دستورالعمل نحوه محاسبه ارزش واقعي سهام
در اجراي تبصره (۱) ماده (۴) قانون تاسيس شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستاني مصوب ۱۳۸۹/۱۰/۱۵ وبه منظور شفاف سازي و تعيين ارزش واقعي سهام در شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستاني اين دستورالعمل در (۴) ماده و يك تبصره ابلاغ و از تاریخ ۱۳۹۲/۰۱/۱۵ لازم الاجرا مي باشد.
ماده۱: تعاريف
وزارت: وزارت تعاون ،كار و رفاه اجتماعي (معاونت امور تعاون)
ادارات كل: ادارات كل تعاون ،كار و رفاه اجتماعي استانها
شركت تعاوني : شركتهاي تعاوني توسعه و عمران شهرستانی كه بر اساس قانون تأسيس شركت تعاوني توسعه و عمران شهرستاني تشكيل و به تبت مي رسند.
ارزش واقعي هر سهم : ارزش واقعي هر سهم در شركت هاي تعاوني عبارت است از حاصل مابه التفاوت دارائيهاو بدهيها ي تجديد ارزيابي شده ، تقسيم بر تعداد سهام شركت تعاوني.
نرخ قابل تسعیر:عبارتند از نرخ تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر ( شامل انواع نرخهای برابری رسمی ، قراردادی و غیره ) که در فرایند تسعیر بکار گرفته می شود.
مطالبات مشکوک الوصول: در فروش کالاو ارائه خدمات به طور نسیه ، معمولا درصدی از مطالبات از مشتریان ، علیرغم دقت در اعطای اعتبار به مشتری یا کارائی روش وصول مطالبات ، غیر قابل وصول خواهد بود . هزینه یا زیان ناشی از عدم امکان وصول مطالبات ، هزینه مطالبات سوخت یا مطالبات مشکوک الوصول خوانده می شود.
ارزش روز: اطلاعات بصورت روزانه یا در یک محدوده زمانی ارائه و بررسی شود
ارزش ویژه : مازاد بهای تمام شده تحصیل سرمایه گذاری بر ارزش متعارف دارائیها ی سرمایه پذیر شناسایی و در سالهای بعد مستهلک می گردد.همچنین اصطلاحی است که بعضا به جای “حقوق صاحبان سرمایه ” به کار برده شده است.
اصل احتیاط: اصل محافظه کاری یا احتیاط یکی از اصول محدود کننده حسابداری بوده و به عبارتی یعنی واحدهای تجاری نباید از روشهایی استفاده نمایند که آن روشها درآمدها و دارائیها را پیش از واقعه و هزینه ها و بدهیها را کمتر از واقع نمایش دهد.
ماده۲: هيأت مديره شركت تعاوني موظف است در پايان هر سال مالي نسبت به تعيين قيمت سهام بر اساس اموال و دارائيها و بدهي هاي شركت با اخذ نظر كارشناس رسمي دادگستري اقدام نموده و ارزش واقعي سهام را مشخص و به اطلاع مجمع عمومي عادي برساند.
ماده۳: فرایند اجرایی:
- هیات مدیره موظف است سه ماه قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه نسبت به انتخاب کارشناس رسمی دادگستری اقدام نماید.
- هیات مدیره موظف است گزارش تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها و تعیین ارزش واقعی سهام را قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی به اطلاع بازرسان برساند.
- هیات مدیره موظف است یک ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ نسخه گزارش ارزش واقعی سهام تعیین شده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها را قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی برای اداره کل ارسال نماید.
- هیات مدیره موظف است گزارش ارزش واقعی سهام تعیین شده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها را در دستورجلسه مجمع عمومی عادی سالیانه قرار دهد.
- در مجمع عمومی عادی سالیانه گزارش حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها بصورت جداگانه از گزارش آخرین وضعیت صورتهای مالی مطرح گردد.
- مابه التفاوت تجديد ارزيابي انجام شده در دفاتر قانوني شركت تحت عنوان صرف ياكسر سهام منظور گردد.
- با توجه به اینکه مازاد حاصل از تجدید ارزیابی به حساب سود و زیان منعکس نمی شود ، هیچگونه پرداختی تحت عنوان سود به اعضاء انجام نشود.
- ادارات کل بر تهیه و ارایه گزارش ارزش واقعی سهام تعیین شده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیها و بدهیها در مجامع عادی سالیانه نظارت خواهند نمود.
ماده۴: ارزيابي دارائيها و بدهي هاي شركت تعاوني به شرح ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ ذيل انجام مي گردد:
۱- ارزيابي دارائيها
۱-۱- موجودي نقد ريالي اوراق بهادار ، سپرده بانكي به ارزش دفتري و با احتساب سود متعلقه وجوه ارزي به نرخ قابل تسعير اعلام شده توسط بانك مركزي
۲-۱- حسابها و اسناد دريافتني ، پيش پرداختها متكي به جدول سني با در نظر گرفتن ذخيره مطالبات مشكوك الوصول به ارزش دفتري
۳-۱- موجودي كالا با در نظر گرفتن ذخيره كاهش ارزش موجودي (اقلام ضايعاتي) به ارزش دفتري ، در صورت تفاوت فاحش (بيش از ۲۰ درصد) بين ارزش دفتري و ارزش روز ، ملاك محاسبه ارزش روز خواهد بود.
۴-۱- سفارشات مواد و كالا بر اساس مخارج انجام شده.
- – سرمايه گذاريها
۱-۵-۱- سهام ساير شركتها و موسسات در صورت قيمت گذاري در بورس به ارزش روز و در غير اينصورت بر اساس نظر كارشناسي قيمت روز محاسبه و در نظر گرفته شود.
۲-۵-۱- معاملات ارزي بايد بر اساس نرخ تسعيراعلام شده توسط بانك مركزي ، به ارزش روز كارشناسي گردد.
تبصره:در صورتيكه تسعير نرخ ارز به ارزش روز دارائيها و سرمايه گذاريها كمتر از ارزش واقعي ثبت شده باشد، موضوع ماهيت بدهي مي يابد.
۳-۵-۱-ساير مشاركتها بر اساس ارزيابي قيمت روز. در صورتيكه امكان محاسبه ارزش روز وجود نداشته باشد ملاك ارزش ويژه ، در آخرين صورتهاي مالي شركت مزبور مي باشد.
۶-۱- زمين ، ساختمان ، تاسيسات، ماشين الات ، اثاث اداري ، وسائط نقليه به قيمت قابل تبديل به نقد در زمان ارزيابي ( با فرض تداوم فعاليت و با رعايت اصل احتياط و پيش بيني ماليات و هزينه ها تبديل با فرض انجام معامله)
۷-۱- ساير دارايي ها از قبيل امتياز آب ، برق ، تلفن ، گاز ، به قيمت روز و ساير امتيازات وسرقفلي و علائم تجاري به قيمت قابل تبديل به نقد ( با رعايت اصل احتياط و پيش بيني هزينه هاي تبديل با فرض انجام معامله)
۲- ارزيابي بدهي ها:
۱-۲- حسابها و اسناد پرداختني ، پيش دريافتها ، وامها ( با احتساب كارمزد متعلقه تا زمان ارزيابي) به قيمت دفتري
۲-۲- محاسبه ذخيره مالياتي سال ما قبل زمان ارزيابي شركت ( ماليات ابرازي ، تشخيصي ، قطعي )
۳-۲- محاسبه ذخيره سنوات خدمت كاركنان معادل متوسط مقرر در قانون كار در ازاي سالهاي خدمت آنان
۴-۲-محاسبه سود تقسيم نشده سنوات قبل به قيمت دفتري
موقتا امکان ارسال دیدگاه وجود ندارد
موقتا امکان ارسال دیدگاه وجود ندارد
آخرین اخبار
- گزارش تصویری ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ عملکرد شرکت 25 اکتبر 2022
- صورتهای مالی سال ۱۴۰۰ 19 اکتبر 2022
- آگهی مجمع عادی ۱۴۰۱ 17 اکتبر 2022
- اطلاعیه فروش سهام سال ۱۴۰۰ 3 مارس 2022
- آگهی مجمع فوق العاده سال ۱۴۰۰ 2 اکتبر 2021
نشانی : گلپایگان – میدان پارک شهر-روبروی کانون پرورش فکری کودکان -اداره تعاون سابق
تلفن : ۵۷۴۸۱۹۱۱
هزینه های استهلاک چگونه محاسبه و شناسایی می شوند؟
در تشخیص درآمد مشمول مالیات محاسبه استهلاکات (هزینه های استهلاک) دارایی و هزینه‌های تأسیس و سرمایه‌ای با رعایت اصول زیر انجام میشود:
1 ـ آن قسمت از دارایی ثابت که بر اثر استعمال یا گذشت زمان یا سایر عوامل بدون توجه به تغییر قیمت‌ها ارزش آن تقلیل مییابد قابل استهلاک است.
2 ـ مأخذ استهلاک، قیمت تمام شده دارایی میباشد.
3 ـ استهلاکات از تاریخی محاسبه میشود که دارایی قابل استهلاک آماده برای بهره‌برداری، در اختیار مؤسسه قرار می‌گیرد.
درصورتی که دارایی قابل استهلاک به استثنای فیلم‌های سینمایی وارده از خارج کشور که از تاریخ اولین نمایش قابل استهلاک خواهد بود، در خلال ماه در اختیار مؤسسه قرار گیرد، ماه مزبور در محاسبه منظور نخواهد شد.
در مورد کارخانجات، دورة بهره‌برداری آزمایشی جزء بهره‌برداری محسوب نمی‌گردد.
4 ـ هزینه‌های تأسیس از قبیل مخارج ثبت مؤسسه، حق مشاوره و نظایر آن و هزینه‌های زاید بر درآمد ((دورة قبل از بهره‌برداری ودورة بهره‌برداری آزمایشی)) جز در مواردی که ضمن جدول مقرر درماده 151 این قانون تصریح خواهد شد حداکثر تا مدت ده سال ازتاریخ بهره‌برداری به طور مساوی قابل استهلاک است.
5 ـ در صورتی که بر اثر فروش مال قابل استهلاک یا مسلوب المنفعه شدن ماشین‌آلات زیانی متوجه مؤسسه گردد زیان حاصل معادل ارزش مستهلک نشده دارایی منهای حاصل فروش(در صورت ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ فروش) یک جا قابل احتساب در حساب سود و زیان همان سال میباشد.
تبصره : در مورد محاسبه مالیات تهیه‌کنندگان فیلم‌های ایرانی که در ایران تهیه میشود قیمت تمام‌شده فیلم در سال اول بهره‌برداری و در صورتی که درآمد فیلم تکافو نکند در سالهای بعد در محاسبه درآمد مشمول مالیات منظور خواهد شد.
هزینه های استهلاک
بر اساس ماده 150 قانون مالیاتها :
طرز محاسبه استهلاک(هزینه های استهلاک) به شرح زیر است:
الف ـ در مواردی که طبق جدول مذکور در ماده 151 این قانون برای استهلاک (هزینه های استهلاک)، نرخ تعیین شود نرخها ثابت بوده و در هر سال مابه التفاوت قیمت تمام‌شده مال مورد استهلاک و مبلغی که درسال‌های قبل برای آن به عنوان استهلاک منظور شده است اعمال می‌گردد.
ب ـ در مواردی که طبق جدول مذکور در ماده 151 این قانون مدت تعیین شده، در هر سال به طور مساوی از قیمت تمام شده مال به نسبت استهلاک مدت مقرر، استهلاک(هزینه های استهلاک) منظور می‌گردد.
تبصره 1 : هزینة مربوط به تغییر یا تعمیر اساسی دارایی قابل استهلاک جزء قیمت تمام‌شده دارایی محسوب میشود.
تبصره 2 : مؤسسات می‌توانند هزینه‌های نرم‌افزاری خود راحداکثر تا پنج سال مستهلک کنند.
تبصره 3 : مؤسسات می‌توانند آن مقدار از دارایی‌های ثابت استهلاک‌پذیر را که برای بازسازی، جایگزینی خطوط تولید یا توسعه و تکمیل خریداری گردیده است، با دو برابر نرخ یا نصف مدت استهلاک پیش بینی شده در جدول استهلاکات موضوع مادة (151) این قانون حسب مورد مستهلک کنند.
تبصره 4 : در اجاره‌های سرمایه‌ای دارایی‌های ثابت استهلاک‌پذیر، نحوه انعکاس هزینه استهلاک در دفاتر طرفین معامله بر اساس استانداردهای حسابداری خواهد بود.
استهلاک در حسابداری
- حساب استهلاک انباشته ماهیت بستانکار دارد و هر ساله معادل مبلغ هزینه استهلاک برآورد شده افزایش مییابد و در ترازنامه نشان داده میشود تا در نهایت ارزش دفتری دارایی ثابت صفر یا به ارزش قیمت اسقاط برسد.
هزینه استهلاک
عوامل تعیین هزینه استهلاک چه هستند ؟
برای محاسبه هزینه استهلاک دارایی ها ؛ از متغیر های زیر استفاده میشود.
1- بهای تمام شده ( واقعی )
2- ارزش اسقاط برآورد شده
3- عمر مفید برآورد شده
باید بدانید که بهای تمام شده یک عامل و فاکتور واقعی و معین و ارزش اسقاط و عمر مفید دو فاکتور برآوردی و تخمینی میباشند.
ارزش اسقاط یعنی چه ؟
ارزش اسقاط مبالغی است که برآورد میشود در زمان فروش یا تعویض یک دارایی و یا انصراف از کار ان دارایی عاید شود.
به عنوان مثال: اگر پیش بینی شود دارایی ثابتی به قیمت تمام شده 3.000.000 ریال بعد از پنج سال استفاده که مستهلک میشود را میتوان به قیمت 500.000 ریال فروخت. مبلغ 500.000 ریال ارزش اسقاط دارایی میباشد.
عمر مفید دارایی یعنی چه ؟
عمر مفید دارایی آن تعداد سال هایی است که پیش بینی میشود بتوان از یک دارایی استفاده نمود. توجه داشته باشید که تعیین ارزش اسقاط و عمر مفید دو عامل برآوردی باشند و برای تخمین و برآورد آن ها لازم است به ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ موارد زیر توجه شود.
در انتها امیدواریم این مطالب راه گشا بوده و شما عزیزان، با انتشار آن برای علاقه‌مندان این عرصه در بالا بردن اطلاعات عمومی افراد سهمی داشته باشید. در ادامه بهتر است که بدانید در رهیار محاسب زرین همانطور که شعار ما نیز هست یک “خانواده رهیار شماست” و شما میتوانید با خیالی آسوده خدمات حسابداری خود را به ما بسپارید.
استهلاک چیست؟
استهلاک یک روش در حسابداری است که به وسیله ی آن، هزینه ی مربوط به دارایی شرکت در طول عمر مفید آن دارایی، محاسبه می شود. به عبارتی، استهلاک، میزان استفاده از یک دارایی را در بازه ای از زمان نمایش می دهد.فرسودگی ناشی از استفاده از دارایی، پوسیدگی و زنگ زدگی، ناکارآمدی دارایی و گذشت زمان و طی شدن عمر مفید دارایی، از جمله علل کاهش ارزش دارایی‌هاست.
روش های محاسبه هزینه استهلاک چیست؟
برای محاسبه هزینه استهلاک، روش های مختلفی وجود دارد که با توجه به ماهیت
دارایی از روش مناسب استفاده می شود. اصلی ترین روش ها عبارتند از:
- روش خط مستقیم
- روش نزولی
- روش کارکرد
مفهوم استهلاک به زبان ساده
زمانی که یک دارایی (بلند مدت) توسط شرکت خریداری می شود، به عنوان هزینه ی حسابداری در صورت سود و زیان آورده نمی شود، و باید در بخش دارایی های ترازنامه به عنوان دارایی مشهود یا نامشهود ثبت شود. چرا که ممکن است شرکت چندین سال از آن دارایی برای تولید درآمد استفاده کند و طبق اصل تطابق در حسابداری تعهدی، هزینه‌ها باید بدون در نظر گرفتن زمان پرداخت در دوره‌ای که به وقوع پیوسته، ثبت شود.
به عنوان مثال، فرض کنید شرکتی، تجهیزات جدیدی به مبلغ 100 میلیارد تومان برای خط تولید محصول جدید خود خریداری کرده است. طبق گفته ی فروشنده، با این تجهیزات می توان 100 هزار واحد محصول تولید کرد (مثلا 100 هزار قرص ماشین ظرفشویی).
اما این شرکت در اولین سال، تنها 2 هزار واحد محصول تولید می کند و به فروش میرساند. بنابراین فقط 2% از توان تولیدی تجهیزات را استفاده کرده است، و با توجه به اصل تطابق، می تواند 2 میلیارد تومان به عنوان هزینه ی استهلاک دارایی (تجهیزات جدید) در صورت سود و زیان ثبت کند و 98 میلیارد باقی مانده در ترازنامه باقی خواهند ماند.
روش های محاسبه هزینه استهلاک چیست؟
روش های مختلفی برای محاسبه ی هزینه ی استهلاک دارایی ها وجود دارد که هر کدام فرمول متفاوتی برای محاسبه ی هزینه استهلاک و ارزش دفتری استفاده می کنند:
روش خط مستقیم
در روش خط مستقیم هزینه استهلاک مقدار ثابتی است که هر سال (به تعداد سالهای عمر مفید دارایی)در صورت سود و زیان ثبت می شود. برای محاسبه هزینه استهلاک به روش خط مستقیم از مبلغ خرید ، ارزش اسقاط را کم می‌کنیم و بر عمر مفید دارایی برحسب سال تقسیم کرد.
روش نزولی (مضاعف)
در روش نزولی مضاعف، هزینه استهلاک در سال های ابتدایی بیشتر است و در سالهای بعد کمتر می شود .هزینه استهلاک در این روش به این صورت محاسبه میشود، که ارزش دفتری اول دوره در نرخ استهلاک ضرب می شود.
برای مثال، خودرو که مدل امسال با سال قبل اختلاف قیمت خیلی زیادی دارد. ولی مدل ۸ سال پیش با ۹ سال پیش تفاوت زیادی ندارد. شرکت‌ها از این روش بیشتر برای کم کردن مالیات های سال های اول استفاده می کنند، چرا که وقتی هزینه استهلاک زیاد باشد ،سود شرکت هم کاهش پیدا میکند و کمتر مالیات می دهند. همانطور که در نمودار می‌بینید هزینه استهلاک سال به سال با یک نرخ ثابت کاهش پیدا کرده است که نرخ هم با توجه به دارایی متفاوت است .
روش کارکرد
در این روش هزینه براساس خروجی است که دارایی تولید میکند. برای محاسبه هزینه استهلاک به روش کارکرد تعداد واحدی که دارایی در آن دوره زمانی تولید کننده را تقسیم بر تعداد واحد باقی‌مانده از عمر دارایی می کنیم و این کسر به ما یک درصد میدهد، که باید در مبلغ خرید ضرب کنیم و سپس منهای ارزش اسقاط کنیم.
همانطور که نمودار را می‌بینید . هزینه استهلاک هر سال تغییر میکند، بعضی سال‌ها بوده است که خیلی کم از این دارایی استفاده شده ولی در سال چهارم و پنجم استفاده به شدت بیشتری استفاده شده است.توضیحاتی در مورد استهلاک
با دو مثال بیشتر توضیح می‌دهیم:
یک. برای اهداف حسابداری، استهلاک نشان میدهد که چه مقدار از ارزش دارایی خریداری‌شده طی یک سال یا دوره مالی به‌طور کامل مورداستفاده قرار گرفته است. برای اهداف مالیاتی، شرکت ها می‌توانند هزینه دارایی های فیزیکی را که خریداری می‌کنند به‌عنوان هزینه شرکت کسر کنند؛ اما شرکت ها باید طبق قوانین مشخص کنند که این هزینه ها چگونه و طی چند سال شناسایی و در دفاتر ثبت خواهند شد. مفهوم استهلاک در حسابداری تلاش میکند تا هزینه هایی را که شرکت بابت تملک یک دارایی متقبل میشود با درآمدهایی که از تملک آن دارایی به دست می‌آورد، مطابقت دهد. به‌طور مثال، اگر شرکتی تعدادی تجهیزات به ارزش یک میلیارد تومان بخرد و طول عمر آن را ۱۰ سال در نظر بگیرد، پس تجهیزات خریداری‌شده طی ۱۰ سال مستهلک خواهند شد. به‌این‌ترتیب در هر دوره حسابداری، شرکت صد میلیون تومان (با فرض استهلاک مستقیم) هزینه استهلاک شناسایی میکند و آن را با درآمدی که از به‌کارگیری تجهیزات عاید شرکت شده، مطابقت میدهد.
دو. ارز و مسکن دو مثال از دارایی هایی هستند که می‌توانند مستهلک شده یا ارزش خود را از دست بدهند. در طول بحران روبل روسی در سال ۱۹۹۸ در روسیه، روبل ۲۵ درصد ارزش خود را در یک روز از دست داد. در سال ۱۳۹۰ طی دو ماه ارزش ریال در کشور ما ۵۵ درصد افت کرد و در طول بحران مسکن در سال ۲۰۰۸ در امریکا، صاحب‌خانه‌ها در مناطقی که بیشتر تحت تأثیر قرار داشت مثل لاس‌وگاس، ارزش خانه‌شان را تا ۵۰ افت کردازآنجایی‌که تعداد کمی از دارایی ها تا ابد دوام می‌آورند، یکی از اصول مهم حسابداری تعهدی، شرکت ها را ملزم میکند که قیمت دارایی خود را به‌صورت نسبی بر اساس دوره زمانی که دارایی ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ مورداستفاده بوده به هزینه تبدیل کند.
چه تفاوتی بین استهلاک دارایی های مالی و فیزیکی وجود دارد؟
هر دو نوع اســـتهلاک دارایی مالی و فیزیکی روشهایی هستند که برای سر شکن کردن و تخصیص هزینه نوع خاصی از دارایی به عمر مفید آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.استهلاک دارایی مالی معمولاً به توزیع هزینه دارایی بر روی عمر مفید آن اشاره دارد. به‌طور مثال، گواهی ثبت اختراعی برای یک قطعه تجهیزات پزشکی معمولاً طول عمر ۱۷ ساله دارد. هزینه تولید تجهیزات پزشکی به طول عمر آن تقسیم میشود و هر نسبت به‌عنوان هزینه در دفاتر شرکت ثبت می‌گردد. استهلاک دارایی فیزیکی، به سر شکن کردن هزینه دارایی مشهود به طول عمر دارایی اشاره دارد. به‌طور مثال، یک ساختمان اداری می‌تواند برای چندین سال قبل از اینکه مخروبه و فروخته شود، مورد استفاده قرار گیرد. هزینه ساختمان بر عمر پیش‌بینی شده آن تقسیم شده و حاصل آن به‌عنوان هزینه در هرسال حسابداری ثبت میشود.
جزئیات خبر
به نسبتهای به دست آمده از صورتهای مالی شرکت که برای مطالعه وضعیت شرکت و قیمت سهام آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، نسبتهای مالی می‌گویند.
نسبت جاری، نسبت P/E، نسبت قیمت به ارزش دفتری، نسبت سود پیش از کسر مالیات به فروش و نسبت سریع (نسبت آنی) از مهمترین نسبتهای مالی هستند.
برای به دست آوردن این نسبتها از متغیرهایی همچون ارزش دفتری، پوشش سود هر سهم، بازده جاری، EPS و میزان نوسان‌پذیری قیمت استفاده میشود.
نسبتهای مالی در 5 گروه به شرح ذیل طبقه بندی می‌شوند:
1. نسبتهای نقدینگی
نقدینگی عبارتست از توانایی شرکت در جوابگویی به تعهدات کوتاه‌مدت خـود.
نقدینگی جهت اجرای فعالیت‌های واحد تجاری ضروری است، به خصوص در زمانی که شرکت با مشکلات خاصی نظیر رکود اقتصادی و یا زیان‌های ناشی از آن و یا افزایش ناگهانی در قیمتِ مواد اولیه و یا قطعات مورد استفاده شرکت روبرو شود. در چنین شرایطی چنانچه شرکت فاقد نقدینگی کافی باشد مشکلات مالی جدی برای آن بوجود خواهد آمد.
نسبت جاری
عبارتست از حاصل تقسیم دارایی‌های جاری به بدهی‌های جاری.
این نسبت نشان‌دهنده توانایی بازپرداخت بدهی‌های جاری از محل دارائی‌های جــاری مؤسسه است. فـرمول محاسـبه نسبت جاری به شرح ذیل است:
دارایی‌های جاری
——————— = نسبت جاری
بدهی‌های جاری
نسبت آنی (به انگلیسی: Quick Ratio)
نسبت آنی یا سریع از تقسیم نقدترین اقلام دارائی جاری (وجوه نقد، موجودی بانک و اسناد دریافتنی) به بدهی‌های جاری بدست می‌آیـد.ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟
موجودی کالا بـه دلیل اینکه بـرای نقدشدن به مدت زمان طولانی‌تری نیاز دارند، در این محاسبه لحاظ نمی‌شوند. پیش پرداختها نیز بـه دلیل اینکه اصولا به وجه نقد تبدیل نمی‌شوند در این محاسبه جزء دارایی‌های جـاری محـسوب نمی‌شـوند.
بـدیهی است كـه رقـم بـیش از یـك بـرای ایـن نـسبت نشان‌دهنده توانـایی شركت در بازپرداخت ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ بدهی‌های جاری است.
فرمول محاسبه نسبت سریع به شرح ذیل است:
(پیش پرداختها + موجودی كالا) – دارائی‌های جاری
——————————————————- = نسبت آنی
بدهی‌های جاری
2. نسبتهای فعالیت
این نسبتها نشان می‌دهند که با چه سرعتی دارایی‌های مختلـف بـه فروش یاپول نقد تبدیل می‌شوند. بـه عبـارت دیگر این نسبتها حاکی از توانایی مدیریت در بکارگیری دارایی‌ها درفعالیت نهایی شرکت (فروش محصول) است.
نسبتهای فعالیت یا کارآیی ابزاری است که برای سنجش کاربرد دارایی‌های شرکت استفاده شده و از طریق ارزیابی میزان فروش و تأثیر دارایی‌ها بر آن، اندازه‌گیری میشود. این گروه از نسبتها، حجم فروش شرکت را با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مانند موجودی کالا، دارایی ثابت و … مقایسه کرده و میزان به‌کارگیری مؤثر منابع شرکت و راندمان عملیات آن را در دوره عملیات ارزیابی میکند.
مهمترین عملکرد نسبتهای گروه فعالیت این است که اقلام ترازنامه را با صورت سود و زیان مرتبط می‌سازد.
یکی از نکاتی که در اینجا باید موردتوجه قرار گیرد این است که اقلام ترازنامه در لحظه محاسبه می‌شوند اما اقلام سود و زیان مربوط به یک دوره زمانی خاص هستند که در محاسبه و تحلیل این نسبت، اغلب این موضوع در نظر گرفته نمی‌شود.
انواع نسبت‌هایی که در این گروه قرار دارند شامل موارد زیر است؛
- دوره گردش موجودی کالا
- دوره وصول مطالبات
- دوره گردش مواد و کالای نیم ساخته
- دوره واریز بستانکاران
- دفعات گردش سرمایه جاری
- دفعات گردش سرمایه ثابت
- دفعات گردش دارایی
- درصد تغییر فروش
3. نسبتهای اهرمی (بازپرداخت بدهی‌های بلنـدمدت)
توانایی بازپرداخت بدهی عبارتست ازقدرت جوابگویی مؤسسه بـه بـدهی‌های بلندمـدت خـود، درسررسید آنها.
تحلیـل ایـن توانایی برساختار بلندمدت مالی و عملیاتی مؤسسه تاکید دارد. میزان بدهی‌های بلندمدت مؤسسه در ساختار سرمایه آن نیز در این تحلیل مورد توجه قرار می‌گیرد.
در ایـن بررسی‌ها سـودآوری مؤسسه نیز باید مورد دقت قرار گیرد، چرا که تا شرکتی سودآور نباشد قادر به بازپرداخت بدهی‌های خود نخواهد بود.
وقتی بدهی یک شرکت زیاد باشد مدیریت ناچار خواهد بود که برای تأمین منابع مالی بیشتر به روش‌های دیگر و درصـدرآن بـه صـاحبان سرمایه متوسل شود، و نیز تلاش کند که سررسید بدهیها را تمدید کند که بدون شک هزینه تـامین سـرمایه در هریک از این حالات افزایش خواهد یافت.
نسبتهای اهرمی شامل موارد زیر است:
نسبت بدهی
این نسبت جمع كل بدهیها را بـا جمـع كـل دارائی‌هـا مقایـسه می‌كنـد . بـه عبـارت دیگر درصد كل منابعی را كه از طریق قرض گرفتن از طلبكاران تأمین شده اسـت نـشان می‌دهـد .
طلبكاران ترجیح می‌دهند كه این نسبت كـوچكتر باشد چون در صورت ورشكستگی شـركت ریـسك كمتری را برای از دست دادن طلب خود تحمل خواهند كرد.
جمع كل بدهیها
———————— = نسبت بدهی
جمع کل دارایی‌ها
نسبت بدهی به ارزش ویژه
این نسبت شاخص مهمی از توانایی شـركت در بازپرداخت بدهی‌های خود است. زیرا نسبت بالای بدهی در ساختار سرمایه شركت ممكن است پرداخـت بهـره و حتی اصل بدهیها را دچار اشكال کند.
جمع كل بدهیها
———————————— = نسبت بدهی به ارزش ویژه
ارزش ویژه (حقوق صاحبان سهام)
نسبت پوشش هزینه بهره
این نسبت نشان میدهد كه سود قبل از بهره و مالیات شركت چند بار می‌تواند هزینه بهره را پوشش دهد. در واقع این نسبت حاشیه ایمنی خاصی را از نظر طلبكاران منعكس می‌كند و نشان میدهد كه شركت چه مقدار كاهش در سود را می‌تواند تحمل كند و هنوز قادر به پرداخت هزینه بهره باشد.
سود قبل ازبهره و مالیات
————————— = نسبت پوشش هزینه بهره
هزینه بهره
4. نسبتهای سودآوری
یکی از شاخص‌های مهم سلامت مالی شرکت و کارایی مدیریت آن توانایی شرکت در کسب سود قابل قبول و یا نرخ برگشت سـرمایه‌گذاری (ROI) رضایت‌بخش اسـت.
بدیهی است که سرمایه‌گذاران تمایلی به مشارکت در شرکتی که سودآوری و درآمدسازی ضـعیفی دارد از خود نشان نمی‌دهند.
چرا که سودآوری اندک در قیمـت سهام و توانـایی بـالقوه شرکت در پرداخت سود سهام تاثیر منفی دارد. اعتبار دهندگان نیز راضی بـه پرداخت وام بـه شرکتی کـه موقعیت ضعیفی از نظرسودآوری دارد نخواهند بود، چون احتمال این را می‌دهند کـه طلـب آنها هرگز بازپرداخت نشود.
البته باید یادآوری شود که قدر مطلق سـود اهمیت چندانی ندارد مگر اینکه این سود در قیاس با منبع ایجاد آن (میزان سرمایه‌گذاری) مورد ارزیابی قرار گیرد.
برخی از مهمترین شاخص‌های ارزیـابی نتیجـه عملکرد شرکت به شرح ذیل است:
حاشیه سود ناخالص
این نسبت نشان‌دهنده درصد سودی است که پـس از پرداخت قیمت تمام شده کالای فروخته شده عاید میشود. بدیهی است که هرچه این نسبت بالاتر باشد وضع مطلوب‌تری را نشان میدهد.
سود ناخالص عبارتست از تفاضل فروش خالص از قیمت تمام شده کالای فروختـه شده.
سود ناخالص
—————–= حاشیه سود ناخالص
فروش خالص
حاشیه سود خالص
نسبت سود خالص به فروش خالص را حاشیه سود خالص می‌نامند. ایـن نـسبت نشان‌دهنده سودآوری حاصل از درآمد و یکی از شاخص‌های مهم عملکرد شرکت است.
همچین این نسبت معرف بازدهی و کارایی تولید و ساختار قیمت تمام شده و هزینه‌های شرکت است.
سود خالص
—————- = حاشیه سود خالص
فروش خالص
بازده سرمایه‌گذاری (نرخ برگشت سرمایه یا ROI)
این نسبت نشان میدهد کـه شـرکت روی سر یه گذاری انجام شده درآن (کل دارایی‌ها شرکت) چند درصد سود (بازده) داشـته اسـت.
دو نسبت مهم در این ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ رابطه وجود دارد:
A. نرخ بازگشت روی دارایی‌ها (به انگلیسی Return on Asset)
B. نرخ بازگشت روی حقوق صاحبان سهام
سود خالص
———————– = نرخ بازده دارایی (ROA)
میانگین کل دارایی‌ها
سود خالص
——————————– = نرخ بازده حقوق صاحبان سهام
میانگین حقوق صاحبان سهام
5. نسبتهای مربوط به ارزش بازار سهام
گروه دیگری از نسبتها، قیمت بازار سهام شـرکت را بـه سود عایدی و یا ارزش دفتری این سهام ارتباط میدهد. همچنین ارتباط قیمت سهام را با سود سهامِ پرداختی رای سهامداران روشن می‌سازد.
این نسبتها شامل موارد زیر است:
درآمد هر سهم (EPS)
درآمد هر سهم نشان‌دهنده عایدی هر سهم عادی شرکت است. درآمد هر سهم عبارتست از حاصل تقسیم سود بـه تعداد سهام شرکت.
درآمد هر سهم یا EPS شاخص خوبی جهت ارزیابی عملکرد شـرکت و پـیش‌بینی سـود سهامی است که ممکن است توسط شرکت به سهامداران پرداخت شود.
سود خالص
————- = درآمد سهم
تعداد سهام
نسبت قیمت به درآمد هر سهم (P بر E)
برخی از نسبتها رابطه مؤسسه را با سـهامدارانش ارزیـابی می‌کنـد. نسبتی وجود دارد که مشخص میکند قیمت هر سهم در بازار چند برابر عایدی سالانه آن سهم اسـت.
این نسبت که به ضریب P/E شهرت دارد از حاصل تقسیم قیمت بازار هر سهم به درآمـد هـر سهم بدست می‌آید.
قیمت روز هر سهم در بازار
————————— = نسبت P/E
درآمد هر سهم
ارزش دفتری هر سهم
ارزش دفتری هر سهم عبارتست از حاصل تقسیم ارزش ویژه یک شرکت بـه تعداد سهام عادی آن.
مقایسه ارزش دفتری هر سهم با قیمت بـازار آن شاخص دیگـری اسـت از اینکـه نظر سـرمایه گذاران نسبت به شرکت چگونه است.
ارزش دفتری سهام ممتاز – جمع ارزش ویژه
———————————————- = ارزش دفتری هرسهم
تعداد سهام عادی
نسبتهای سود سهام
در هر سال مالی، قسمتی ازسود خالص شرکت و گـاهی از سود سالهای گذشـته طبـق تصمیم مدیریت و تصویب مجمع عمومی عادی سالیانه، بین سهامداران به عنوان سود سهام توزیع میشود.
بـدیهی اسـت که برخی از سهامداران نیز با انگیزه دریافت سود سهام، مبادرت به خرید سهام کنند. در این رابطه دو نسبت وجود دارد که وضعیت سود سهام پرداختی شرکت را ارزیابی میکند.
سود سهام پرداختی هرسهم
——————————– = نسبت سود سهام پرداختی به قیمت هر سهم
قیمت بازار هرسهم
کل سود سهام پرداختی
————————— = سود سهام پرداختی هرسهم
تعداد سهام
گزارش تفسیری و محاسبه ارزش سهام
در مقالات پیشین در رابطه با بازارهای جهانی و شرکت هایی که نرخ محصولات شان وابسته به آن ها است صحبت کردیم که قیمت هایشان را بیشتر از سایت هایی مثل LME، fertilizerworks یا Platts مشاهده می کردیم.
شرکت دیگری که می خواهیم مثال بزنیم از شرکت هایی است که محصولاتش را در داخل می فروشند بنابرای قیمت محصولاتش را در سایت های داخلی می بینید که آیا قیمتی که سهام شرکت در بازار دارد ارزنده هست یا خیر؟
مثال: شرکت فولاد مبارکه اصفهان
شرکتی که می خواهیم مثال بزنیم، شرکت فولاد مبارکه اصفهان است.
فولاد مبارکه قیمتش ۴۵۷۸ ریال است. سودی که پیش بینی کرده ۷۶۹ ریال است اگر ضرب در ۶(P/Eسهم ) کنید حدودا ۴۶۱۴ ریال قیمت ارزش ذاتی سهم می شود.
الان قیمتش ۴۵۷ تومان است و کمتر از ارزش ذاتیش قرار دارد اما این حدود ۷۷ تومانی که گفنه، بودجه خود شرکت است و عددی است که شرکت پیش بینی کرده که بتواند این EPS را محقق کند.
حالا سوالی که در اینجا پیش می آید این است که شرکت می‌تواند این ۷۶ تومان یا ۷۷ تومان را محقق کند؟ یا این که این عدد کمتر می شود یا بیشتر؟
برای پاسخ به این سوال ما باید به سراغ سایت کدال برویم. در سایت کدال اطلاعیه هایی که شرکت فولاد مبارکه منتشر کرده را باید باز کنیم و ببینیم آخرین پیش‌بینی که این شرکت داشته از چه قرار بوده و آیا می تواند این سود را پوشش بدهد یا خیر؟
خب پیش بینی فولاد را نگاه می کنیم. می بینیم که این شرکت در ۹ ماه ابتدای سال ۲۳۴۷۵۷۲۳۸ میلیون ریال فروش داشته، و برای ۳ ماه پایانی سال ۹۸ ،۹۲۷۱۴۶۲۵ میلیون ریال پیش بینی فروش داشته یعنی برای سال ۹۸ در مجموع ۳۸۸,۸۴۴,۱۴۰ میلیون ریال فروش.
۱۳۹,۷۳۳,۹۴۷ میلیون ریال نیز سود ناخالص ۹ ماهه شرکت است. قسمت آخر سود هر سهم پس از کسر مالیات برابر با ۵۱۹ ریال طی ۹ماه است.
از ۷۶ تومان EPS، حدود ۴۸ آن را پوشش داده است. براساس روش ttm ما eps سال مالی فولاد را ۹۲۲ بدست آوردیم که تا ۹ ماهه سال حدود ۷۷ درصد آن پوشش داده شده است که درصد نسبتا خوبی است.
اگر گزارش تفسیری را باز کنید در قسمت محصولات و مواد اولیه شرکت شما خرید مواد اولیه شرکت را می توانید ببینید.
مثلا سنگ آهنی که خریده یا گندله یا قراضه و چدن و….
خرید مواد اولیه را اینجا ذکر کرده. خب در اینجا اگر بخواهیم یک نکنه در مورد فولاد مبارکه بگوییم این است که بعضی شرکت ها هستند که محصولاتشان مثل چادرملو و گل گهر به عنوان مواد اولیه یک شرکت بورسی دیگر استفاده می شود اینجا چادر ملو و گل گهر،،سنگ آهن گندله تولید می کنند این سنگ آهن به عنوان مواد اولیه برای فولاد مبارکه است .
اگر شما بخواهید ببینید قیمت فروش چادرملو بابت هر تن سنگ آهنی یا گندله چه عددی است خیلی راحت می توانید خرید فولاد مبارکه را نگاه کنید و ببینید با چه قیمتی می‌خرد. طبیعتاً قیمت خرید فولاد برابر با قیمت فروش گل گهر و ارزش دفتری چگونه محاسبه میشود؟ چادرملو است و در بودجه گل‌گهر و چادرملو مقایسه کنید ببینید آیا قیمت فروش محصولاتش با قیمت خرید مواد اولیه فولاد مبارکه تفاوت خیلی زیادی نداشته باشد، به خصوص در جهت منفی.
سراغ محصولاتی که شرکت تولید می کند می آییم. می بینیم محصولاتی که تولید می کند محصولات گرم، محصولات سرد و محصولات پوشش دار است .عمدتاً ورق های فولادی هستند محصولاتی که تولید میکند. محصولات این گرم است یا سرد کیفیت و ضخامت شان با همدیگر فرق می کند و هر کدام کارایی خاص خود را دارند یکی از آن ها در صنعت خودروسازی بیشتر استفاده میشود و دیگری در صنعت ساختمان و صنایع، مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه محاسبه درصد سود شرکت هایی که علاوه بر فرمول سود عملیاتی ، سود غیر عملیاتی هم دارند متفاوت است. بهتون پیشنهاد می کنیم مقاله ” نحوه محاسبه درصد سود فروش ” را مطالعه کنید تا نحوه ی محاسبه ی درصد سود فروش را یاد بگیرید.
اما مبلغ فروشی که این شرکت:
یک بخش دیگر داریم تحت عنوان فروش محصولات شرکت. فروش محصولات فولاد مبارکه محصولات گرم و سرد و پوشش دار و سایر است که تقسیم بندی می شود به دو بازار داخلی و صادراتی.
در صورت سود و زیان مشاهده کردیم که شرکت ۲۹۶,۱۲۹,۵۱۵ میلیون ریال فروش دارد. از این مبلغ فروش ۲۱۰,۹۸۲,۱۲۴ میلیون ریال آن محصولات گرم و ۶۱,۹۸۴,۱۸۷ میلیون ریال آن محصولات سرد است و مابقی این محصولات هم الباقی این مبلغ فروش را تشکیل می‌دهند.
طبق صورت مالی ۹ ماهه، از کل مبلغ فروش شرکت ۲۴۷,۷۸۰,۱۵۰ میلیون ریال آن فروش داخلی و ۴۸,۳۴۹,۳۶۵ میلیون ریال آن فروش صادراتی بوده. ۸۳ درصد از کل فروش داخلی بوده و ۱۶ درصد آن صادراتی.
همانطور که مشاهده می کنید حرف اول را در فروش شرکت، محصولات گرم می زند و نزدیک به ۷۱ درصد فروش شرکت محصولات گرم است و محصولات سرد هم به اندازه تقریباً ۲۰ درصد فروش شرکت هست و مقدار ناچیزی هم سایر محصولات است. پس چیزی که خیلی مهم است این هست که بازار داخلی این شرکت چه از نظر محصول گرم چه محصول سرد اهمیت بیشتری دارد.
از نظر مبلغ فروش که ما در بررسی مبلغ فروش و تحلیل فروش سراغ این دو محصول می رویم که ببینیم به چه صورتی هستند.
از ۶۱,۹۸۴,۱۸۷ میلیون ریال فروش محصولات گرم، ۱۶۸,۲۳۳,۷۲۶ میلیون ریال آن فروش داخلی و ۴۲,۷۴۸,۳۹۸ میلیون ریال آن فروش صادراتی بوده. در مورد محصولات سرد نیز ۵۷,۸۸۹,۴۱۹ میلیون ریال فروش داخلی و ۴,۰۹۴,۷۶۸ میلیون ریال فروش صادراتی شرکت بوده است. در همین گزارش می توانید عملکرد فروش شرکت طی مدت مشابه سال قبل و همچنین پیش بینی آن برای پایان سال را نیز مشاهده کنید.
اما نرخ فروش محصولات هم نوشته شده است. در ۹ ماهه محصولات گرم را هر تن حدودا ۴۹۰۰ میفروشد، محصولات سرد را ۵۶۰۰ به فروش می رساند. عمدتاً محصولات گرم و سرد را در بورس کالا عرضه می کند و می توانید در سایت بورس کالا ببینید که نرخ فروش محصولات گرم و سرد چه عددی بوده.
در مقاله بعدی در رابطه با سایت بورس کالا و آمار معاملات و اینکه چگونه نرخ ، قیمت، حجم معاملات و….. را متوجه شوید صحبت خواهیم کرد.
دیدگاه شما