مهم ترین نسبت های مالی
برای تحلیل بنیادی شرکت ها از شیوه های مختلفی مانند بررسی صورتهای مالی استفاده می شود. گاهی اوقات بررسی تمامی مولفه های ترازنامه و صورت سود و زیان می تواند بسیار وقت گیر باشد. لذا نسبت های مالی که از صورتهای مالی، قیمت و دیگر عوامل مرتبط استخراج می شوند می توانند در تحلیل سریع تر و بررسی عملکرد شرکت ها به ما کمک کنند. در این مقاله برخی از مهم ترین نسبت های مالی را بررسی می کنیم.
کلمات کلیدی :
نسبت های نقدینگی – سود آوری – ارزش بازار – نسبت های فعالیت – ساختار سرمایه
مقدمه :
نسبت های مالی در دسته بندی های مختلف قرار میگیرند و کارایی متفاوتی دارند. نقطه اشتراک این نسبت ها این است که همه به دنبال بررسی عملکرد شرکت هستند. گاهی از طریق بررسی میزان افزایش و کاهش این نسبت ها به نتایجی راجه به وضعیت و عملکرد شرکت می رسیم. همچنین گاهی این نسبت ها امکان مقایسه شرکت را با دیگر شرکت های هم گروه به ما می دهد. به عنوان مثال یک نوع مرسوم تحلیل با تابلوخوانی، بررسی و مقایسه نسبت P/E شرکت با گروه خود است.
برای معرفی مهم ترین نسبت های مالی (Financial Ratios) ابتدا نیاز است آنها را دسته بندی کنیم تا بتوانیم بهتر از آنها استفاده کرده و بدانیم که هرکدام به چه منظور استفاده می شوند.
- نسبت های سودآوری (Profitability Ratios)
- نسبت های نقدینگی (Liquidity Ratios)
- نسبت های اهرمی (Gearing Ratios)
- نسبت های کارایی (Activity Ratios)
- نسبت های ارزش بازار
در ادامه به بررسی و توضیح ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ نسبت های مالی مهم در دسته های عنوان شده می پردازیم و کاربرد آنها در تحلیل بنیادی و همچنین بررسی وضعیت و عملکرد شرکت ها و مقایسه آنها با یکدیگر را بیان می کنیم.
نسبت های سودآوری :
معمولا هدف از تاسیس یک موسسه یا شرکت، سودآوری است. اگر شرکت در این زمینه دچار مشکل شود توانایی مدیران شرکت زیر سوال رفته و از اعتبار شرکت کاسته می شود.بدیهی است فعالان بازار سرمایه نیز علاقه ای به سرمایه گذاری در شرکتی که در کسب سود مشکل داشته، ندارند. لذا بررسی نسبت های سودآوری از اهمیت بالایی برخوردار است. نسبت های سودآوری به دنبال بررسی توانایی شرکت در کسب سود مرتبط با فعالیت شرکت می باشند.
برخی از مهم ترین نسبت های سودآوری را بیان می کنیم.
بازده حقوق صاحبان سهام : این نسبت به صورت ساده، میزان سودآوری شرکت را به ازای سرمایه به کار گرفته شده می سنجد.
بازده حقوق صاحبان سهام : سود خالص / حقوق صاحبان سهام
بازده دارایی ها : این نسبت نشان دهنده این است که شرکت در به کارگیری دارایی ها و منابع تحت اختیار برای کسب سود چه قدر موفق بوده است و یک معیار کلی برای سنجش عملکرد و توانایی مدیران شرکت می باشد.
بازده دارایی : سود خالص / میانگین جمع داراییها
حاشیه سود : حاشیه سود یک نسبت بسیار مهم است که برای سود خالص، ناخالص و عملیاتی محاسبه می شود.
حاشیه سود خالص : نشان دهنده این است که به ازای 1 واحد فروش، چه مقدار سود نصیب شرکت میشود.
حاشیه سود عملیاتی : به طور مشابه نشان میدهد که هر ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ 1 واحد فروش چه تاثیری بر درآمد های عملیاتی شرکت دارد.
حاشیه سود ناخالص : از آنجا که سود ناخالص از کسر بهای تمام شده کالا/خدمات، از درآمد فروش شرکت حاصل می شود، میزان توانایی و عملکرد شرکت در کنترل بهای تمام شده می سنجد که در بحث مدیریت و حسابداری صنعتی بحث بسیار گسترده ایست.
حاشیه سود خالص : سود خالص / فروش
حاشیه سود عملیاتی : سود عملیاتی / فروش
حاشیه سود ناخالص : سود ناخالص / فروش
همانطور که دیدیم، این نسبت ها از ارتباط بین عناصر اساسی صورتهای مالی شرکت ها به دست می آیند و فرآیند ارزیابی و مقایسه شرکت ها با یکدیگر را آسان تر میسازند.
نسبت های نقدینگی :
نقدینگی برای شرکت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به عنوان مثال فرض کنید شخصی ثروتمند صاحب چندین ملک و زمین و ماشین های مختلف باشد اما در حساب کوتاه مدت خود پول نقد کمی داشته باشد. اگر فرضاً هزینه احتمالی ای پیش آید مثل بیماری و هزینه های بیمارستان و …، این فرد توانایی پرداخت این هزینه ها را نخواهد داشت زیرا نقدینگی خود را کنترل نکرده است. به طور مشابه در شرکت ها، نسبت های نقدینگی نشان دهنده توانایی شرکت ها در پرداخت تعهدات و بدهی های کوتاه مدت می باشند. برخی از مهم ترین نسبت های نقدینگی را بررسی می کنیم.
نسبت جاری (Current ratio) : این نسبت توانایی شرکت در پرداخت بدهی های جاری را از طریق دارایی های جاری خود نشان می دهد.
نسبت جاری: داراییهای جاری/ بدهیهای جاری
نسبت آنی ( Quick ratio/acid test ) : این نسبت مشابه همان نسبت جاری است با این تفاوت که موجودی کالا را از دارایی های جاری کم می کند زیرا به دنبال بررسی دقیق تر توانایی شرکت در پرداخت تعهدات از طریق دارایی های نقدی خویش می باشد.
نسبت آنی (سریع) : داراییهای جاری – موجودی مواد و کالا / بدهیهای جاری
یک نسبت محافظه کارانه تر نیز وجود دارد که حسابهای دریافتنی شرکت را نیز به همراه موجودی کالا از دارایی های جاری شرکت کم می کند تا صرفا توانایی پرداخت تعهدات و بدهی های جاری شرکت را از طریق وجه نقد و سرمایه گذاری کوتاه مدت آن بسنجد.
همچنین بعضی از نسبت ها همانند میانگین مدت دریافت مطالبات و میانگین مدت پرداخت تعهدات نیز هستند که به ترتیب از طریق تقسیم حسابهای دریافتنی بر درآمد فروش و تقسیم حسابهای پرداختنی بر خرید و در نهایت ضرب در 365 روز سال محاسبه می شوند . (Average collection/payment period)
با جابه جایی و استفاده از ارتباط بین این عناصر می توان فرمول های جدید مانند زیر ساخت و متناسب با نیاز استفاده کرد.
هر کدام از این نسبت ها با توجه به فعالیت شرکت و حوزه تصمیم گیری می توانند کاربرد خود را داشته باشند.
نسبت های اهرمی :
نسبت های اهرمی، به طور کلی ساختار سرمایه یک شرکت را می سنجند و به دنبال بررسی بدهی های کوتاه مدت و بلند مدت و توانایی شرکت در پرداخت آنها می باشند.
نسبت بدهی (Gearing) : این نسبت ساختار بدهی ها و سرمایه شرکت یعنی همان طرف بستانکار ترازنامه را می سنجد. با توجه به معادله اصلی حسابداری در میابیم که این نسبت برابر است با مجموع بدهی ها / مجموع دارایی ها که می توان آن را بدین صورت نیز نوشت.
نسبت بدهی : مجموع بدهیها / مجموع بدهی ها + حقوق صاحبان سهام
- در بعضی از منابع خارجی از تقسیم حقوق صاحبان سهام بر جمع بدهی ها و حقوق صاحبان سهام استفاده می کنند تحت عنوان نسبت Leverage که کاربرد مشابه و یکسانی دارد.
نسبت تسهیلات به سرمایه : این نسبت نشان می دهد که شرکت برای تامین مالی خود چه مقدار سرمایه آورده و چه مقدار از بانک قرض کرده است. بدیهی است اگر مقدار این نسبت زیاد شود نشان دهنده اتکای بیش از حد شرکت به استقراض از بانک می باشد و نکته منفی ای برای شرکت است.
نسبت تسهیلات به سرمایه : مجموع تسهیلات / مجموع تسهیلات + حقوق صاحبان سهام
نسبت پوشش بهره (Interest cover) : نسبت پوشش بهره نشان دهنده توانایی پرداخت هزینه های مالی و نرخ بهره تسهیلات دریافتی از بانک ها را از طریق درآمد های عملیاتی می سنجد.
نسبت پوشش بهره : سود عملیاتی/ هزینههای مالی
EBIT اصطلاح درآمد های عملیاتی بوده و مخفف Earnings before Interest and Taxes می باشد.
نسبت های کارایی :
نسبت های کارایی یا فعالیت تقریبا زیر مجموعه نسبت های نقدینگی قرار میگیرند و در برخی منابع مرجع در همان بخش عنوان می شوند. این نسبت ها به دنبال سنجش میزان و گردش دارایی از طریق میزان فروش و بررسی تاثیرات آن هستند.
دوره گردش موجودی کالا (Inventory days) : این نسبت نشان دهنده این است که طی 1 دوره مالی 365 روزه چند بار پروسه تبدیل مواد خام به موجودی کالا و فروش آن صورت گرفته و کالا جایگزین شده است.
دوره گردش موجودی کالا : متوسط موجودی مواد و کالا / بهای تمام شده کالای فروش رفته * ۳۶۵
دوره وصول مطالبات : این نسبت پیش تر توضیح داده شد و نشان دهنده میانگین زمان وصول مطالبات پس از فروش محصول است.
دوره وصول مطالبات : متوسط حسابهای دریافتنی / فروش نسیه * ۳۶۵
دوره گردش عملیات : این نسبت یک دید کلی از مدت زمان تبدیل مواد خام به کالا و فروش آن و همچنین وصول درآمد آن به ما می دهد.
دوره گردش عملیات : دوره وصول مطالبات + دوره گردش موجودی کالا
گردش دارایی : این نسبت معمولا برای زمانی که به دنبال بررسی اثر افزایش دارایی بر افزایش فروش هستیم، به کار می آید که آیا با افزایش دارایی ها شرکت توانسته فروش خود را نیز بیشتر کند یا خیر.
گردش دارایی : فروش خالص / میانگین جمع داراییها
نسبت گردش سرمایه جاری: گردش سرمایه جاری اثر تغییر در خالص دارایی های جاری(سرمایه در گردش) را می سنجد که می تواند معیار جالب تری از نسبت گردش دارایی باشد از این منظر که تغییرات بخش بدهی ها را هم لحاظ می کند. ( خالص دارایی های جاری برابر است با دارایی های جاری – بدهی های جاری )
گردش سرمایه جاری : درآمد فروش / سرمایه در گردش
نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش: این قسمت نشان دهنده نسبت موجودی کالا به خالص ارزش دارایی های شرکت می باشد و میزان اهمیت موجودی کالا در بین دارایی های شرکت را با در نظر گرفتن تغییرات در بدهی ها می سنجد.
موجودی کالا به سرمایه در گردش : موجودی کالا / سرمایه در گردش
نسبت های ارزش بازار :
این بخش از نسبت های مالی بیشتر مورد توجه سهامداران و فعالین بازار سرمایه است و در تابلو خوانی سهام مختلف استفاده می شود و امکان پیش بینی روند آینده شرکت ها را از طریق ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ بررسی گذشته آنها ممکن می سازد. اکنون به بررسی نسبت های مهم این بخش می پردازیم و توضیح مختصری راجع به کاربرد هر کدام می دهیم.
EPS : با تقسیم مقدار درآمد شرکت (پس از کسر مالیات) بر تعداد سهام شرکت محاسبه می شود که استفاده فراوانی دارد.
DPS : آن مقدار از سود حاصل شده که در مجمع سالیانه تصمیم گرفته می شود که بین سهامداران توزیع شود.
نسبت ارزش دفتری (P/BV) یا نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی ها (P/NAV) :
این دو نسبت برای مقایسه قیمت تابلو یک سهم با مقدار ارزش دفتری یا ارزش به روز سهم به کار می روند. فرمول محاسبه NAV شرکت های سرمایه گذاری در مقاله مفهوم NAV توضیح داده شده است. برای محاسبه Book Value نیز می توان حقوق صاحبان سهام در بخش ترازنامه را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کرد.
نسبت قیمت به درآمد (P/E) : این نسبت به صورت خیلی ساده بیانگر انتظارات فعالان بازار سرمایه از بازدهی این شرکت نسبت به سرمایه گذاری خود هستند. به عنوان مثال اگر شخصی 100 میلیون سرمایه داشته باشد و انتظار داشته باشد تا پایان سال سرمایه او به 120 میلیون افزایش پیدا کند، P/E این شخص از تقسیم 100 که price بوده بر 20 که Earning می باشد به دست می آید و برابر با 5 است. ممکن است P/E شخصی با شخص دیگر متفاوت باشد. روش های محاسبه P/E درست برای شرکت ها موضوع بحث این مقاله نیست. این نکته حائز اهمیت است که صرف استفاده از P/E که تنها یکی از نسبت های مالی مهم است، گواه کافی برای معامله نیست و در خیلی موارد ممکن است انتظار فعالان بازار سرمایه از بازدهی شرکت ها چه بسا اشتباه باشد. لذا بررسی P/E در کنار دیگر نسبت ها و تحلیل ها اعتبار بیشتری دارد.
نسبت قیمت به فروش (P/S): نسبت قیمت Price به فروش Sale به صورت خیلی ساده بیانگر این است که یک شرکت برای 1 واحد فروش چه مقدار هزینه کرده است.
نسبت PEG : این نسبت از تقسیم P/E بر نرخ رشد سالانه درآمد محاسبه می شود و اگر مقدار این نسبت کوجک تر از یک ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ باشد نشان دهنده عدم توجه مخصوص بازار در سالهای آتی نسبت به سهام این شرکت می باشد.
PEG : (قیمت بازار هر سهم از سهام عادی / سود هر سهم از سهام عادی) / نرخ رشد سالانه درآمد
در این مقاله سعی شد مهم ترین نسبت های مالی که یک سرمایه گذار یا تحلیل گر مالی باید بداند توضیح داده شوند. با تقسیم عناصر اصلی حسابهای شرکت و پیدا کردن ارتباط بین آنها می توان به نسبت هایی با مفاهیم جدید و کاربرد های گوناگون نیز رسید.
ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟
گاهی اوقات،در شرایط خاص بنا به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی تصمیم گرفته میشود،به ازای بخشی از سود انباشته به جای وجوه نقد،سهام منتشر،و در اختیار سهامداران قرار گیرد،توزیع اینگونه سود سهام را زود سهمی می گویند.
در این شرایط توزیع سود به شکل سهام هیچ گونه تغییری در داراییها،بدهیها و حقوق صاحبان سهام حاصل نمی شود،تنها تاثیر آن فقط در بخش حقوق صاحبان سهام ترازنامه است که قسمتی از سود انباشته به حساب سرمایه( سرمایه پرداخت شده) منتقل میشود. از آنجا که تعداد سهام منتشر شده واحد تجاری افزایش یافته،قیمت دفتری هر سهم کاهش،و در نتیجه به کاهش قیمت بازار سهام منجر می گردد.
نحوه عمل حسابداری سود سهمی در تاریخ اعلام،به میزان مبلغ اعلام شده،حساب سود انباشته بدهکار،معادل ارزش اسمی سهام عادی ( ممتاز) حساب(( سود سهمی قابل توزیع)) بستانکار و مازاد به حساب صرف سهام بستانکار می شود،و در تاریخ توزیع،حساب ((سود سهمی قابل توزیع)) بدهکار و سهام عادی به ارزش اسمی بستانکار می گردد.
.در برخی از کشورها که خرید و نگهداری سهام توسط خود شرکت به شکل سهام خزانه مجاز شناخته شده است،ممکن است برای سهام خزانه،سود سهمی در نظر گرفته شود،که این بستگی به قانون کشور و سیاست اجرایی آن شرکت دارد.
. اصول پذیرفته شده حسابداری،برای نحوه عمل و حسابداری سود سهم ضوابط مقرر داشته است،نحوه ثبت چنین سهامی بستگی به اندازه سود سهمی دارد:
۱-سود سهمی غیر قابل ملاحظه (کمتر از ۲۰ تا ۲۵٪). مواردی که سهام صادر شده به عنوان سود سهمی در مقایسه با سهام منتشر شده قبلی قابل ملاحظه نباشد یعنی اگر میزان آن کمتر است ۲۰ تا ۲۵ درصد سهام منتشر شده قبلی ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ در زمان سود سهام اعلام شده باشد،در این حالت،سود سهمی منتشر شده،معادل ارزش متعارف بازار در زمانه انتقال از سود انباشته کم میشود.
نحوه عمل حسابداری سود سهمی در اینگونه موارد:
سود سهمی (عادی) قابل ملاحظه منتشر شده،معادل ارزش متعارف بازار سهام قابل توزیع،حساب سود انباشته بدهکار به ارزش ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ اسمی سهام به حساب (( سود سهام قابل توزیع)) بستانکار و چنانچه مبلغ بازار سهام بیش از ارزش اسمی سهام باشد،مازاد و بستانکار حساب سهام ثبت می گردد.از آنجا که سهام منتشر شده به عنوان سود سهام قابل ملاحظه می باشد تاثیر چندانی در قیمت در بازار سهام ندارد.
۲-سود سهمیه قابل ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ ملاحظه (بیش از۲۰تا۲۵٪).چنانچه سهام صادره به عنوان سود سهمی در مقایسه با سهام منتشر شده قبل قابل ملاحظه باشد یعنی بیش از ۲۰ تا ۲۵ درصد سهام منتشر شده قبلی تعریف شود،در این شرایط سود سهمی منتشر شده معمولاً معادل ارزش اسمی سهام در زمان انتقال از سود انباشته در ثبت منظور میشود. (سود انباشته بدهکار ،سهام عادی بستانکار). از آنجا که تعداد سهام منتشر شده به عنوان سود سهام قابل ملاحظه می باشد،ممکن است قیمت بازار سهام کاهش یابد.
دستورالعمل نحوه محاسبه ارزش واقعي سهام در شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستاني
در اجراي تبصره (1) ماده (4) قانون تاسيس شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستاني مصوب 15/10/89 وبه منظور شفاف سازي و تعيين ارزش واقعي سهام در شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستاني اين دستورالعمل در (4) ماده و يك تبصره ابلاغ و از تاریخ 15/01/1392 لازم الاجرا مي باشد.
وزارت: وزارت تعاون ،كار و رفاه اجتماعي (معاونت امور تعاون)
ادارات كل: ادارات كل تعاون ،كار و رفاه اجتماعي استانها
شركت تعاوني : شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستانی كه بر اساس قانون تأسيس شركت تعاوني توسعه و عمران شهرستاني تشكيل و به تبت مي رسند.
ارزش واقعي هر سهم : ارزش واقعي هر سهم در شركت هاي تعاوني عبارت است از حاصل مابه التفاوت دارائيهاو بدهيها ي تجديد ارزيابي شده ، تقسيم بر تعداد سهام شركت تعاوني.
نرخ قابل تسعیر:عبارتند از نرخ تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر ( شامل انواع نرخهای برابری رسمی ، قراردادی و غیره ) که در فرایند تسعیر بکار گرفته می شود.
مطالبات مشکوک الوصول: در فروش کالاو ارائه خدمات به طور نسیه ، معمولا درصدی از مطالبات از مشتریان ، علیرغم دقت در اعطای اعتبار به مشتری یا کارائی روش وصول مطالبات ، غیر قابل وصول خواهد بود . هزینه یا زیان ناشی از عدم امکان وصول مطالبات ، هزینه مطالبات سوخت یا مطالبات مشکوک الوصول خوانده می شود.
ارزش روز: اطلاعات بصورت روزانه یا در یک محدوده زمانی ارائه و بررسی شود
ارزش ویژه : مازاد بهای تمام شده تحصیل سرمایه گذاری بر ارزش متعارف دارائیها ی سرمایه پذیر شناسایی و در سالهای بعد مستهلک می گردد.همچنین اصطلاحی است که بعضا به جای "حقوق صاحبان سرمایه " به کار برده شده است.
اصل احتیاط: اصل محافظه کاری یا احتیاط یکی از اصول محدود کننده حسابداری بوده و به عبارتی یعنی واحدهای تجاری نباید از روشهایی استفاده نمایند که آن روشها درآمدها و دارائیها را پیش از واقعه و هزینه ها و بدهیها را کمتر از واقع نمایش دهد.
ماده2: هيأت مديره شركت تعاوني موظف است در پايان هر سال مالي نسبت به تعيين قيمت سهام بر اساس اموال و دارائيها و بدهي هاي شركت با اخذ نظر كارشناس رسمي دادگستري اقدام نموده و ارزش واقعي سهام را مشخص و به اطلاع مجمع عمومي عادي برساند.
ماده3: فرایند اجرایی:
- هیات مدیره موظف است سه ماه قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه نسبت به انتخاب کارشناس رسمی دادگستری اقدام نماید.
- هیات مدیره موظف است گزارش تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها و تعیین ارزش واقعی سهام را قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی به اطلاع بازرسان برساند.
- هیات مدیره موظف است یک نسخه گزارش ارزش واقعی سهام تعیین شده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها را قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی برای اداره کل ارسال نماید.
- هیات مدیره موظف است گزارش ارزش واقعی سهام تعیین شده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها را در دستورجلسه مجمع عمومی عادی سالیانه قرار دهد.
- در مجمع عمومی عادی سالیانه گزارش حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها بصورت جداگانه از گزارش آخرین وضعیت صورتهای مالی مطرح گردد.
- مابه التفاوت تجديد ارزيابي انجام شده در دفاتر قانوني شركت تحت عنوان صرف ياكسر سهام منظور گردد.
- با توجه به اینکه مازاد حاصل از تجدید ارزیابی به حساب سود و زیان منعکس نمی شود ، هیچگونه پرداختی تحت عنوان سود به اعضاء انجام نشود.
- ادارات کل بر تهیه و ارایه گزارش ارزش واقعی سهام تعیین شده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها در مجامع عادی سالیانه نظارت خواهند نمود.
ماده4: ارزيابي دارائيها و بدهي هاي شركت تعاوني به شرح ذيل انجام مي گردد:
1- ارزيابي دارائيها
1-1- موجودي نقد ريالي اوراق بهادار ، سپرده بانكي به ارزش دفتري و با احتساب سود متعلقه وجوه ارزي به نرخ قابل تسعير اعلام شده توسط بانك مركزي
2-1- حسابها و اسناد دريافتني ، پيش پرداختها متكي به جدول سني با در نظر گرفتن ذخيره مطالبات مشكوك الوصول به ارزش دفتري
3-1- موجودي كالا با در نظر گرفتن ذخيره كاهش ارزش موجودي (اقلام ضايعاتي) به ارزش دفتري ، در صورت تفاوت فاحش (بيش از 20 درصد) بين ارزش دفتري و ارزش روز ، ملاك محاسبه ارزش روز خواهد بود.
4-1- سفارشات مواد و كالا بر اساس مخارج انجام شده.
1-5-1- سهام ساير شركتها و موسسات در صورت قيمت گذاري در بورس به ارزش روز و در غير اينصورت بر اساس نظر كارشناسي قيمت روز محاسبه و در نظر گرفته شود.
2-5-1- معاملات ارزي بايد بر اساس نرخ تسعيراعلام شده توسط بانك مركزي ، به ارزش روز كارشناسي گردد.
تبصره:در صورتيكه تسعير نرخ ارز به ارزش روز دارائيها و سرمايه گذاريها كمتر از ارزش واقعي ثبت شده باشد، موضوع ماهيت بدهي مي يابد.
3-5-1-ساير مشاركتها بر اساس ارزيابي قيمت روز. در صورتيكه امكان محاسبه ارزش روز وجود نداشته باشد ملاك ارزش ويژه ، در آخرين صورتهاي مالي شركت مزبور مي باشد.
6-1- زمين ، ساختمان ، تاسيسات، ماشين الات ، اثاث اداري ، وسائط نقليه به قيمت قابل تبديل به نقد در زمان ارزيابي ( با فرض تداوم فعاليت و با رعايت اصل احتياط و پيش بيني ماليات و هزينه ها تبديل با فرض انجام معامله)
7-1- ساير دارايي ها از قبيل امتياز آب ، برق ، تلفن ، گاز ، به قيمت روز و ساير امتيازات وسرقفلي و علائم تجاري به قيمت قابل تبديل به نقد ( با رعايت اصل احتياط و پيش بيني هزينه هاي تبديل با فرض انجام معامله)
2- ارزيابي بدهي ها:
1-2- حسابها و اسناد پرداختني ، پيش دريافتها ، وامها ( با احتساب كارمزد متعلقه تا زمان ارزيابي) به قيمت دفتري
2-2- محاسبه ذخيره مالياتي سال ما قبل زمان ارزيابي شركت ( ماليات ابرازي ، تشخيصي ، قطعي )
3-2- محاسبه ذخيره سنوات خدمت كاركنان معادل متوسط مقرر در قانون كار در ازاي سالهاي خدمت آنان
علت کاهش حاشیه سود عملیاتی در "رتاپ" چیست ؟ / چرا افزایش سرمایه در روند سود آوری تاثیر نداشته است ؟ / ریسک عدم پرداخت حق الزحمه شاپرک چه می شود ؟
تکلیف 110 هزار دستگاه ارسالی به شرکت تجارت الکترونیک پارسیان کیش برای تعمیر چه شد؟آیا این دستگاه ها عمر مفیدشان تمام شده و ارزش دفتری ندارند؟و همچنین تکلیف 77 هزار دستگاه تخصیص داده شده به بانک پارسیان نیز که به علت عدم حصول حد نصاب تراکنش ، اجاره ای برایشان صورت حساب نشده بود چه شد
با عنایت به اینکه در فصل برگزاری مجامع شرکت های بورسی قرار داریم ، به طور قطع بسیاری از سهامداران و سرمایه گذاران علاقه دارند تا قبل از حضور در مجمع شرکتها اطلاعات مختصری از نکات و ابهامات موجود در وضعیت مالی شرکت های بورسی داشته باشند.
براین اساس تیم تحقیق و مطالعات بورس نیوز ، با نیم نگاهی به صورت های مالی برخی از شرکت های بورسی به بیان سوالات و نکاتی که به نظر می رسد در شفاف شدن وضعیت مالی و عملیاتی شرکت برای سهامداران موثر است می پردازد.
همچنین بسیاری از شرکتها طی سال مالی ارتباط کمی با سهامداران دارند و تنها از طریق کدال و انتشار اطلاعات یا سهامدار ارتباط دارند و کمتر از طریق ارتباط با رسانه ها و پاسخگویی به آنها برای تنویر افکار عمومی استفاده می کنند به عبارت بهتر می توان گفت چندان علاقمند به ارایه اطلاعات در بسترهای عمومی نیستند و تنها برای رعایت قانون اطلاعات را اعلام میکنند در حالیکه شرکت سهامی عام به خصوص بورسی ها باید ازتباط بیشتری با سهامداران و فعالان عرصه بازار سرمایه داشته باشد که امکان نقد منصفانه آن میسر شود.
در گزارش امروز به بررسی صورت مالی "رتاپ" می پردازیم.
نکته اول: روند حاشیه سود عملیاتی از سال 91 نزولی بوده ولی فروش و درآمد حاصل از ارایه خدمات افزایش داشته است به عبارتی این نشان دهنده ی این است که سیاست هایی که شرکت در این چند سال در پیش گرفته و فروش و درآمد ارائه خدمات خود را افزایش داده نه تنها اثر مثبت روی حاشیه سود عملیاتی و خالص نداشته بلکه باعث کاهش این حاشیه سود نیز شده است.
سوال :آیا شرکت این سیاست را در سال های آتی نیز دنبال خواهد کرد؟ یا برنامه و سیاست جدیدی در پیش خواهد گرفت که در آن حاشیه سود نیز مانند فروش افزایش پیدا کند؟
نکته دوم: همانطور که مشاهده می کنید شرکت در سال های 92 و 93 افزایش سرمایه داشته است.ولی ورود این نقدینگی موجب رشد سود آوری و حاشیه سود شرکت نشده است.آیا برنامه شرکت برای سال های آتی رشد سود آوری و استفاده بهینه از این سرمایه افزوده شده است؟
نکته سوم: بخشی از این افزایش سرمایه برای خرید ساختمان آریو مورد استفاده قرار گرفته است.
سوال: آیا سند مالکیت ساختمان خریداری شده (ساختمان آریو) به بهای تمام شده 332 میلیارد ریال به نام شرکت منتقل شده است؟و کارکنان غیر فنی ساکن شده اند یا خیر؟به عبارتی از ساختمان استفاده میشود یا سرمایه هزینه شده در این بخش بدون استفاده مانده است؟
نکته چهارم: در پیش بینی سود سال 94 حدود 225 میلیارد ریال از درآمد های شرکت منوط به وصولی های صندوق مشاع می باشد.که اگر این امر انجام نشود سود هر سهم سال 94 ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ میتواند حدود 123 ریال به ازای هر سهم کاهش داشته باشد.
سوال: با توجه به بحران نقدینگی حاکم بر این صندوق شرکت چه تدبیری برای پوشش ریسک عدم وصول این مبلغ دارد؟
نکته پنجم: شرکت شاپرک پرداخت کارمزد های پذیرندگی 1%تا سقف 2000 ریال به ازاء هر تراکنش خرید شش ماهه دوم سال 93 را قطع کرد،.که با توجه به نمودار زیر یکی از دلایل محقق نشدن سود سال 93 نیز قطع شدن همین کارمزد ها می باشد. و طلب از این شرکت در سال 93 نسبت به سال 92 حدود 141 درصد رشد داشته که به عبارتی شاپرک طلب خود را از اردیبهشت تا اسفند 93 تسویه نکرده است.
سوال: شرکت برای پوشش ریسک های متحمل شده از طرف شاپرک چه خواهد کرد؟ چه برنامه ای برای جبران و کاهش تاثیرات منفی این شرکت دارد؟
نکته ششم: تکلیف 110 هزار دستگاه ارسالی به شرکت تجارت الکترونیک پارسیان کیش برای تعمیر چه شد؟آیا این دستگاه ها عمر مفیدشان تمام شده و ارزش دفتری ندارند؟و همچنین تکلیف 77 هزار دستگاه تخصیص داده شده به بانک پارسیان نیز که به علت عدم حصول حد نصاب تراکنش ، اجاره ای برایشان صورت حساب نشده بود چه شد؟آیا بهتر نیست شرکت برای پوشش ریسک ناشی از عدم حصول حد نصاب تراکنش با بانک های مختلف قرار داد ببندد تا اینکه بخش اعظمی از قراردادهایش با بانک پارسیان باشد ؟؟؟؟
سهام جایزه چیست؟ نحوه توزیع و فروش آن چگونه است؟
در این مطلب به سراغ این موضوع رفتهایم و به شما میگوییم که سهام جایزه چیست و نحوه توزیع و فروش آن چگونه است.
به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، سهام جایزه سهمی است در بازار بورس که برای دریافت آن نیازی به پرداخت پول ندارید و به دارندگان کنونی سهام یک شرکت به صورت رایگان تعلق میگیرد. سهام جایزه ماحصل افزایش سرمایه شرکتها است و در میان سهامداران بازار بورس هم معمولاً محبوبیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به سراغ این موضوع رفتهایم و به شما میگوییم که سهام جایزه چیست و نحوه توزیع و فروش آن چگونه است. با ما همراه شوید.
سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه سهمی است که به صورت رایگان و بدون پرداخت هیچ مبلغی و تنها به دارندگان سهام یک شرکت تعلق میگیرد. یعنی شما برای اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی بورسی خود پولی پرداخت نمیکنید و این سهم از سوی شرکتی که سهامدار کنونی آن هستید، به سبد معاملات شما اضافه میشود.
سهام جایزه هم در میان بسیاری از سهامدارن محبوبیت زیادی دارد و هم شرکتها نیز در برخی مقاطع از توزیع سهام جایزه در میان سهامداران کنونی خود سود میبرند و میتوانند سرمایهگذاران بیشتری را به شرکت جذب کنند.
محبوبیت سهام جایزه در میان سهامداران به گونهای است که بعضی از شرکتهای حاضر در بازار بورس کشور به جای تقسیم سود نقدی در میان سهاداران خود اقدام به پرداخت سود از طریق توزیع سهام جایزه میکنند.
افزایش سرمایه مفهومی مهم در شناخت سهام جایزه به شمار میرود و همانگونه که گفتیم این نوع از سهام ناشی از برخی روشهای افزایش سرمایه است. بنابراین برای آشنایی بیشتر با سهام جایزه باید به سراغ یکی دیگر از مفاهیم مهم بازار بورس یعنی افزایش سرمایه برویم و با این مفهوم و روشهای آن بیشتر آشنا شویم.
افزایش سرمایه و انواع روشهای آن
شرکتها به دلایلی چون تامین منابع مالی برای توسعه فعالیتهای خود و یا اصلاح ساختار مالی ممکن است به افزایش سرمایه اقدام کنند. این تغییر در میزان سرمایه شرکت به روشهای مختلفی انجام میشود و افزایش سرمایه شکلهای مختلفی دارد.
۱. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در قالب حق تقدم
۲. افزایش سرمایه از محل صرف سهام
۳. افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییهای شرکت
۴. افزایش سرمایه از محل سود انباشته
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها و همچنین از طریق سود انباشته شرکتها، به سهامدان کنونی شرکت، سهام جایزه داده میشود. امکان دارد از طریق افزایش سرمایه از محل صرف سهام نیز به سهامداران سهام جایزه تعلق بگیرد، البته این روش در بازار ایران معمولاً خیلی برای افزایش سرمایه استفاده نمیشود و سایر روشها در میان شرکتها محبوبیت بیشتری دارند.
در افزایش سرمایه از محل سود انباشته، شرکت فرآیند افزایش سرمایه را از طریق سود ذخیره شده یا انباشته خود که به صورت سالیانه ذخیره کرده است، انجام میدهد. این روش در میان سهامداران هم محبوبیت بسیار زیادی دارد زیرا سود انباشته شده به صورت سهام جایزه و طی فرآیند افزایش سرمایه به سهامداران تعلق میگیرد.
در افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی هم، شرکتها داراییهای خود را مورد ارزیابی مجدد قرار میدهند و این قیمتهای جدید را در ترازنامه شرکت بهروزرسانی میکنند. در هر دو این روشهای افزایش سرمایه، تغییری در نقدینگی شرکت و البته دارایی سهامداران ایجاد نمیشود زیرا به همان میزان که تعداد سهام شما افزایش پیدا میکند، قیمت آن کاهش پیدا کرده است.
نکته مهم اینکه سهام جایزه به سهامدارانی تعلق میگیرد که در تاریخ برگزاری مجمع، مالک سهام شرکت باشند. برای اطلاع از انجام فرآیند افزایش سرمایه از سوی شرکتها و تعلق سهام جایزه به سهامداران هم میتوان به سایت کدال مراجعه کرد.
سهامداران میتوانند سهامی را که به عنوان سهام جایزه به آنها تعلق گفته است به فروش برسانند. در ادامه به سراغ چگونگی فروش این نوع از سهام میرویم و به شما میگوییم نحوه توزیع و فروش آن چگونه است.
نحوه توزیع و فروش سهام جایزه چگونه است؟
مدتی طول میکشد تا سهام جایزه به ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ پرتفوی بورسی سهامداران اضافه شود و بتوانند مانند سهام عادی با آن برخورد کنند. مدت زمانی که سرمایهگذاران برای تبدیل سهام جایزه به سهام عادی باید منتظر بمانند، معمولاً متغیر است.
به صورت میانگین میتوان گفت ثبت سهام جایزه ۳ تا ۴ ماه به طول میانجامد. اگر افزایش سرمایه کمتر از ۱۰۰ درصد باشد، این مدت معمولاً کمتر از دو هفته طول میکشد، اما اگر بیشتر از ۱۰۰ درصد باشد، بیش از ۲ ماه زمان لازم است تا این فرآیند انجام شود و سهام جایزه به سبد معاملات شما در بازار بورس اضافه شود. لازم به ذکر است که سهام جایزه شامل مالیات نمیشود.
همانگونه که گفتیم در افزایش سرمایه از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی شرکتها، قیمت هر سهم کاهش پیدا میکند و همین مسئله جذابیت بسیار زیادی به این سهم در میان خریداران میبخشد.
ذکر این نکته نیز لازم است که اگر در این مدت سهام اصلی خودتان را بفروشید هم ارزش دفتری به ازای هر سهم عادی چیست؟ سهام جایزه همچنان برای شما باقی میماند و با ثبت آن در پرتفوی معاملاتی میتوانید نسبت به توزیع و فروش آن اقدام کنید.
سخن آخر
سهام جایزه، سهامی است که از محل افزایش سرمایه شرکتها و بدون پرداخت پول به سهامداران کنونی یک شرکت تعلق میگیرد. سهام جایزه ماحصل افزایش سرمایه از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی داراییهای شرکت است و همانگونه که گفتیم به صورت رایگان به سهامداران داده میشود.
تأیید سهام جایزه از سوی شرکت سپردهگذاری مرکزی و اضافه شدن آن به پرتفوی معاملاتی شما در بورس، معمولاً مدتی طول میکشد و به صورت میانگین ۳ الی ۴ ماه زمان میبرد اما پس از این مدت میتوانید مانند سهام عادی به فروش سهام جایزه در بازار بورس بپردازید. در مجموع سهام جایزه مفهومی مهم در بازار سرمایه محسوب میشود و به عنوان سهامدار شرکتهای حاضر در بازار بورس کشور بهتر است بدانید سهام جایزه چیست و نحوه توزیع و فروش آن چگونه است.
دیدگاه شما