خود هم سود دریافت میکنند. تعدادی از پلتفرم‌ها مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) به کاربران خود اجازه می‌دهند از انتخاب ریسک و بازده خودکار استفاده کنند تا از سرمایه‌گذاری دارایی‌های خود در پلتفرم‌های مختلف دیفای سود دلخواهشان را به‌دست آورند.
جمع‌بندی
در این مطلب، شما را به‌اختصار با استخر نقدینگی و اصول آن آشنا و به این موضوع اشاره کردیم که استخرهای نقدینگی بر چه اساسی کار میکنند و این استخرها در رشد امور مالی غیرمتمرکز چه جایگاهی دارند. همچنین، به نکات مهم مرتبط با چگونگی کسب سود مضاعف از سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی و پلتفرم‌های کشت سود اشاره کردیم.
با آنکه با اصول کلی این ابزار سرمایه‌گذاری آشنا شده‌اید، باید توجه کنید که تأمین نقدینگی و کشت سود نمی‌تواند استراتژی مناسبی برای همه معامله‌گران باشد. سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی با خطرهایی همراه است. به‌عنوان مثال، اگر ارزش دارایی سرمایه‌گذاری شما در یک استخر در مدت‌زمان قفل‌شدن آن کاهش یابد، شما متحمل ضرر شده‌اید.
بنابراین، پیش از هر اقدامی برای سرمایه‌گذاری، به‌اندازه کافی تحقیق کنید و از تمام جوانب مثبت و منفی استراتژی‌های مختلف سرمایه‌گذاری مطلع شوید. اگر با سازوکار استخراج نقدینگی کاملاً آشنا باشید، می‌توانید سود چشمگیری به‌دست آورید و نقدینگی سبد سرمایه‌گذاری‌تان را افزایش دهید.
استخر نقدینگی در DeFi چیست؟
استخرهای نقدینگی یکی از فناوری‌های بنیادی در اکوسیستم DeFi هستند. آنها بخشی اساسی از بازارسازهای خودکار (AMM)، پروتکل‌های اعطای وام، فارمینگ بهره، دارایی‌های ترکیبی، بیمه درون زنجیرهای، بازی‌های بلاکچینی و … هستند؛ استخر نقدینگی اساساً وجوهی دیجیتالی بوده که به صورت جمعی نگهداری میشود. اما با این حجم انبوه دارایی در یک محیط بدون نیاز به اجازه که هرکسی میتواند به آن نقدینگی اضافه کند چه کاری می‌توان انجام داد؟
معرفی استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools)
اخیرا فایننس غیرمتمرکز (DeFi) رشدی انفجاری را تجربه کرده است. حجم معاملات DEX به طور معناداری میتواند با حجم معاملات صرافی‌های متمرکز رقابت کند. از دسامبر ۲۰۲۰، تقریباً ۱۵ میلیارد دلار دارایی در پروتکل های DeFi بلاک شده و این اکوسیستم با تنوعی از محصولات جدید به سرعت در حال توسعه است. اما چه چیزی این توسعه را ممکن می‌سازد؟ یکی از فن‌آوری‌های اساسی در پس این محصولات، استخر نقدینگی است .
استخر نقدینگی چیست؟
استخر نقدینگی به مجموعه وجوهی اطلاق میشود که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌اند؛ استخرهای نقدینگی برای تسهیل صرافی‌های غیرمتمرکز، پروتکل‌های اعطای وام و بسیاری از عملکردهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استخرهای نقدینگی ستون فقرات بسیاری از بسترهای مبادلاتی غیرمتمرکز (مانند Uniswap) هستند. کاربرانی که ارائه‌دهندگان نقدینگی (LP) نامیده می‌شوند، مقدار مساوی از دو توکن را برای ایجاد بازار در یک استخر اضافه میکنند. آنها در ازای تأمین وجوه خود و متناسب با سهم خود از کل نقدینگی، از معاملاتی که در استخر آنها انجام میشود کارمزد دریافت میکنند.
از آنجا که هرکسی میتواند تأمین‌کننده نقدینگی باشد، AMM ها بازار را در دسترس همگان قرار داده‌اند.
یکی از اولین پروتکل‌های استفاده‌کننده از استخرهای نقدینگی، Bancor بود؛ اما این طرح با محبوبیت Uniswap مورد توجه بیشتری قرار گرفت. برخی از بسترهای مبادلاتی معروف که از استخرهای نقدینگی اتریوم استفاده میکنند SushiSwap، Curve و Balancer هستند که استخرهای نقدینگی آنها دارای توکنهای ERC-20 است. چیزی شبیه زنجیره هوشمن بایننس که از PancakeSwap ، BakerySwap و BurgerSwap (توکنهای BEP-20) پشتیبانی میکند.
مقایسه استخرهای نقدینگی و دفاتر ثبت سفارش
برای درک تفاوت استخرهای نقدینگی، بیایید به بخش اساسی تجارت الکترونیکی ( دفتر ثبت سفارشات) نگاهی بیاندازیم. به زبان ساده، دفتر ثبت سفارش شامل مجموعه‌ای از سفارشات باز برای یک بازار معین است؛ سیستمی که سفارشات را با یکدیگر منطبق میکند، موتور تطبیق نامیده میشود. دفتر ثبت سفارشات به همراه موتور تطبیق، هسته اصلی هر صرافی متمرکز (CEX) است.
معاملات DeFi، شامل معاملات درون زنجیرهای است، بدون اینکه یک حزب متمرکز منابع مالی را در اختیار داشته باشد. این امر برای دفتر ثبت سفارش مشکلی را به همراه می‌آورد. هر تعامل با دفتر ثبت سفارش به هزینه گس (gas) نیاز دارد که این مساله انجام معاملات را بسیار گران میکند.
این امر همچنین برای معامله‌گرانی که برای جفت‌های معاملاتی تأمین نقدینگی میکنند، بسیار پرهزینه است. مهمتر از همه، اکثر بلاکچینها نمی‌توانند توان مورد نیاز برای معامله میلیاردها دلار در روز را تحمل کنند؛ این بدان معناست که در یک بلاکچین مانند اتریوم، یک دفتر ثبت سفارش درون زنجیرهای عملا غیرممکن است. برای اینکار می‌توان از زنجیرهای جانبی یا راهکارهای لایه دوم استفاده نمود.
قبل از ادامه کار، لازم به ذکر است که DEXهایی وجود دارند که با دفاتر ثبت سفارش به خوبی تعامل دارند. Binance DEX که بر روی بلاکچین بایننس ساخته شده، به طور ویژه برای معاملاتی سریع و ارزان طراحی شده است. مثال دیگر پروژه Serum در بلاکچین سولانا است.
استخرهای نقدینگی چگونه کار میکنند؟
بازارسازهای خودکار این بازی را تغییر داده‌اند. آنها نوآوری قابل توجهی هستند که امکان معاملات درون زنجیرهای و بدون نیاز به دفتر ثبت سفارش را فراهم میکنند. از آنجا که برای انجام معاملات به هیچ یک از طرفین احتیاجی نیست، معامله‌گران قادرند در پوزیشن ورود و خروج جفت‌های معاملاتی قرار گیرند.
شما می‌توانید دفتر ثبت سفارش یک صرافی همتا به همتا را تصور کنید، جایی که خریدار و فروشنده مستقیما به یکدیگر متصل می‌شوند. به عنوان مثال معاملات در Binance DEX به صورت همتا به همتا است و مستقیماً بین کیف‌پول کاربران انجام میشود؛ خرید و فروش با استفاده از AMM متفاوت است. شما می توانید معاملات با AMM را به عنوان قرارداد peer-to-contract در نظر بگیرید.
ارتباط AMM با Liquidity Pools
همانطور که اشاره کردیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای از وجوه است که در یک قرارداد هوشمند توسط ارائه‌دهندگان نقدینگی نگهداری میشود. هنگام انجام معامله در AMM، به معنای سنتی طرف مقابل ندارید. در عوض شما معاملات را در برابر نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می‌دهید. برای خریدار، در آن لحظه نیازی به فروشنده نیست و تنها نقدینگی کافی در استخر مهم است.
هنگام خرید جدیدترین کوین در صرافی یونی سواپ، در طرف مقابل شما فروشنده‌ای به معنای سنتی آن نیست. درعوض فعالیت شما توسط الگوریتمی کنترل و قیمت‌گذاری براساس معاملات انجام شده در استخر تعیین میشود؛ مسلماً نقدینگی باید در سطح مطلوبی قرار داشته باشد و هر شخصی بتواند تأمین‌کننده نقدینگی باشد.
موارد استفاده Liquidity Pools
تاکنون ما در خصوص AMMها که محبوب‌ترین موارد استفاده از استخرهای نقدینگی می‌باشند بحث کرده‌ایم. با این حال، همانطور که گفتیم جمع‌کردن نقدینگی یک مفهوم کاملاً ساده است، بنابراین می‌توان آن را به طرق مختلف استفاده کرد؛ یکی از این موارد، فارمینگ بهره یا استخراج نقدینگی است. استخرهای نقدینگی اساس پلتفرم‌های فارمینگ بهره هستند، جایی که کاربران وجوه خود را به استخرهایی جهت تولید بهره ارایه میکنند.
توزیع توکنهای جدید به افراد لایق، یک معضل دشوار برای پروژه‌های رمزارزی است. برای حل این معضل، استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین رویکردها بوده است. با این کار توکن‌ها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی که توکنهای خود را در یک استخر نقدینگی قرار می‌دهند، توزیع می‌شوند. سپس توکنهای تازه منتشر شده متناسب با سهم هر کاربر در استخر توزیع می‌گردند.
به خاطر داشته باشید این حتی میتواند توکن‌هایی از سایر استخرهای نقدینگی که استخر توکن نامیده می‌شوند هم باشد. به عنوان مثال اگر نقدینگی خود را به Uniswap یا صندوق اعطای وام Comound پرداخت نمایید، توکن‌هایی دریافت می‌کنید که بیانگر سهم شما در این استخر است. شما ممکن است بتوانید آن توکن‌ها را به یک استخر دیگر واریز و بازدهی کسب کنید.
ما همچنین می‌توانیم حکمیت را به عنوان یک مورد استفاده از استخر نقدینگی در نظر بگیریم. در برخی موارد، آستانه رمزارزی بسیار بالایی نیاز است تا بتوانیم یک پیشنهاد حکمیتی را ارائه دهیم. بنابراین شرکت‌کنندگان با تجمیع منابع نقدینگی می‌توانند پشت سر یک هدف مشترک برای پروتکل متحد شوند.
صدور دارایی‌های ترکیبی در بلاکچین به استخرهای نقدینگی متکی است. اگر مقداری وثیقه را در یک استخر نقدینگی اختصاص دهید، سپس آن را به یک اوراکل معتبر متصل کنید، یک توکن ترکیبی که به هر دارایی میتواند وابسته باشد خواهید داشت؛ به چه چیز دیگری می‌توانیم فکر کنیم؟ احتمالاً کاربردهای بیشتری برای استخرهای نقدینگی وجود دارد که هنوز کشف نشده‌اند و همه آنها به هوشمندی توسعه‌دهندگان DeFi بستگی دارد.
ریسک استخرهای نقدینگی
اگر نقدینگی خود را به AMM اختصاص دهید، باید با مفهومی به نام ضرر ناپایدار هم آشنا باشید. به طور خلاصه هنگامی که نقدینگی خود را به AMM ارائه می‌دهید، در مقایسه با هودل کردن، نوعی از دست دادن ارزش دلار است. اگر نقدینگی یک AMM را تأمین کنید، احتمالاً در معرض یک ضرر ناپایدار قرار دارید که گاهی اوقات میتواند ناچیز و گاهی اوقات هم بسیار چشمگیر باشد.
نکته دیگری که باید به خاطر بسپارید خطرات قرارداد هوشمند است. وقتی وجوه خود را به یک استخر نقدینگی واریز می کنید، آنها در استخر هستند. بنابراین در حالی که از نظر فنی هیچ واسطه‌ای به وجوه شما دسترسی ندارد، اما آن قرارداد را می‌توان متولی وجوه دانست. به عنوان مثال اگر ایراد یا نوعی سو استفاده از طریق وام فوری رخ دهد، وجوه خود برای همیشه از دست می‌دهید.
همچنین در مورد پروژه‌هایی که توسعه‌دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند، مراقب باشید. گاهی اوقات توسعه‌دهندگان می‌توانند از برخی دسترسی‌های ویژه در کد قرارداد هوشمند برخوردار باشند که آنها را قادر به انجام اقدامات مخرب مانند کنترل منابع مالی در استخر میکند.
نتیجه‌گیری
استخرهای نقدینگی هسته اصلی فناوری DeFi هستند. آنها معاملات غیرمتمرکز، اعطای وام، فارمینگ بهره و موارد دیگر را امکان پذیر میکنند. این قراردادهای هوشمند تقریباً در هر قسمت از DeFi استفاده می‌شوند و به احتمال زیاد این کار را ادامه می‌دهند.
سوالات متداول
کاربرد استخر نقدینگی چیست؟
در حقیقت وظیفه استخر نقدینگی، تامین دارایی لازم برای صرافی‌های غیرمتمرکز است.
معروف‌ترین استخرهای نقدینگی که بر روی فناوری بلاک چین فعالیت میکنند و قرارداد هوشمند ارائه میکنند کدام اند؟
کاردانو، پولکادات، بایننس کوین و اتریوم از معروف ترین استخرهای نقدینگی هستند که روی بلاک چین فعالیت و قرارداد هوشمند ارائه میکنند.
استخرهای نقدینگی چگونه کار میکنند؟ (شرح امور مالی غیرمتمرکز)
قبل از شروع مطلب، اگر تازه با دیفای آشنا شدید و چیز زیادی از آن نمی‌دانید، شاید نخست لازم باشد این مقاله که مقدمه‌ای‌است بر امور مالی غیرمتمرکز، بخوانید.
استخرهای نقدینگی چیستند؟
استخرهای نقدینگی، ماهیتاً استخرهایی از توکنهای قفل‌شده در قراردادی هوشمندند. از آنها برای تسهیل مبادلات – با فراهم کردن نقدینگی – استفاده شده و به‌طور وسیعی توسط برخی صرافی‌های غیرمتمرکز – موسوم به DEXes – به‌کار گرفته می‌شوند. یکی از اولین پروژه‌هایی که باب آشنایی با استخرهای نقدینگی را گشود، بَنکُر (Bancor) بود، و بعدها توسط یونی‌سوآپ به‌طور گسترده‌تری شناخته شد. پیش از توضیح اینکه استخرهای نقدینگی اصلاً آن زیر چه میکنند و تعریف بازارگردانیِ خودکار، بیایید ببینیم که چرا در وهله‌ی اول ما نیازمند آنها‌ی‌ایم.
چرا ما به استخرهای نقدینگی نیاز داریم؟
اگر با صرافی‌های استاندارد کریپتویی چون کوین‌بِیس (Coinbase) یا بایننس (Binance) آشنایی دارید، شاید متوجه شده باشید که معاملات آنها مبتنی‌است بر مدلِ دفترچه‌ی ثبت سفارش. این همان شیوه‌ای‌است که بورس‌های اوراق بهادار سنتی‌ای چون NYSE یا Nasdaq از آن تبعیت میکنند.
در این مدل دفترچه‌ی ثبت سفارش، خریداران و فروشندگان دور هم جمع شده و سفارشات‌شان را ثبت میکنند. فروشندگان موسوم به “پیشنهاد دهندگان” (یا مناقصه کنندگان)، سعی‌شان بر این است که دارایی مشخصی را به کمترین قیمت ممکن بخرند و بعد همان دارایی را به قیمتی هر چه بیشتری بفروشند. برای جوش خوردن معاملات، هم خریداران و هم فروشندگان بایستی هم‌گراییِ قیمتی داشته باشند، که این امر میتواند با بالا بردن رقم مناقصه توسط خریدار، یا با پایین آوردن قیمت توسط فروشنده مُیسر شود.
اما اگر هیچ یک از طرفین نخواهند که قیمت را به حد معقولی برسانند آن‌وقت تکلیف چیست؟ اگر کوین کافی برای خرید شما موجود نباشد چه؟ این‌جا‌ست که بازارگردانان وارد بازی می‌شوند.
بازارگردانان ارگان‌هایی‌اند که با اظهار تمایل همیشگی‌شان به خرید یا فروش دارایی‌ای خاص، معامله‌کردن را تسهیل میکنند. از این طریق آنها باعث تأمین نقدینگی شده و نتیجتاً دیگر لازم نیست که کاربران معطل ظاهر شدن طرف دیگر معامله شده و قادرند هر وقت که بخواهند، معامله کنند. خب! با این توصیفات چرا ما نتوانیم همچین چیزی را در امور مالی غیرمتمرکز به‌وجود بیاوریم؟
البته که می‌توانیم! فقط مسئله این است که این فرآیند، فرآیندی‌است بسیار کند و پرهزینه، و در اغلب اوقات منجر به تجربه‌ی کاربریِ ناخوش‌ایندی خواهد شد.
دلیل اصلی نامناسب بودن این فرآیند، این مسئله‌است که مدل دفترچه-سفارش، عمیقاً متکی‌است بر یک یا چند بازارگردانی که همواره تمایل به “بازار-گرمی” برای دارایی‌ای مشخص را داشته باشند. بدون وجود بازارگردانان، صرافی بلافاصله غیرقابل تصفیه میشود و می‌توان گفت که برای کاربران عادی، غیرقابل استفاده خواهد شد. علاوه بر این، بازارگردانان به‌دنبال قیمت فعلی دارایی‌ای خاص از طریق تغییر مدام قیمت آن‌اند که این امر به ثبت و رد سفارشات متعددی که به صرافی ارسال می‌شوند منجر خواهد شد.
اتریوم با توان عملیاتیِ فعلیِ ۱۲ تا ۱۵ تراکنش بر ثانیه و مدت-بلاک بین ۱۰ تا ۱۹ ثانیه‌ای، گزینه‌ی محتملی برای صرافی‌ای دفترچه-سفارش-محور نخواهد بود. به‌علاوه، هر فعل و انفعالی با یک قرارداد هوشمند، هزینه گسی به دنبال دارد، از این رو همین که بازارگردانان بخواهند مدام پیشنهاد قیمتی دهند، ورشکسته خواهند شد.
راه حل لایه‌ی دوم چی؟ برخی پروژه‌های مقیاس‌گذاری لایه‌ی دوم مانند لوپرینگ (Loopring) به‌نظر امیداوار کننده می‌آیند، اما آنها هم کماکان نیازمند بازارگردانان خواهند بود و ممکن است که با مشکلات نقدینگی مواجه شوند. به‌علاوه، اگر کاربری بخواهد تنها یک تراکنش مفرد انجام دهد، ناچار خواهد بود تا سرمایه‌اش را یک‌بار وارد لایه‌ی دوم کرده و بعد مجدد از آن خارج کند، که همین کار دو مرحله به کل پروسه اضافه میکند.
این دقیقاً همان دلیلی‌است که نشان می‌دهد نیازی مبرم به ابداعِ چیزی نوین که بتوانند کارایی درستی در جهان امور مالی غیرمتمرکز داشته باشد، وجود دارد و همان جایی‌است که پای استخرهای نقدینگی به قضیه باز میشود.
استخرهای نقدینگی چگونه کار میکنند؟
بسیار خب! فهمیدیم که چرا ما به استخرهای نقدینگی در امور مالی غیرمتمرکز نیازمند. حال بیایید ببینیم این استخرها دقیقاً چگونه کار میکنند.
هر استخر مفرد نقدینگی در شکل بنیادین خود، ۲ نوع توکن دارد و بازار جدیدی را برای آن جفت توکن ایجاد میکند. DAI/ETH میتواند مثال خوبی از یک استخر نقدینگی شناخته‌شده در یونی‌سوآپ باشد.
وقتی استخری جدید به‌وجود می‌آید، اولین تأمین کننده‌ی نقدینگی از آن دسته‌کسانی خواهد بود که قیمت اولیه‌ی دارایی در استخر را تعیین میکنند. تأمین کننده تشویق میشود که قدر براری از هر دو توکن را به استخر تزریق کند. اگر قیمت اولیه‌ی توکنهای درون استخر با قیمت فعلی بازار جهانی اختلاف داشته باشد، باعث حادث شدن فرصت آربیتراژی آنی میشود که ممکن است منجر به از کف رفتن سرمایه‌ی تأمین‌کنندگان نقدینگی شود. این مفهوم تزریق درست نسبت توکن‌ها به استخر، برای همه‌ی دیگر تأمین کنندگان نقدینگی که می‌خواهند در آینده نیز سرمایه‌ی بیشتری به استخر تزریق کنند، پابرجا خواهد بود.
وقتی نقدینگی به استخر تزریق میشود، تأمین کنندگان نقدینگی، به نسبت مقدار نقدینگی‌ای که به استخر تزریق کرده‌اند، توکنهای ویژه‌ای به‌نام توکنهای ال-پی (LP) دریافت میکنند. وقتی معامله‌ای به‌واسطه‌ی استخر تسهیل شود، ۳/۰٪ هزینه به‌تناسب میان تمام دارندگان توکنهای ال-پی توزیع میشود. اگر تأمین‌کننده‌ای بخواهد نقدینگی‌ِ پایه‌ی خود را پس بگیرد، علاوه بر هزینه‌ی قید شده باید توکنهای ال-پی خود را نیز بسوزاند.
هر مبادله‌ی توکنی که استخر تسهیل‌اش کرده باشد، به تعدیل قیمت‌گذاری‌ای منطبق بر “الگوریتم قیمت‌گذاری قطعی” منتج خواهد شد؛ مکانیزمی که به آن بازارگردانیِ خودکار (AMM) نیز گفته میشود. در بین پروتکل‌های مختلف، ممکن است استخرهای نقدینگی از الگوریتم‌هایی قدری متفاوت‌تر از یکدیگر استفاده استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ کنند.
استخرهای نقدینگی‌ِ پایه‌ای مانند آنهایی که یونی‌سوآپ از آنها استفاده میکند، از الگوریتم بازارگردانی با حاصل‌ضرب ثابتی بهره می‌برند که اطمینان می‌دهد که حاصل‌ضرب کمیت‌های دو توکن تزریق شده، همواره ثابت خواهد ماند. به‌علاوه، به علت وجود این الگوریتم، یک استخر میتواند همواره – بدون اینکه ابعاد معامله اهمیتی داشته باشد – نقدینگی فراهم کند. دلیل اصلی این امر، این است که الگوریتم، مجانب‌وارانه قیمت توکن را آن‌طور که کمیت مورد نظر بالا می‌رود، افزایش می‌دهد. قاعده ریاضی پشت بازارگردانی با حاصل‌ضرب ثابت، بسیار جذاب است، اما از آنجا که نمی‌خواهم این مقاله به‌داراز بی‌انجامد، توضیح‌اش بماند برای وقتی دیگر.
نکته کلیدی در اینجا این است که نسبت توکنهای درون استخر است که قیمت را دیکته میکند، بنابراین اگر فرض کنیم که کسی توکن اتریوم ETH از استخر DAI/ETH بخرد، موجودیِ ETH کاسته شده و ذخیره‌ی DAI افزوده میشود، که این مسئله منجر به افزایش قیمت اتریوم و کاهش قیمت DAI میشود. بالا و پایین شدن قیمت، بستگی دارد به ابعاد معامله، در نسبتی با اندازه استخر. هر چه استخر به‌نسبِ معامله بزرگتر، کاهش قیمت یا افت عارضیِ بیشتر؛ نتیجتاً استخرهای بزرگتر می‌توانند معاملات بزرگتری را – بدون بالا و پایین شدن زیاد قیمتی – درون خود جای دهند.
از آنجا که استخرهای بزرگتر، افت قیمتیِ کمتری ایجاد میکنند و منتج به تجربه‌ی معاملاتیِ بهتری می‌شوند، برخی پروتکل‌ها چون بلنسر (Balancer)، با دادن توکنهای اضافه برای تزریق نقدینگی به استخرهایی معیَن، دست به تشویق تأمین‌کنندگان نقدینگی زدند. به این فرآیند، ماین‌کردن نقدینگی گفته میشود که در مقاله‌ی یلد فارمینگ (Yield Farming) به آن پرداخته شده است.
مفاهیم پشت استخرهای نقدینگی و بازارگردانیِ خودکار بسیار ساده و در عین حال قویاً قدرتمندند؛ چون دیگر لزومی به داشتن دفترچه-سفارش متمرکز نیست و لازم نیست به بازارگردانی بیرونی برای سرپا نگه‌داشتن روند تأمین نقدینگی به یک صرافی تکیه کنیم.
انواع مختلف استخرهای نقدینگی
استخرهای نقدینگی‌ای که سخن‌شان رفت، در حال بهره‌برداری توسط یونی‌سوآپ‌اند و پایه‌ای‌ترین شکل‌های استخرهای نقدینگی‌اند. پروژه‌های دیگری دنباله‌ی این مفهوم را گرفته و ایده‌های جالبی ارائه کرده‌اند.
فی‌المثل کِرو (Curve)، دریافت که مکانیزم بازارگردانی خودکار پشت یونی‌سوآپ، برای دارایی‌هایی که باید قیمت‌هایی بسیار مشابه داشته باشند – مانند کوین‌های پایا یا مشتقات دیگری از کوینی ثابت مثل wETH و sETH – خیلی کارا نیست. استخرهای کرو، با عملیاتی کردن الگوریتمی کمی متفاوت‌تر، قادرند هزینه و افت کمتری را موقع مبادله این توکن‌ها ارائه دهند.
ایده‌ی دیگر برای بلنسر بود که دریافت که ما ناچار نیستیم که خودمان را تنها محدود به دو دارایی در استخر کنیم. فی‌الواقع بلنسر این امکان را به ما می‌دهد که تا ۸ توکن را درون یک استخر نقدینگی مفرد قرار دهیم.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟ و چگونه کار میکند؟
تمرکززدایی از مهمترین مفاهیم بازار کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) است. در سال‌های اخیر، برای محقق شدن هدف تمرکززدایی در بازار، اقدامات گوناگونی انجام شده است. استخرهای نقدینگی (Liquidity Pool) محصول یکی از ایده‌هایی است که برای تمرکززدایی در بازار پیاده شده است. کاربران به کمک استخر نقدینگی می‌توانند بدون نیاز به بازارسازان متمرکز، ارزهای دیجیتال را خریدوفروش کنند. استخرهای نقدینگی از ارکان اصلی صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) به شمار می‌روند. در این مقاله قصد داریم شما را با استخرهای نقدینگی آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله
استخر نقدینگی چیست؟
به زبان ساده، استخر نقدینگی از جمع‌آوری تعدادی ارز دیجیتال ایجاد میشود که در قالب قراردادهای هوشمند قفل شده‌اند. در صرافی متمرکز، برای مدیریت معاملات بین کاربران به حضور بازارساز نیاز است. در این صرافی‌ها معمولاً گروه توسعه‌دهنده نقش بازارساز را ایفا میکند. به این ترتیب، در این صرافی‌ها عملاً کنترل چرخه معاملات به صورت متمرکز باقی می‌ماند. چنین رویکردی با ذات غیرمتمرکز بازار ارزهای دیجیتال در تضاد است.
صرافی‌های غیرمتمرکز برای استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ حل این معضل ابداع شده‌اند. در این صرافی‌ها تأمین نقدینگی لازم برای معاملات کاربران از طریق استخرهای نقدینگی صورت می‌گیرد. کاربران این صرافی‌ها به صورت اختیاری توکنهای خود را در استخرها سپرده‌گذاری میکنند و در ازای سرمایه‌گذاریشان سود دریافت میکنند. به این ترتیب، نقدینگی لازم برای معامله‌گران دیگر در صرافی‌های غیرمتمرکز فراهم میشود.
ابداع استخر نقدینگی سبب تسریع و سهولت در معاملات اکوسیستم دیفای (DeFi) شده است. تا قبل از ایجاد استخرهای نقدینگی، صرافی‌های غیرمتمرکز با چالش تأمین نقدینگی مواجه بودند. به کمک فناوری بازارساز خودکار (AMM) مشکل محدودیت نقدینگی در این صرافی‌ها کاهش پیدا کرد؛ به همین دلیل، رفته‌رفته حضور کاربران در این بازارها افزایش یافت.
چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟
هرکس که سابقه محدودی در بازارهای مالی داشته باشد، به‌خوبی می‌داند که وارد شدن به بازارهایی با نقدینگی محدود، ریسک بسیار زیادی به دنبال دارد. در این‌گونه بازارها معمولاً لغزش در معاملات بسیار زیاد است. منظور از لغزش، تفاوت بین قیمت مورد انتظار برای انجام معامله با قیمت واقعی‌ای است که معامله در آن منعقد میشود. نقدینگی کم سبب میشود لغزش در معاملات افزایش پیدا کند.
استخر نقدینگی مشکل کمبود نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز را حل میکند. ویژگی منحصربه‌فرد این استخرها، تأمین نقدینگی از سوی کاربران است. افراد به‌صورت داوطلبانه دارایی خود را در این استخرها به ودیعه می‌گذارند؛ سپس در ازای سرمایه‌گذاری خود در بازه‌های زمانی مشخص، پاداش دریافت میکنند.
در چنین شرایطی، وقتی کاربران در صرافی غیرمتمرکز سفارش خرید یا فروش ثبت میکنند، لازم نیست تا زمان پیدا شدن خریدار یا فروشنده دیگر صبر کنند، بلکه با توجه به دارایی‌های موجود در استخرهای نقدینگی، سفارش آنها با قیمت لحظه‌ای بازار و به کمک قراردادهای هوشمند، به جریان میافتد.
استخرهای نقدینگی چگونه کار میکنند؟
استخر نقدینگی باید به‌گونه‌ای تعریف شود که برای کاربران جاذبه لازم به‌منظور سرمایه‌گذاری را داشته باشد. ابزار در اختیار صرافی‌ها برای جذاب کردن سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی، تخفیف در کارمزد معاملات و ارائه پاداش با ارز دیجیتال به آن‌هاست. شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که فرایند تعیین قیمت در استخرهای نقدینگی چگونه انجام میشود؟
در حال حاضر، به کمک الگوریتم بازارساز خودکار (AMM) ، قیمت توکن‌ها در هر استخری نسبت به یکدیگر، در محدوده خاصی حفظ میشود. به این ترتیب، عملاً ارزش‌های بازار منصفانه‌ای در صرافی‌های غیرمتمرکز به وجود می‌آید. البته ممکن است استخرهای مختلف از الگوریتم‌های منحصربه‌فرد خود نیز استفاده کنند. برای مثال، می‌توان به استخرهای نقدینگی صرافی یونی سواپ اشاره کرد که از فرمول ثابتی برای کنترل نسبت قیمت توکن‌ها استفاده میکند. به کمک این الگوریتم‌ها از طریق مدیریت هزینه‌ها و کنترل عرضه و تقاضا، از تأمین دائمی دارایی استخرها اطمینان حاصل میشود.
بیشتر بخوانید: توکن چیست
برترین استخرهای نقدینگی سال 2022
استخرهای نقدینگی کاربرد خود را در اکوسیستم دیفای بر همگان ثابت کرده‌اند؛ همین مسئله سبب شده است بسیاری از فعالان بازار رمز ارزها به کسب درآمد از طریق سرمایه‌گذاری در این استخرها امیدوار شوند. با وجود این، سرمایه‌گذاری باید حتماً در استخرهای معتبر صورت بگیرد تا خطری سرمایه افراد را تهدید نکند. ازجمله برترین استخرهای نقدینگی سال 2022 در بازار ارزهای دیجیتال می‌توان به این موارد اشاره کرد:
1. یونی سواپ (Uniswap)
بیشترین حجم معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز مربوط به یونی سواپ است، به همین دلیل استخر نقدینگی Uniswap یکی از معروف‌ترین استخرهای حال حاضر در بازار رمز ارزها به شمار می‌رود. صرافی یونی سواپ از جفت ارزهای معاملاتی مبتنی بر استاندارد ERC-20 پشتیبانی میکند.
همچنین هر کاربری میتواند استخر نقدینگی اختصاصی خود را بدون نیاز به پرداخت هیچ‌گونه کارمزدی در این صرافی راه‌اندازی کند. کارمزد معاملات در صرافی یونی سواپ 0/3 درصد است. تمام تأمین‌کنندگان نقدینگی در استخرهای نقدینگی این صرافی از محل کارمزدها سهم دریافت میکنند. پرداخت سود مشارکت در استخرها نیز با توکن اختصاصی یونی سواپ صورت می‌گیرد.
2. بالانسر (Balancer)
بالانسر یکی دیگر از برترین استخرهای نقدینگی ارزهای دیجیتال است. این استخر نقدینگی مبتنی بر اتریوم است. بالانسر به‌عنوان مدیر پرتفوی نیز عمل میکند.
3. بانکور (Bancor)
بانکور یکی دیگر از بهترین استخرهای نقدینگی در سال 2022 است که بر اساس اتریوم کار میکند. این پلتفرم از روش بازارسازی خودکار برای تأمین نقدینگی و قیمت‌گذاری دقیق توکن‌ها استفاده میکند. همچنین این استخر نقدینگی نوعی استیبل کوین (Stablecoin) با نام بانکور ارائه کرده است که نگرانی‌های مربوط به نوسانات نقدینگی را برطرف میکند.
4. کرو فایننس (Curve Finance)
استخر نقدینگی کرو فایننس نیز مبتنی بر اتریوم است و با هدف ایجاد فرصت‌های تجاری مطلوب برای تجارت استیبل کوین‌ها راه‌اندازی شده است. این استخر هیچ‌گونه توکن بومی ارائه نمی‌کند. درعینحال، به کمک آن می‌توان به صورت هم‌زمان به دارایی‌های موجود در هفت استخر نقدینگی معتبر دیگر دسترسی داشت.
پرسش‌های متداول
1. مزیت استخر نقدینگی چیست؟
اصلی‌ترین مزیت استخرهای نقدینگی این است که به پیدا کردن فردی دیگر در بازار که سفارش مدنظرش با شما مطابقت داشته باشد، نیازی ندارید. طبیعی است که هر فروشنده‌ای در بازار سعی میکند دارایی خود را با بیشترین قیمت به فروش برساند و درعینحال، در زمان خرید نیز با کمترین قیمت آنها را از آن خود کند. چنین رویکردی سبب میشود که برخورداری از فرصت معاملات ایدئال در بازار چندان آسان نباشد. استخرهای نقدینگی با استفاده از قراردادهای هوشمند، عملیات ارزش‌گذاری دارایی‌ها را انجام می‌دهند و به این ترتیب، معاملات در فضای واقعی انجام میشود.
2. ریسک استخرهای نقدینگی چیست؟
وقتی سرمایه خود را در اختیار استخرهای نقدینگی قرار می‌دهید، احتمال زیان موقت وجود دارد؛ به‌ویژه در زمان‌هایی که سفارش‌ها در بازار با قیمت‌های واقعی فاصله پیدا میکنند، احتمال ضرر بیشتر میشود؛ بنابراین، حتماً باید قبل از سرمایه‌گذاری، در این زمینه تحقیقات زیادی کنید.
کلام پایانی
استخر نقدینگی یکی از ابداعات بسیار مهم و کاربردی در عرصه دیفای است. این استخرها تجارت غیرمتمرکز و پرداخت وام را در اکوسیستم دیفای امکان‌پذیر میکنند. استخرهای نقدینگی به کمک قراردادهای هوشمند کار میکنند و به احتمال زیاد، در آینده نیز این رویکرد در بازار ادامه پیدا میکند. اگر قصد دارید از طریق سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی به درآمد برسید، حتماً مطالعه و تحقیق کنید تا بهترین و مطمئن‌ترین گزینه‌های موجود در بازار را بیابید.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست و چه کاربردی در دیفای دارد؟
زمانی که درباره بلاکچین و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم، حتما باید موضوع استخر نقدینگی را نیز به خوبی مورد بررسی قرار دهیم. وجود این استخرها سبب میشود که امنیت سرمایه‌گذاری افزایش پیدا کند و همچنین میزان سود سرمایه‌گذاران نیز بسیار مناسب خواهد بود. با توجه به مواردی که خدمت شما بیان شد، در این مطلب از دلفین وست به‌صورت جامع به بررسی استخر نقدینگی می‌پردازیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.
استخر نقدینگی چگونه کار می کند؟
استخر نقدینگی Liquidity Pool از مهمترین ساختارها در بلاک چین است که شما می‌توانید به‌صورت ویژه از آن استفاده کنید. نحوه کار در یک استخر شامل موارد مختلفی میشود که حتما باید بررسی‌های لازم در این زمینه را انجام دهید. زمانی‌که شما توکنهای خود را در داخل استخر قرار می‌دهید، از آنها برای انجام معاملات مختلف استفاده میشود. به همین جهت هر چقدر که با توکنهای شما معامله صورت بگیرد، کارمزد آن نیز به‌صورت مجزا برای شما در نظر گرفته میشود. به همین جهت است که عضویت در استخر نقدینگی کوینکس میتواند سود خوبی برای شما داشته باشد.
به‌طور قطع هرچقدر که سرمایه بیشتری در یک استخر داشته باشید، قادر خواهید بود که سود بیشتری نیز از این طریق به دست بیاورید. نکته دیگری که باید به آن دقت کنید، این است که در داخل استخر نقدینگی تبدیل توکن‌ها به یکدیگر نیز به‌سادگی صورت می‌گیرد. به همین جهت امکان مبادله توکنهای مختلف با یکدیگر برای شما نیز وجود دارد که می‌توانید از این امتیاز ویژه به نفع خود بهره ببرید. این موضوع را از یاد نبرید که درحال‌حاضر، استخرهای زیادی ایجاد شده‌اند که از مهمترین آنها می‌توان به استخر نقدینگی پنکیک سواپ اشاره کرد.
در نهایت این شما هستید که باید از بین گزینه‌های مختلف بهترین انتخاب را برای خود داشته باشید.
مزایای استخرهای نقدینگی
با توجه به مواردی که تابه‌حال گفته شد، حتما به اهمیت بالای استخر نقدینگی پی برده‌اید. این سیستم نیز دارای مزایای خاص خودش است که باید آن را به‌صورت ویژه بررسی کنید. یکی از این ویژگی‌های مثبت استخر نقدینگی این است که در آن از قراردادهای هوشمند استفاده میشود. اسمارت کانترکت یا قرارداد هوشمند یک عملکرد خاص را تعریف کرده و بر روی بلاکچین اجرا میشود. تمامی مفاد این قرارداد به شکل اتوماتیک اجرا میشود که به همین علت هیچ‌گونه خطایی در محاسبات صورت نمی‌گیرد.
استخر نقدینگی در واقع یک بازارساز نیز به حساب می‌آید که خرید و فروش توکنهای مختلف در آن به سرعت انجام میشود. یکی دیگر از مزایای استخرها این است که در آن، حجم نقدینگی بسیار بالاست و هنگام خرید یا فروش با کمبودی مواجه نخواهید شد. همچنین زمانی‌که از یک استخر نقدینگی استفاده می‌کنید، مواردی همچون احراز هویت نیز برای شما وجود نخواهد داشت. با توجه به این که موانع صرافی‌ها در این استخرها وجود ندارد، بسیاری از افراد استفاده از استخرها را نسبت به صرافی‌ها ترجیح می‌دهند.
قیمت در استخر نقدینگی چطور مشخص میشود؟
با توجه به شرایط خاصی که در استخرهای نقدینگی وجود دارد، شما حتما باید راهی پیدا کنید که تعیین قیمت برایتان به بهترین نحو ممکن صورت بگیرد. از همین‌رو بهتر است که با فرایند قیمت‌گذاری در این استخرها آشنایی پیدا کنید. آن چیزی که قیمت یک توکن را در استخر نقدینگی ترون و سایر ارزهای دیجیتال مشخص میکند، عاملی به عرضه و تقاضا است. به‌طور کلی وقتی که میزان خرید یک توکن در داخل استخر افزایش می‌یابد، قیمت آن نیز شروع به بالارفتن میکند.
حال اگر میزان فروش یک توکن بیشتر از حجم خرید آن باشد، قیمت به مرور با کاهش مواجه خواهد شد. با وجود این مکانیزم، قیمت توکنهای موجود در هر استخر نقدینگی مشخص خواهد شد. در نهایت این امکان را خواهید داشت که با بررسی قیمت ارزها در استخر، نسبت به خرید یا فروش آنها اقدامات لازم را انجام دهید. ذکر این نکته ضروری است که این استخرهای نقدینگی دارای سرمایه‌های متفاوتی هستند که بر اساس اقبال کاربران مشخص خواهد شد. به‌طور مثال Liquidity Pool کوینکس یکی از گزینه‌هایی است که بسیار مورد استقبال ایرانیان قرار گرفته است. از همین رو شما هم می‌توانید پس از انجام بررسی‌های مختلف بهترین انتخاب را برای خود انجام دهید.
عوامل موثر در میزان سود استخر نقدينگی
همانطور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، حضور در یک استخر نقدینگی میتواند برای شما سود خوبی به همراه داشته باشد. بااین‌حال، عوامل متعددی بر روی میزان سود شما اثر دارند که باید آنها را نیز در نظر بگیرید. یکی از مهمترین عواملی که میزان سود استخر نقدینگی دیفای را مشخص میکند، قیمت ارزی است که به استخر اضافه می‌کنید. به‌طور قطع اگر بعد از واریز توکن‌ها به استخر افزایش قیمت صورت بگیرد، بدون‌شک شما سود خوبی از این طریق به دست خواهید آورد. مورد دیگری که میتواند در سود شما بسیار تاثیرگذار باشد، اندازه استخر است.
برخی از موارد همچون استخر نقدینگی پنکیک سواپ دارای حجم بزرگی هستند که این مورد میتواند باعث افزایش سود شما شود. وقتی اندازه یک استخر بزرگ است، مسلما تعداد تراکنش‌هایی که در آن صورت می‌گیرد، نیز بیشتر خواهد بود. در این حالت، تعداد زیاد معاملات سبب میشود که کارمزد زیادی ایجاد شود که در نهایت به سود تبدیل میشود. به‌طور کلی حجم معاملات در استخر نقدینگی ترون و سایر استخرها به‌صورت مستقیم بر روی سود شما تاثیر دارد. پس حتما این موارد را در نظر بگیرید.
استخر نقدینگی چه ریسک‌هایی دارد؟
درست است که تابه‌حال از ویژگی‌های مثبت استخر نقدینگی صحبت کردیم، ولی بااین‌حال برخی از ریسک‌ها نیز در این بخش وجود دارد که حتما باید به آنها نیز دقت کافی را داشته باشید. یکی از این ریسک‌ها زمانی اتفاق میافتد که قیمت به یکباره نوسان شدیدی داشته باشد. در واقع ساختار استخرها به‌گونه‌ای ساخته شده است که در آن باید تغییرات قیمتی به صورت منطقی صورت بگیرد.
به همین علت اگر در یک توکن جهش قیمتی رخ بدهد، احتمال عدم تبعیت قیمت استخر و آسیب به آن وجود دارد. یکی از نکات مهمی که باید به آن دقت کنید، این است که استخر نقدینگی در دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند کار میکند. به همین جهت اگر در برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند مشکلی وجود داشته باشد، احتمال بروز خطاهای بزرگ در استخر نیز وجود خواهد داشت. به همین علت قبل از عضویت در استخرهای نقدینگی حتما باید این مورد را هم در نظر بگیرید. از آن‌جایی که میلیون‌ها دلار ارز در استخر نقدینگی دیفای وجود دارد، بسیاری از هکرها علاقه دارند که به این منابع دسترسی پیدا کنند. به همین جهت امروزه شاهد آن هستیم که گروه‌های هکری مختلف به سراغ استخرها می‌روند.
نحوه شکل‌گیری و ایجاد استخر نقدينگی
درست از زمانی‌که ارزهای دیجیتال شروع به گسترش کردند، بسیاری از مردم وارد این بازار شدند. برای این که معاملات ارزهای مختلف به راحت‌ترین شکل ممکن صورت بگیرد، صرافی‌ها شروع به‌کار کردند. به‌طور کلی تراکنش‌هایی که به‌صورت فردبه‌فرد صورت می‌گیرد، معمولا با کارمزد بیشتری همراه است. این موضوع به‌خصوص در هزینه گس بیت‌کوین کاملا مشهود است. همچنین بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز نیز نقدینگی لازم برای انجام معاملات را نداشتند که این مورد چالش‌های زیادی را ایجاد می‌کرد.
همه این عوامل در کنار هم سبب شد تا اسخر نقدینگی شکل بگیرد. بنکور، اولین پروژه‌ای بود که به عنوان استخر نقدینگی ایجاد شد که عملکرد بسیار خوبی داشت. همین تجربه موفق سبب شد تا موارد دیگری همچون Liquidity Pool کوینکس نیز وارد عمل شوند. درحال‌حاضر، استخر نقدینگی پنکیک سواپ نیز از نظر حجم معاملات و اندازه بسیار بزرگ است که افراد زیادی از این استخر بهره می‌برند. هر چقدر که زمان رو به جلو حرکت میکند، شاهد آن هستیم که تکنولوژی‌های بهتری بر روی قراردادهای هوشمند اعمال شوند که شما هم می‌توانید از این شرایط ویژه به نفع خود استفاده کنید.
امکان معاملات آسان و کم‌ریسک با استخرهای نقدینگی
با توجه به توضیحاتی که تابه‌حال داده استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ شد، مطمئنا متوجه شده‌اید که استخرهای نقدینگی چه نقشی در معاملات رمز ارزها دارند. از همین رو شما باید تمام تلاش خود را به‌کار ببندید تا یک استخر مناسب را انتخاب کرده و خرید و فروش خود را به ثبت برسانید. یکی از مهمترین عواملی که میتواند سرمایه شما را به خطر بیندازد این است که وارد بازارهای کم حجم شوید. معمولا در این ارزها بخش زیادی از سرمایه بازار در دست افراد محدودی است که به‌راحتی می‌توانند با خرید یا فروش قیمت را دستکاری کنند.
از آن‌جایی که در استخر نقدینگی کوینکس، معاملات زیادی صورت می‌گیرد، این ریسک نیز برای شما به کمترین حد خود خواهد رسید. مورد ویژه‌ای که باید به آن دقت کنید، این است که در گذشته‌ای نه چندان دور صرافی‌های غیرمتمرکز با مشکل کمبود نقدینگی مواجه بودند. همین مورد سبب شده بود که بسیاری از افراد از این بستر ویژه برای خود استفاده نکنند. خوشبختانه ایجاد استخر نقدینگی سبب شد تا مشکل نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز نیز به‌صورت کلی حل شود. اگر حس می‌کنید که در این زمینه آگاهی کافی را ندارید، حتما نحوه عضویت در این استخرها را بیاموزید تا از مزایای ویژه آن نیز بهره‌مند شوید.
سرعت بالای تراکنش‌ها در استخر نقدينگی
بسیاری از افراد نمی‌دانند که علت اصلی سرعت بالای تراکنش‌ها در Liquidity Pool کوینکس چیست. زمانی‌که شما در یک صرافی متمرکز می‌خواهید ارزی را بخرید، حتما باید یک فروشنده حضور داشته باشد تا این انتقال صورت بگیرد. برخی از اوقات پیش می‌آید که به دلیل کاهش عرضه خرید با مساله و یا با تاخیر مواجه میشود. با توجه به شرایط خاصی که در این بخش وجود دارد، کم‌کم استخرهای نقدینگی به وجود آمدند و این مشکل را حل کردند.
زمانی که داخل استخر برای خرید یک ارز درخواست می‌دهید، نیازی به وجود فروشنده نیست و همه چیز توسط قرارداد هوشمند انجام میشود. به همین جهت اگر ارز مورد نظر شما داخل استخر باشد، بلافاصله برای شما منتقل میشود. سرعت بالای انتقال در استخر نقدینگی پنکیک سواپ و سایر موارد به دلیل وجود قراردادهای هوشمند و نقدینگی بالاست که هرکدام آنها در نوع خود حائز اهمیت هستند. اگر برای شما هم عامل سرعت در معاملات مهم است، به‌طور قطع استخر نقدینگی بهترین انتخاب پیش روی شما خواهد بود.
اهمیت استخر نقدینگی در دیفای
امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای به حالتی گفته میشود که هیچ ارگان و سازمانی بر آن نظارت ندارند. این درحالی است که در امور مالی متمرکز یا سیفای نهادهای نظارتی همچون بانک و دولت حضور دارند. امروزه بلاکچین و ارزهای دیجیتال در دسته پروژه‌های دیفای قرار می‌گیرند. از آن‌جایی که موجودی استخر نقدینگی نیز توسط هزاران کاربر صورت می‌گیرد، این استخر نیز به نوعی دیفای محسوب میشود که شما باید به آن دقت لازم را داشته باشید. به‌طور کلی استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ ایجاد استخر نقدینگی ترون و سایر موارد، سبب رشد هر چه بیشتر پروژه‌های دیفای خواهد شد.
برخی از کارشناسان به دلیل عدم تامین نقدینگی، نگران سیفای‌شدن پروژه‌های بلاکچینی بودند. درست از زمانی‌که استخرهای نقدینگی ایجاد شدند، این دغدغه نیز به‌صورت کامل رفع شد که شما هم می‌توانید به‌صورت ویژه از این استخرها استفاده کنید. با توجه با ماهیت دیفای این استخرها، میزان سود شما نیز کاملا مخفی می‌ماند و هیچ نهادی به آن دسترسی نخواهد داشت. در چنین شرایطی موارد دیگری همچون مالیات نیز عملا بی‌معنا خواهد شد. با توجه به نکات مهمی که بیان شد، حتما سعی کنید که یک استخر نقدینگی دیفای خوب برای خود ایجاد کنید. ذکر این نکته ضروری است که هر استخر، شرایط خاص خود را از نظر میزان سوددهی دارد که حتما باید این مورد مهم را نیز در نظر بگیرید.
ارتباط بین استخر نقدینگی و صرافی‌های غیرمتمرکز
در بسیاری از موارد دیده استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ شده است که افراد، صرافی غیرمتمرکز را با استخرهای نقدینگی اشتباه می‌گیرند. ذکر این نکته ضروری است که استخرها وظیفه تامین نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز را برعهده دارند. البته نباید این موضوع را فراموش کرد که استخر نقدینگی و صرافی، دو نهاد مجزا هستند. شما در صرافی غیرمتمرکز اقدام به خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال خواهید کرد. این در حالی است که در استخر نقدینگی با قفل‌کردن ارزهای خود می‌توانید از طریق کارمزد تراکنش‌ها به سود برسید.
با توجه به وجود استخر نقدینگی در دیفای با تعداد زیاد، امروزه سرعت و امنیت تراکنش‌ها نیز بیشتر شده است. این نکته را به یاد داشته باشید که استخرهای نقدینگی بر روی بلاک‌چین‌های مختلفی قرار می‌گیرند. بااین‌حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر این استخرها بر روی بلاکچین اتریوم قرار گرفته است. با توجه به شرایط خاصی که در این بخش وجود دارد، شما می‌توانید به خوبی از این بسترها برای معاملات خود استفاده کنید. امروزه بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز به سراغ ایجاد استخرهای نقدینگی اختصاصی خود رفته‌اند.
یکی از این موارد استخر نقدینگی پنکیک سواپ است که توسط صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ ایجاد شده است. به همین جهت شاهد آن هستیم که سرعت معاملات در این استخر به طرز فزاینده‌ای در حال رشد است. با توجه به اهمیت ویژه استخر نقدینگی در دیفای، بدون‌شک در آینده نیز این بخش پیشرفت‌های بیشتری به خود می‌بیند.
چنانچه به دنبال انتخاب یک استخر نقدینگی پرسود هستید، حتما گزینه‌های مختلفی که در این بخش وجود دارند را بررسی کنید. به‌طور قطع با یک انتخاب درست، می‌توانید از سود بسیار خوبی برخوردار شوید پس حتما از این گزینه برای خود بهره ببرید.
سخن پایانی
تامین نقدینگی مورد نیاز برای صرافی‌های غیرمتمرکز در گذشته‌ای نه چندان دور، یک چالش اساسی محسوب می‌شد. خوشبختانه با ایجاد استخر نقدینگی دیفای این مشکل نیز برای همیشه حل شد. همچنین در این استخرها می‌توانید به سرعت ارزهای مورد نظر خود را خریداری کنید. با توجه به این که مبادلات در این استخرها با قرارداد هوشمند صورت می‌گیرد، میزان خطا در آن به کمترین حد خود رسیده است. در این مطلب از دلفین وست به‌صورت کامل به بررسی استخرهای نقدینگی پرداختیم. به‌طور قطع شما هم با یک سرمایه‌گذاری درست در استخر نقدینگی سود خوبی به دست می‌آورید؛ پس آن را جدی بگیرید. اگر از آن دسته افرادی هستید که قصد فعالیت در بازار کریپتو را دارید باید دانش کافی در این زمینه به دست آورید دوره آموزش ارز دیجیتال ماشین زمان صفر تا صد نکاتی که برای ورود و معامله ارز ئیجیتال نیاز دارید را در اختیار شما قرار می‌دهد.
سوالات متداول
- کسب سود با استخر نقدینگی چگونه است؟
شما این امکان را دارید که ارزهای خود را در استخر نقدینگی قرار دهید تا مبادلات با استفاده از آن انجام شود. در قبال استخرهای نقدینگی چگونه کار میکند؟ این کار بخشی از کارمزد معاملات به شما تعلق می‌گیرد.
- بهترین استخر نقدینگی برای ایرانیان چیست؟
به‌طور کلی تعداد استخرهای نقدینگی زیادی وجود دارد که از بین آنها می‌توان به استخرهای ترون، پنکیک سواپ و کوینکس اشاره کرد.
- استخرهای نقدینگی در کدام بلاکچینها اجرا شده‌اند؟
درحال‌حاضر استخرهای مختلفی بر روی شبکه‌های اتریوم، ترون و اسمارت بایننس چین اجرا شده‌اند.
برای یادگیری “مقدمات آموزش سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
دیدگاه شما